Taal centraal - Taalbeleid in het Nederlandse en ... - Levende Talen

De toetsuitslagen Diatekst op het Dr. Nassau College
gaven in het schooljaar 2007–2008 het volgende beeld:
gemiddeld over de hele school had 14 procent van de
leerlingen een zwakke score op begrijpend lezen. Het
grootste percentage zwakke lezers (62 procent) zat op
vmbo-bb-niveau, maar ook op havo/vwo scoorde nog
6 procent van de leerlingen zwak. Probleemlezers en
schoolse lezers komen het meeste voor, alleen op havo/
vwo zitten relatief veel compenserende lezers.
Deze toetsuitslagen zijn voor het Dr. Nassau College
natuurlijk aanleiding om leerlingen voor wie dat nodig
is, extra taalondersteuning te bieden. Iedere locatie gaat
daar op z’n eigen manier mee om, afhankelijk van de
manier waarop de zorg georganiseerd is en afhankelijk
van het aantal leerlingen met leesproblemen. Hieronder
beschrijven we hoe een van de locaties de taalondersteuning
heeft opgezet.
Taalondersteuning op locatie Penta
Op locatie Penta, de vmbo-locatie in Assen, begint
het schooljaar voor alle brugklasleerlingen met een
korte introductiecursus ‘Begrijpend lezen’ bij het vak
Nederlands. Deze cursus, die in samenwerking met het
Etoc werd ontwikkeld door enkele docenten Nederlands,
bestaat uit tien lessen, waarin de leerlingen enkele elementaire
leesstrategieën aanleren.
Na deze introductielessen wordt de tekstbegriptoets
Diatekst afgenomen. Dit gebeurt tijdens een blokuur,
zodat iedere leerling voldoende tijd heeft. Vervolgens
gaat de taalcoördinator aan de slag met de interpretatie
van de gegevens en zij verzorgt per unit een overzicht
van de toetsresultaten.
Vervolgens is het zaak de leerlingen met onvoldoende
leesvaardigheden verder te helpen. De twee
onderbouwunits op de vestiging Penta geven de leerlingen
– individueel of in kleine groepjes – tijdens
speciale begeleidingsuren extra taalondersteuning. De
werkgroep Taalbeleid zorgt voor de aansturing en biedt
ondersteuning bij het gebruik van remediëringsmaterialen,
waaronder de teksten en oefeningen die op de
Diapluswebsite worden aangeboden.
12 LTM | Taalbeleid
Aangezien het Dr. Nassau College een schoolbreed
taalbeleid voorstaat, ziet de werkgroep het ook als haar
taak om naast deze extra begeleiding ook bij de vaklessen
de aandacht voor taalondersteuning te vergroten.
Het gaat er immers om dat de (taalzwakke) leerlingen
de leesstrategieën die ze in de ondersteuningslessen
leren, gaan toepassen bij de vakken. In alle lessen moet
dus aandacht worden geschonken aan de leerlingen met
leesproblemen. Alleen als vakdocenten aandacht hebben
voor taal- en leesvaardigheid, gaan de leerlingen de
aangeleerde leesstrategieën ook daadwerkelijk inzetten.
De werkgroep Taalbeleid legt unitbezoeken af om de
docententeams over de resultaten van de tekstbegriptoets
van de betreffende unit in te lichten. Bovendien
worden deze bezoeken aangegrepen om de docenten te
informeren over taalgericht vakonderwijs. Daarbij is de
door Etoc en de werkgroep Taalbeleid ontwikkelde vaardighedenkaart
voor begrijpend lezen aan de docenten
uitgereikt. Op deze vaardighedenkaart staan stappenplannen
voor begrijpend lezen en voor het omgaan met
moeilijke woorden in teksten, waarmee de leerlingen in
de introductiecursus aan het begin van het schooljaar
geoefend hebben. Deze aanpak lijkt inmiddels zijn
vruchten af te werpen: steeds meer (vak)docenten hebben
aandacht voor de taalvaardigheid van leerlingen bij
hun vak. Dit is een eerste stap in het invoeren van taalgericht
vakonderwijs.
Om de taalontwikkeling van de leerlingen nog
beter in kaart te kunnen brengen, heeft de werkgroep
Taalbeleid besloten om in de tweede helft van het huidige
schooljaar alle eersteklassers ook de tweede versie
van de tekstbegriptoets van Diataal te laten maken.
Door deze effectmeting kan de school in kaart brengen
of de gehanteerde aanpak ook daadwerkelijk tot resultaat
geleid heeft. In het voorgaande jaar zijn alleen de
zwakke leerlingen twee keer getoetst. Uit de resultaten
van de tweede afname blijkt dat de meeste leerlingen
hun leesvaardigheid verbeterd hebben ten opzichte van
het eerste toetsmoment. Maar om echt effect van de
remediëring te kunnen meten, is het nodig om alle leerlingen
te toetsen, dan kan er namelijk een vergelijking