HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE

In dit opzicht moet ook aan kinderen speciale aandacht worden geschonken, aangezien
zij dikwijls “dwingende redenen” zouden kunnen inroepen om te weigeren naar hun
land van herkomst terug te keren.
b Waar doet het risico zich voor (plaats)?
Tijdens de beoordeling van de asielaanvraag moet men uitgebreid aandacht besteden
aan de identiteit van de asielzoeker (naam, geboortedatum, nationaliteit(en), etnische
groep, plaats in het land van herkomst waar de asielzoeker het belangrijkste deel van zijn
leven heeft doorgebracht) en aan de documenten die identiteit en nationaliteit staven.
Het moet immers vaststaan dat de asielzoeker geen bescherming kan krijgen van de autoriteiten
van het land van zijn nationaliteit(en).
Een begrip dat men in deze context vaak gebruikt, is het alternatief van interne vlucht
of vestiging.
Zo kan het gebeuren dat de gegronde vrees voor vervolging wordt aanvaard voor een
bepaald deel van het land van herkomst, maar dat men meteen stelt dat er in een andere
streek van datzelfde land een vluchtalternatief of vestigingsalternatief voor handen was,
zodat de vluchtelingenstatus toch niet wordt toegekend.
De Belgische asielinstanties roepen het intern vluchtalternatief vaak in.
De volgende vragen moeten een antwoord krijgen in het onderzoek naar de plaats waar
het risico zich voordoet:
Bestaat er ergens in het land van herkomst de mogelijkheid om een bescherming te krijgen
die het risico uitsluit om te worden vervolgd of blootgesteld aan een ernstig nadeel?
Was die plaats praktisch, legaal en veilig toegankelijk? Beschikte de asielzoeker over een
werkelijk intern toevluchtsoord? Was de vervolger de Staat, een privé persoon of groep?
Tot waar reikte het gezag van de vervolger? Was het redelijk om van de asielzoeker te
vergen dat hij zich daar vestigde? Wat waren de persoonlijke omstandigheden? Is de
veiligheid en zekerheid duurzaam? Is het respect voor de mensenrechten gewaarborgd?
Kan de asielzoeker economisch overleven?
De vragen beperken zich niet tot het onderzoek of de asielzoeker de vlucht, ten allen
prijzen, had kunnen vermijden. De beoordeling is ruimer. Was de interne oplossing een
werkelijk toevluchtsoord waar er afdoende bescherming was tegen de vervolging en andere
risico’s en waar de lokale omstandigheden overeenstemden met de fundamentele
rechten van de mens zoals vastgelegd in internationale verdragen?
Als de vervolger de staat was, is een intern vluchtalternatief binnen de landsgrenzen
uitgesloten. Het intern vluchtalternatief is niet absoluut. Opdat men niet in aanmerking
zou komen voor de vluchtelingenstatus, volstaat het niet dat er ergens een plaats is waar
de overheid bescherming had kunnen bieden. Het alternatief moet praktisch mogelijk
en toegankelijk zijn. Men moet redelijkerwijze van de asielzoeker kunnen verwachten
dat hij er zich vestigt. De asielzoeker die kan aantonen dat het in zijn specifieke situatie
onmogelijk zou zijn in een bepaald deel van het herkomstland opnieuw een bestaan op
50 - HANDBOEK VOOR BEGELEIDERS BIJ DE ASIELPROCEDURE