HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE

[ PRAKTISCHE BEGELEIDING ]
V (PRAKTISCHE) BEGELEIDING BIJ HET
DOORLOPEN VAN DE ASIELPROCEDURE
1 - Inleiding
Om het vluchtverhaal goed in kaart te kunnen brengen is het noodzakelijk het leven van
de asielzoeker te overlopen en te begrijpen. Zoals hierboven omschreven zal je je als begeleider
bewust moeten zijn van de culturele verschillen, die tot misverstanden kunnen
leiden. Meestal moet er een tolk aan te pas komen, wat de communicatie extra bemoeilijkt.
Enige kennis over de situatie in het land van herkomst, de beschermingsstatuten en
de asielprocedure in België zijn onontbeerlijk om de juiste vragen te kunnen stellen. Een
asielzoeker zal er zich niet altijd bewust van zijn dat hij zaken, die voor hem vanzelfsprekend
zijn, tot uiting moet brengen omdat die belangrijk zijn voor de toekenning van enig
statuut. Ook het juridische kader is gecompliceerd en vereist de nodige duiding. Wat
op het eerste gezicht bijvoorbeeld een economisch motief lijkt (bijvoorbeeld: ‘Er is daar
geen werk voor mij.’) kan wijzen op stelselmatige discriminatie wegens het behoren tot
een bepaald ras.
De belangrijkste aandachtspunten hebben we per ondertitel telkens in een kader opgesomd.
2 - Het eerste gesprek
De eerste stap in de begeleiding is het tot stand brengen van een minimaal vertrouwen
tussen begeleider en asielzoeker. Dit is noodzakelijk om het vluchtverhaal naar boven te
brengen. De vertrouwensrelatie opbouwen is een taak voor iedere begeleider. Het eerste
contact legt het fundament voor de verdere begeleiding. Stel jezelf en je dienst voor
en geef de grenzen aan van wat je kan bieden. Het kan nuttig zijn om voor een eerste
contact informatie door te nemen van het land van herkomst. Benadruk de onafhankelijkheid
van de dienst of je beroepscategorie. Wijs bovendien op de vertrouwelijkheid
van de gesprekken. Maak duidelijk waar, wanneer en bij wie de asielzoeker terecht kan
met vragen in verband met de procedure. Vraag hem verder iedereen die betrokken is
bij de begeleiding van de asielprocedure goed op de hoogte te houden van het verdere
verloop.
HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE - 39