Movir Veerkracht Voorjaar 2012

Alle reden dus om te kijken over hoe de fysieke
belasting kan worden aangepakt. Om te beginnen
werd er gekozen om een homogene groep
te selecteren. Dit maakt wetenschappelijk onderzoek
mogelijk. In 2006 deed TNO al onderzoek
onder gynaecologen naar de veranderde manier
van werken in de OK door de toename van de
minimaal invasieve ingrepen. Een van de conclusies:
gynaecologen ervaren veel klachten aan het
houding- en bewegingsapparaat. Het terugdringen
van fysieke belasting is overigens niet alleen goed
voor de gezondheid van de medisch specialist
zélf. Het heeft ook een positief gevolg voor de
patiënt. De zogenaamde taakprecisie bij de
arts wordt groter, waardoor de kans op fouten
kleiner wordt.
INZICHTEN EN ADVIES
Dit vormde de aanleiding om in 2010 TNO en Bos-
BedrijfsOefentherapie (BBO) opdracht te geven
onderzoek te doen naar het terugdringen van de
fysieke belasting bij gynaecologen. Het onderzoek
‘Fysieke belasting in de gynae cologische praktijk,
oplossingen en denkricht ingen’ geeft niet alleen
inzicht in belangrijke knelpunten bij de werkzaamheden
van een gy nae coloog. De onderzoekers
geven ook advies over het verminderen van de
fysieke belasting tijdens werkzaamheden. Deze
adviezen hebben zij getoetst op haalbaarheid,
ergonomie, effi ciëntie, praktische toepasbaarheid
en draagvlak.
HOOG WERKTEMPO, ZWARE BELASTING
Door middel van een vragenlijst, die door 227
gynaecologen werd ingevuld, verkregen TNO en
BBO inzicht in de fysieke belasting van gynaecologen.
Belangrijkste conclusie was dat het werk van
de gynaecoloog fysiek belastend is. Belangrijke
knelpunten zijn onder meer lang durige statische
houdingen, extreme standen van gewrichten en
ongunstige krachtuitoefening. Daarbij komt nog de
hoge taakprecisie en werkdruk. Hierdoor ontstaan
veel klachten aan het bewegingsapparaat (rug,
nek en schouders). Deze aspecten komen overigens
binnen alle snijdende specialisaties voor.
Het onderzoek wijst uit dat gynaecologen hard
en veel werken. Ruim tachtig procent van de
respondenten geeft aan dat het werktempo hoog
ligt, terwijl slechts de helft aangeeft daar invloed
op te hebben. Voor bepaalde taken is er te weinig
tijd; veel respondenten omschrijven het werk als
hectisch. Vaak lukt het gynaecologen lang door te
werken, zelfs met klachten, omdat zij trots zijn op
hun werk en een hoge arbeids satisfactie hebben.
Vervolgens hebben TNO en BBO gynaecologen
tijdens hun werk geobserveerd. Door middel van
13
OPERATIE
Een operatie duurt al gauw
een uur. Een groot deel
daar van werkt de operateur
in voor overgebogen houding
om goed zicht te hebben op
het operatiegebied. Om de
instrumenten goed te bedienen,
houdt de operateur bovendien
de armen langdurig
geheven. Deze werkhouding
is zwaar belastend en kan op
den duur tot klachten leiden.
Aanpassingen van/in de
ope ratiekamer en organisatie
van het werk kunnen
een neutrale werkhouding
stimuleren. 48% van de
respondenten noemt het
uitvoeren van operaties
fysiek het meest belastend.
Maatregelen voorafgaand
aan of tijdens de operatie
kunnen de fysieke belasting
verminderen.
PRAKTISCHE OPLOSSINGEN:
- Zorg voor voldoende
ruimte, zodat u alle apparatuur
kwijt kunt en ruim om
het operatie gebied heen
kunt lopen.
- Zorg voor een zo klein
mogelijke horizontale afstand
tussen de operateur
en het operatiegebied.
- Zorg voor een optimale
hoogte van het operatieveld.
Als het operatieveld
te laag is, zal de operateur
geneigd zijn in een
voorovergebogen positie te
werken. Is het operatieveld
te hoog, dan zal hij of zij
eerder met opgetrokken
schouders werken.
• Gebruik eventueel een
voetenbankje om de werkhoogte
te optimaliseren.
• Gebruik vloermatten. Deze
verbeteren het stacomfort,
en stimuleren de spierpompwerking
in de benen.
Dit vermindert de kans
op spataderen.
• Zorg dat instrumenten en
materialen gemakkelijk
te pakken zijn, aangereikt
en/of teruggepakt kunnen
worden, het liefst vanuit
een neutrale werkhouding
en neutrale gewrichtsstanden.
VEERKRACHT DICHTBIJ
de TNO-richtlijnen Fysieke Belasting (1992-2011)
zijn de knelpunten van fysieke belasting geïnventariseerd.
Deze observaties leverden onder meer
de volgende risico’s op:
- de beperkte werkruimte bij vaginale operaties
- de interactie tussen mens en hulpmiddelen
- de matige (instelbaarheid van de) operatietafel
- de opstelling van de monitors en de pedaalbediening
tijdens laparoscopische operaties
Een aanzienlijk aantal van de gevonden knelpunten
heeft betrekking op bijna alle werkzaamheden
van de gynaecoloog. Maar ook chirurgen die laparascopische
operaties verrichten ervaren dezelfde
knelpunten. In samenwerking met een aantal
gynaecologen is er vervolgens naar op -
lossingen gezocht. Die werden door de gynaecologen
beoordeeld op draagvlak en praktische
toepasbaarheid.
DE PRAKTIJK
Het onderzoek heeft geleid tot de publicatie van
het boek ‘Hoe bevalt het werk?’ Hierin staat per
knelpunt een omschrijving van het probleem,
onderbouwd met gegevens uit wetenschappelijke
analyses. Belangrijker is dat het boek waardevolle
adviezen en praktische tips bevat om
de problemen aan te pakken (zie kader).
DARWIN
De onderzoeksresultaten dagen de gynaecoloog
en andere medisch specialisten uit om op een
nieuwe manier te kijken naar hun werk. Dat levert
bijzondere inzichten op. Inzichten die soms een
wereld van verschil betekenen. Want zoals Charles
Darwin zei: It is not the strongest of the species
that survives, nor the most intelligent.
It is the one that is most adaptable to change.
AANDACHT VRAGEN
Movir zal in 2012 op verschillende beurzen aanwezig
zijn om het onderzoek en de adviezen onder
de aandacht te brengen bij gynaecologen en
andere medisch specialisten. Zo waren wij onder
meer in maart op het NVEC Jaarcongres en staan
wij op 21 september 2012 op het VAGO-symposium.
Bovendien gaat Movir in het laatste kwartaal
2012 een aantal regionale workshops organiseren.
Het is algemeen bekend dat de medisch specialist
een zwaar beroep heeft. Dus laten we het werk
verlichten daar waar het kan! /
WWW.HOEBEVALTHETWERK.NL
Movir-verzekerden kunnen de uitgave (t.w.v.
21,95 euro) kosteloos bestellen. Stuur hiervoor
een mail naar preventie@movir.nl o.v.v.
“Hoe bevalt het werk”