HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE

Ook vanuit de gesloten centra, waar de asielzoeker zit met het oog op gedwongen uitwijzing,
kan worden gevraagd om te vertrekken als een ondersteunde terugkeerder, met
de financiële en materiële hulp van IOM. Deze optie wordt niet altijd automatisch aangeboden,
dus de asielzoeker moet het zelf vragen aan de sociale dienst van het centrum.
In feite moet iemand die ondersteund wil terugkeren terug in vrijheid worden gesteld.
De DVZ tracht dit zoveel mogelijk te vermijden en regelt samen met IOM de ondersteunde
terugkeer van personen uit de gesloten centra zonder dat de personen in vrijheid
worden gesteld.
Tenzij als advocaat, die vrij zijn cliënt in het gesloten centrum kan gaan bezoeken, is je
rol als begeleider uitgespeeld zodra de betrokkene opgesloten wordt in een gesloten
centrum. Je kan er eventueel voor zorgen dat de betrokkene bezoek krijgt van NGO’s
die bezoeken brengen aan de gesloten centra. Vluchtelingenwerk Vlaanderen en CIRE
coördineren een netwerk van NGO’s die de gesloten centra bezoeken. Als begeleider kan
je terecht bij Vluchtelingenwerk en CIRE om te weten te komen waar de betrokkene is
opgesloten en om een bezoek door een NGO aan te vragen.
D De maximumduur van opsluiting
Volgens de Vreemdelingenwet mag een vreemdeling slechts worden opgesloten voor de
duur die strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van een uitwijzingsmaatregel met een
maximum van twee maanden. Deze duur kan worden verlengd met twee maanden als
de noodzakelijke stappen voor uitwijzing werden genomen in de loop van zeven werkdagen
vanaf het moment dat de vreemdeling werd opgesloten, als het gebeurt met de
nodige zorgvuldigheid en de effectieve verwijdering binnen een redelijke termijn nog
steeds mogelijk is.
In de wet is eveneens voorzien dat de maximumduur vijf maanden is. Een tweede verlenging
kan slechts na akkoord van de Minister van Migratie en Asielbeleid.
Echter, in de praktijk is de detentieduur van de vreemdeling soms onbeperkt. Immers,
bij iedere mislukte poging tot repatriëring (omdat de vreemdeling zich verzet) neemt de
DVZ een nieuwe beslissing tot detentie, waardoor de termijnen opnieuw beginnen lopen
van nul.
Wanneer iemand niet kan worden geïdentificeerd of de vlucht kan niet worden georganiseerd
binnen deze termijn wordt die persoon vaak vrijgelaten met een bevel om het
grondgebied te verlaten. Voor sommige nationaliteiten ontstaan zo tijdelijke gedoogpraktijken:
wanneer men weet dat betrokkenen geen kans maken op repatriëring, worden
zij bij aanhouding niet opgesloten.
Sinds de aanbevelingen van de commissie-Vermeersch gebeurt een uitwijzing in stappen,
voor zover de opeenvolgende pogingen mislukken. Deze stappen zijn in stijgende vorm
van dwang:
¬ een gedwongen vertrek zonder escorte
HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE - 137