Bhakti; wie lief heeft zinge het uit - Yoga Intervision

vormen, in stand te houden. Vanuit vergaan, vanuit sterven, komt het nieuwe weer te voorschijn.
Als we Shiva vandaaruit bezien, helpt hij ons om obstakels op te ruimen. Obstakels die ons in de weg
staan bij het bereiken van ons ideaal. Dus als we ons aan Shiva overgeven, dan kunnen we dat doen
met de intentie om Shiva's hulp te verkrijgen om die obstakels op te ruimen. Shiva zal ze overigens
niet op ons commando opruimen. Mogelijk dat we lang moeten zingen. Dat aspect zit in het "ya" dat
Shiva achter zijn naam heeft. Dat betekent namelijk: gehoorzamend aan. Dat ya geeft dus aan dat het
Shiva is die bepaalt wanneer en in welke mate we vooruitgang boeken. We moeten er het nodige voor
doen, dat wel, maar het resultaat ligt in Shiva's handen.
ASATOMA: BHAKTI IMPLICEERT KARMA YOGA
Zoals gebruikelijk, eindigen wij onze sankirtan-avond met het asatomagebed. Laten we vanavond de
eerste regel van dit gebed eens wat nauwkeuriger bekijken. Sat en Asat hebben in het Hindoeïsme een
diepere betekenis dan de letterlijke. Hoewel er geen eenduidige uitleg over bestaat hebben wij
begrepen dat Sat eerder slaat op werkelijkheid dan op het meer letterlijke waarheid. Bij waarheid
denken we al gauw aan de waarheid van de wijsbegeerte, aan logica, aan betogen, aan
wetenschappelijke theorieën. Vaak ook heeft waarheid met moraal te maken. Met ethiek ook. Met de
waarheid spreken in plaats van leugens vertellen.
Dat soort waarheid wordt met Sat niet op de eerste plaats bedoeld. Veel meer wordt er, zoals gezegd,
gedoeld op werkelijkheid. In de zin van weten welke werkelijkheid werkelijk is. En dat dat een onzegbare
werkelijkheid is. Dat alleen dát werkelijk is wat je juist niet kunt beredeneren, juist niet kunt
zeggen. Dat het niet het tastbare leven is dat werkelijk is, maar dat werkelijk is hetgeen dat leven doet
leven. We hadden het er de vorige keer ook over. In verband met Brahman en Atman en de wens van
de devotee om het Atman in hem of haar in Brahman te doen versmelten.
Naarmate we intenser naar dit Sat verlangen en er meer en meer van doordrongen raken dat dat het
enige is in het leven dat telt, verdiept zich dit Sat van een inzicht tot een handelen. Sat is op de duur
alleen nog datgene wat wij opdragen aan God, doen ter ere van hem. Alles doen ter ere van God, wordt
daarmee tegelijk de zelfrealisatieweg bij uitstek. Asat, van géén werkelijke waarde, is dan alles wat
niet Sat is. Alles wat niet gedaan wordt ter wille van God.
Met name de Bhagavad Gita, het beroemdste heilige boek uit het Hindoeïsme, benadrukt deze weg.
Een weg die men karma yoga noemt. Krishna, want hij is het die in de Bhagavad Gita aan het woord
is, houdt ons voor wel te handelen, wel ons best te doen. Te doen waarvoor onze plicht, het leven ons
plaatst. Maar af te zien van de vruchten ervan. Hij spoort ons aan niet te handelen omwille van resultaten
voor onszelf. We dienen de resultaten aan te bieden aan degene die ons handelen, zowel als de
vruchten ervan, mogelijk maakt en aan wie wijzelf, zowel als ieder resultaat, toebehoren.
In Hinduterminologie hebben wij het hier, zoals gezegd, over de zelfrealisatieweg die karma yoga heet.
Een weg die onverbrekelijk met bhakti is verbonden. Bhakti yoga impliceert karma yoga, sluit deze
weg van karma yoga in. En omgekeerd. Vanuit bhakti immers spreekt het voor zichzelf dat we alles
wat we doen, opdragen aan God. Bhakti bedoelt ons daar juist naartoe te brengen.
Naar een leven dat geheel bestaat uit wat men "devotional service" noemt. Toegewijde dienst.
Eredienst, die vrede brengt.
36