Richting geven aan de laatste schakel: de nafase - Impact

condities, de vitale infrastructuur en het voorzieningenpeil van de
Nederlandse samenleving. Naast deze algemene randvoorwaarden zijn
er ook meer specifieke randvoorwaarden. Daarbij kan in kwalitatieve en
kwantitatieve zin worden gedacht aan beschikbare mensen, middelen
en methoden. Deze elementen zijn beter te beïnvloeden dan de
algemene randvoorwaarden, nadeel is dat ze sneller worden aangetast
door de ramp.
Uitdagingen voor effectieve samenwerking
Het functioneren van een capaciteit wordt in belangrijke mate bepaald
door de samenwerking tussen betrokkenen. Een gedeelde beeldvorming
is cruciaal voor een succesvol management van ontwerp of
onderhoud. Op nationaal niveau is tijdens het interdepartementale
project een begin gemaakt met de gedeelde beeldvorming. Op dit
niveau ligt in crisistijd ook de centrale regie over de ketens. Toch is
een nationale crisis op hetzelfde moment vaak ook een lokale crisis.
Herstel- en nazorgactiviteiten worden veelal uitgevoerd op lokaal
niveau. De uitvoeringsorganisatie is er daarom bij gebaat dat zowel
in de voorfase, de acute fase als de nafase wordt afgestemd tussen
bestuurlijke en uitvoerende partijen boven en binnen de regio. Een
bijzondere uitdaging betreft de aansturing van capaciteiten. Zeker zodra
de keten meerdere niveaus met bestuurlijk verantwoordelijken omvat,
zullen betrokkenen per capaciteit moeten omgaan met gedeelde
bevoegdheden en autonomie. Een aandachtspunt is hier de balans
tussen het traditionele centralisme van de crisisstructuur en de
noodzaak tot decentralisatie (zie paragraaf 4.3). Het centralisme uit zich
in actieve sturing vanuit de centrale overheid, terwijl decentralisatie
juist vraagt om afstand en discretionaire ruimte.
Een ander punt hangt samen met de noodzaak partners op te sporen,
te betrekken en invulling te geven aan het ontwerp. Dat geldt eigenlijk
voor alle processen en taken die spelen in de nafase, ook degene die de
vitale sectoren aangaan. Dus zowel de sectoren die in handen zijn van
de overheid, zoals ‘openbare orde en veiligheid’ en ‘keren en beheren’
(met onder andere de dijken), als de resterende circa tachtig procent van
de vitale infrastructuur die in handen is van bedrijven. In die gevallen is
een nauwe samenwerking van overheid, bedrijfsleven en burger
noodzakelijk. De uitdaging is hier dat partijen zullen denken en
handelen vanuit andere modellen (Kirschenbaum 2004). Verschillen in
cultuur resulteren in een verschillende manier om tegen risico’s aan te
kijken en verschillende manieren om daarmee om te gaan. Verder zijn
andere vormen van aansturing gewenst (Douglas 1978; Thompson, Ellis
& Wildavsky 1990).
60 Richting geven aan de laatste schakel: de nafase