Bhakti; wie lief heeft zinge het uit - Yoga Intervision

De term bhajan komt van het sanskriet "bhaj", dat toewijden, devotie betuigen, aanbidden, eren e.d.
betekent. Met de activiteit van bhajana (sankirtan) prijzen we dus God door over hem te zingen, hem
toe te zingen. In de bhajan van vanavond wordt dat uitgedrukt door de woorden "Kohe Ram Bole".
Kohe betekent: tot. Tot Rama, de volmaakte koningszoon, nederdaling van Vishnu, zingen wij (Bole).
Met de daaropvolgende woorden "Kohe Shyam Bole" zingen we ook tot Shyam. Shyam betekent
letterlijk: blauwe kleur. Deze kleur staat voor Krishna. Krishna had namelijk een blauw-donkere
gelaatskleur. Die gelaatskleur staat symbool voor zijn alaantrekkelijkheid, immers alle kleuren die we
aan blauw toevoegen absorberen in blauw. Daarnaast zingen we tot Sita, de vrouw van Rama. En ook
tot Radha, het herdersmeisje dat het meest intens aan Krishna was toegewijd. Tot slot zingen we tot
Shivananda. Anand betekent: geluk, verrukking. Niet tijdelijk, maar eeuwig. Zoals door Shiva belichaamd.
"Kohe Ram Bole" is een opmerkelijke bhajan. Er worden drie verschillende goden in bezongen. Met
daarbij van twee van hen hun "consort", hun vrouwelijke pendant, echtgenote of evenknie. De
symboliek die hieronder schuil gaat heeft te maken met iets heel wezenlijks. En wel met relatievorming
en de ontwikkeling die wij mensen daarin kunnen doormaken. Sita en Rama staan daarbij model
voor het ideale huwelijk. Met name ideaal vanuit samenlevingsperspectief: trouw en toewijding,
bescherming en zorg. En overige elkaar aanvullende rolverdelingen. Vandaaruit ook spiritueel: een
zelfde trouw als Sita aan de dag legde ten opzichte van Rama zouden ook wij moeten betrachten ten
opzichte van het transcendente.
De liefde tussen Radha en Shyam (Krishna), die wij in deze chant ook bezingen, heeft een andere
dimensie. Zo totaal als de liefdestrouw tussen Sita en Rama is, zo gepassioneerd is de relatie tussen
Radha en Krishna. Radha was een gehuwde vrouw. Bezien vanuit ons menselijke perspectief betrof
het dus een overspelige relatie. Met alle bijbehorende zintuiglijke hartstochten van dien. De "biografische"
gegevens rond Radha en Krishna en de erotisch getinte verhalen om hen heen hebben echter niet
de bedoeling huwelijkse ontrouw en zintuiglijke passie te promoten. De verhalen illustreren hoe intens
en zichzelf vergetend het zielevuur was dat in Radha brandde. Niet voor Krishna fysiek, maar voor
Krishna als belichaming van het transcendente. Die intense liefde is het, in de buurt waarvan de
Krishnadevotee met zijn of haar devotie wil komen.
RELATIEVORMING, PASSIE EN LEVENSLOOP
Als wij dat ook zouden willen is het van belang te onderzoeken wat passie voor ons betekent. Mogelijk
zien we dan, dat wat we als jongvolwassenen voor passie aanzagen, eerder egocentrisme was. In onze
verliefdheden waren we vooral bezig met onszelf. We gebruikten elkaar voor het verkennen van
onszelf en de wereld. Daartoe creëerden we duurzame relaties. We verpakten die in vormen die de
samenleving ons daarvoor aanreikte. Daardoor hoorden we erbij. Of we kozen juist totaal andere
vormen en profileerden ons op die manier.
In feite dreven onze eerste relaties op kracht van ons zich ontvouwende ego. Bij velen onder ons ging
het zo. We leerden onszelf aan elkaar kennen, gebruikten elkaar daar als het ware voor. Daar was en is
niets mis mee. Gaan we er echter langer mee door dan nodig is, dan wordt het moeilijk om onze deur
te openen voor werkelijke trouw en voor waarachtig aanvullende rolverdelingen. En komen we niet toe
aan het verinnerlijken van het door Rama en Sita voorgeleefde ideaal.
28