Bhakti; wie lief heeft zinge het uit - Yoga Intervision

de mondelinge toelichtingen op deze avonden mikten we erop dat zich voor de deelnemers geleidelijk
enig zicht op bhakti zou ontvouwen. Wat op de ene avond nog niet duidelijk was, kwam bijvoorbeeld
twee avonden later wat beter uit de verf. Dat ging tot en met de laatste avond door. Zo ontstond een op
ongedwongen wijze op elkaar aansluitende stroom.
Deze opzet bleek goed te werken. In het boekje volgen we daarom dezelfde werkwijze. Een strak
systematisch betoog, zo dat al mogelijk is bij een onderwerp als bhakti, is dan ook niet wat men mag
verwachten. Voor meer informatie en nadere nuancering bieden literatuurverwijzingen een goede
ingang.
Het boekje is op de eerste plaats bedoeld voor ons uit het Westen. Dan ligt het ook in de rede om hier
en daar een zingend en toelichtend uitstapje te maken naar de christelijke devotie. Ook met bhakti
vergelijkbare aspecten van het Boeddhisme komen aan de orde. En wel aan de hand van een tweetal
daarvoor geëigende mantra's.
BHAKTI IN MEEST TRADITIONELE ZIN
"Bhakti; wie lief heeft zinge het uit" behelst een eerste algemene introductie van bhakti. Ten aanzien
van bhakti in eigenlijke - of meest traditionele zin kent het boekje zijn beperkingen. Zo richten we ons
niet tot één godheid, één deity. Bhakti in traditionele zin doet dit wel. Devotees richten zich op een
"ishta devata". Hun overgave en toewijding centreert zich op één godheid, een deity in het bijzonder.
De godheid van hun voorkeur. Of de godheid die traditioneel binnen de familie wordt vereerd. Wij
richten ons tot verscheidene deities. Hoewel deze gespreide aandacht mogelijk ten koste gaat van
intensiteit en diepgang, geven we, gezien onze generale doelstelling, aan verscheidenheid de voorkeur.
Een ander kenmerk van bhakti in meest traditionele zin is het feit dat deze veelal is ingebed in een
rond een guru geschaarde kring van devotees. De guru zelf neemt vaak weer een plaats in binnen een
respectabel-oude guru-successie. Veelal gekoppeld aan een even oude, aan de desbetreffende deity
gewijde, doorgaande gemeenschap of community (sampradaya of sekte). Hierdoor weet de guru in
kwestie zich gelegitimeerd en kunnen devotees er van uitgaan dat de betreffende guru en diens
sampradaya betrouwbaar zijn. Binnen deze tradities spelen op de guru gerichte devotie, waaronder
guruhymnen, een grote rol. Deze elementen van bhakti vinden wij te specifiek om in een algemene
introductie verder uit te diepen.
Bhakti in traditionele zin kent groot gewicht toe aan de inzichten en ervaringen van de stichters van de
desbetreffende bewegingen en de guru's die hen opvolgden. Veelal hanteert men een soort canon. De
daarin opgenomen geautoriseerde teksten en de erin beschreven richtlijnen en ervaringen beogen de
individuele bhakti-beoefenaar te helpen bij zijn groei in bhakti. En hem of haar steun te bieden bij het
maken van onderscheid tussen authentieke en ingebeelde ervaringen. Het behoeft weinig betoog: het
boekje heeft daarin geen enkele pretentie.
Ook de Stichting Yoga Intervisiekring "Abhyasa", in het kader waarvan het boekje verschijnt, kent
dergelijke pretenties niet. Haar doelstelling, het bieden van een mogelijkheid tot het delen van elkaars
ervaringen, impliceert een zo open en zo vrij mogelijke benadering.
Binnen traditionele bhaktibewegingen spelen persoonlijke inzichten en ervaringen van devotees dus
een bescheiden rol. Zeker voorzover het de lijn van overdracht van kennis en ervaring betreft. Het is de
10