Richting geven aan de laatste schakel: de nafase - Impact

4.1. Inleiding
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de capaciteit die de samenleving
nodig heeft in de nafase van een ramp. Het gaat daarbij niet om de
vraag welke mensen, middelen en methoden precies zullen worden
ingezet voor een taak als beheer van de waterkwantiteit of herstel van
spoorverbindingen. Evenmin wordt ingegaan op de vraag in hoeverre
benodigde capaciteiten inzetbaar zijn. In plaats daarvan wordt vooral
gekeken naar de organisatorische dimensie van capaciteiten in de
context van het Nederlandse systeem. Met dat systeem wordt de gehele,
gelaagde constellatie bedoeld waarin bestuurlijk verantwoordelijken,
toezichthouders en uitvoeringsorganisaties invloed uitoefenen op de
uitvoering van iedere nafasetaak. Deze context maakt de organisatorische
dimensie van capaciteiten – en met name de coördinatie – een
aandachtspunt. Internationale literatuur wijst op relevante terugkerende
knelpunten waaronder de nafaseorganisatie gebukt kan gaan.
Nadat deze zijn belicht, wordt een voorziening beschreven die tijdens
het interdepartementale project is ontwikkeld om de coördinatie op
nationaal niveau te stroomlijnen.
4.2. Capaciteiten zijn taakorganisaties 3
De effectieve aanpak van de taken na een ramp overstijgt het vermogen
van individuele partijen, waardoor ‘een gecoördineerde inzet van
diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist om de
dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken’ (Wet
Veiligheidsregio’s 2010; zie ook Helsloot & Scholtens 2009). Het
fragment gaat over de respons, maar voor herstel- en nazorgtaken is
dit niet anders. De uitvoering van taken ligt in handen van capaciteiten
die zijn opgebouwd rondom een interorganisatorisch netwerk. Een
capaciteit is een taakorganisatie met een eigen tijdspad, variërend in
duur, moment van aanvang of beëindiging, samenstelling, omvang en
complexiteit. De aard van de mensen, middelen en methoden hangt
af van de taak. Ook het aantal niveaus dat een rol speelt bij planning,
aansturing en uitvoering is wisselend. Zo kunnen capaciteiten zijn
samengesteld uit actoren op gemeentelijke, regionale, provinciale,
nationale of zelfs internationale schaal.
3
De inhoud van deze paragraaf is ontleend aan Dückers, Hoijtink, Te Brake, Van Duin
& Helsloot (2011).
Richting geven aan de laatste schakel: de nafase
45