Klompen frezen met robot Pallets scannen in drie ... - RoboNED

Safora S.S. Macdonald – Standardization Consultant NEN-Industrie
Robotisering van
verspanende machines
Uit cijfers van de Arbeidsinspectie blijkt dat de meeste ongelukken op de
werkvloer gebeuren met verspanende machines. Het bewerken van
metaal door middel van slijpen, frezen of draaien is een noodzaak in
de metaalindustrie. In kleine werkplaatsen zijn dit soort
machines veelal (nog) niet geautomatiseerd, maar in de
grotere fabrieken en productiehallen hebben de robots al
heel wat overgenomen.
De komst van de robot bij verspaningstoepassingen is de veiligheid zeker
ten goede gekomen. Het automatiseren van draai- en freesbanken door
middel van het toepassen van CNC (Computerized Numerical Control) en
automatische gereedschapwisselaars zijn bijna niet meer weg te denken
in de metaalverwerkende industrie. Draaien en frezen van elk ruw- en
halffabricaat tot eindproducten en gereedschappen is hierdoor mogelijk
van elke metaalsoort: van aluminium tot roestvast- of gereedschapsstaal
en zelfs kunststoffen.
Multitasking
Verspanen betekent dat je metaal vormt door delen van het metaal weg
te nemen. Dit proces wordt gedaan door middel van slijpen, frezen, draaien
lassen, snijbranden en plaatbewerkingstechnieken. Verspanen wordt
gebruikt om bijvoorbeeld delen van machines en motoren te maken en
wordt toegepast in de constructiebouw en de machinebouw. In de opleiding
leert men verschillende machines te bedienen die heel nauwkeurig
het metaal bewerken waarbij men de machine over het algemeen zelf
moet instellen. Door de robotisering en automatisering zijn de productiemedewerkers
nu volledig opgeleid voor het besturen van de machines
en worden producten ondermeer met een CNC 3D-meetmachine
gecontroleerd of ze voldoen aan de gestelde specificaties. Aangezien de
productie wordt uitgevoerd in oplagen van enkele stuks tot middelgrote
series wordt elke opdracht nauwgezet ingepland volgens een vaste doorlooproute,
die in spoedeisende situaties zonder enig risico kan worden
doorbroken. Wat ook te zien is, is het automatiseren van de belading van
productiemachines door middel van robots (beladingsrobot) en palletsystemen.
Door het integreren van alle bewerkingsstappen (bijvoorbeeld
5-assige bewerkingscentra in combinatie met een draai-freescombinatie)
wordt de doorlooptijd van het productieproces aanzienlijk verkort. Men
noemt dit ook wel multitask machining. Bedrijven zijn hierdoor in staat
om complexere innovatieve producten te maken.
Richtlijnen en normalisatie
Je zou kunnen stellen dat aan al het voorgaande wetgeving en normalisatie
ten grondslag ligt, waar veel zaken worden voorgeschreven. Zonder
creativiteit en innovatie in de branche komt men echter niet echt verder.
Het spreekt vanzelf dat op alle verspanende machines, gerobotiseerd of
niet, onder andere de machinerichtlijn van toepassing is. Dat wil zeggen
dat de fabrikant verplicht is aan bepaalde wettelijke eisen te voldoen en
dat de werkgever (die deze arbeidsmiddelen ter beschikking stelt aan zijn
werknemers) zijn verantwoordelijkheid moet nemen in het waarborgen
de veiligheid op de werkvloer bij het gebruik van deze machines. “Oude”
machines (van vóór 1995) moeten minimaal voldoen aan de eisen van de
Richtlijn Arbeidsmiddelen (onderdeel van de Arbowet, hoofdstuk 7). Omdat
de wettelijke eisen globaal van aard zijn, heeft de Europese Commissie
CEN (Europees Normalisatie instituut) de opdracht gegeven om technische
normen te ontwikkelen. In het kader van de Machinerichtlijn zijn ruim zeshonderd
normen ontwikkeld die ingedeeld zijn in A-, B- en C-normen. Voor
metaalbewerkende machines zijn ruim dertig C-normen ontwikkeld. Deze
normen (zie overzicht) geven technische specificaties voor specifieke machines
zoals mechanische- en hydraulische persen, numeriek bestuurde
draaibanken en draaicentra, kantpersen, boren en slijpmachines.
Recessie
Eén van de sectoren die het zwaarst getroffen was door de recessie is de
metaalsector, maar volgens de laatste cijfers van de verspaningsindex
komen er goede berichten uit de verspanende sector. De laatste meting
kwam uit op een score van 61,3 versus 54,9 in maart. Met betrekking tot
de ontwikkeling in april ten opzichte van maart zijn met betrekking tot de
vijf componenten de volgende conclusies te trekken:
- De productie in de branche Verspaning ontwikkelt zich veel positiever
ten opzichte van vorige maand
- Over de orders denken de inkopers veel positiever
036 Robotveiligheid