HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE

uitvoerige antwoorden wil krijgen. Doorvragen is op zijn plaats als men zoveel mogelijk
van de visie van de asielzoeker het ander wil horen en van zijn concrete voorstelling wil
uitgaan, als men hem wil stimuleren over iets door te denken en zoveel mogelijk wil dat
je allebei op dezelfde golflengte zit.
Als het voorkomt dat de vragen onbeantwoord blijven, kunnen daar verschillende redenen
voor zijn. Het kan voorkomen dat je je onbegrijpelijk hebt uitgedrukt of de cliënt de
vraag niet goed heeft begrepen. Misschien begrijpt hij de zin van de vraag niet of is hij
bang een ‘verkeerd’ antwoord te geven. Het is ook mogelijk dat hij bang is dat je iets
met zijn antwoord zal doen wat hem niet bevalt of dat je het tegen hem zal gebruiken. In
dergelijke gevallen kan je best je vraag herhalen of proberen de angsten en bedenkingen
van de ander uit de weg te ruimen. Je legt bijvoorbeeld uit waarom je de vraag stelt.
Een gesprek bestaat niet uitsluitend uit vragen en antwoorden, maar bestaat ook uit elementen
als zwijgen, (af)wachten, luisteren, beamen, knikken, denken, enz.
(Lichaams)taal:
Het is belangrijk bewust om te gaan met de taal die wordt gebruikt op zowel verbaal als
non-verbaal vlak. Vergeet niet dat 80% van onze communicatie non-verbaal is. De toon,
de gebaren, de gelaatsuitdrukkingen spelen dus een belangrijke rol. Laat uit je lichaamstaal
blijken dat je geïnteresseerd bent en je betrokken voelt. Probeer te vermijden een
kritische of oordelende houding aan te nemen. Vermijd evenzeer om te betrokken over
te komen. Blijf aandacht hebben voor het feit dat er misschien iets is dat de asielzoeker
niet wil of niet kan vertellen. Probeer de asielzoeker gerust te stellen door een respectvolle
houding, positieve aandacht en door de nodige tijd te nemen om informatie te
geven. Wees uitzonderlijk omzichtig met de hiërarchie die in de relatie zit. Asielzoekers
hebben vaak weinig macht over hun eigen leven en keuzes.
Derden bij het gesprek:
Gesprekken met meerderjarigen gebeuren bij voorkeur niet in aanwezigheid van andere
familieleden, ook niet de echtgenoot of echtgenote, om te waarborgen dat de asielzoeker
zich door die aanwezigheid niet geremd voelt om zijn of haar ware en volledige
verhaal te brengen. Ook eventuele problemen binnen een familie kunnen op die manier
sneller aan bod komen. Soms zal de gezinscontext echter niet toelaten dat gesprekken
apart verlopen en dan moet men dit als begeleider respecteren.
Personen die asielzoekers vergezellen kunnen soms, met de beste bedoelingen, aan de
asielzoeker verkeerde informatie geven. Het komt erop aan dat de asielzoeker moet weten
in wie hij vertrouwen moet stellen. Stel van bij het begin vragen bij het waarom
van de aanwezigheid of van bepaalde interventies wanneer die storend overkomen. Aan
derden kan je vragen in een andere plaats of buiten te wachten tot het gesprek achter
de rug is.
28 - HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE