30.06.2014 Views

ORPTijdschrifT overeenkomsT in de rechTsprakTijk - Sdu

ORPTijdschrifT overeenkomsT in de rechTsprakTijk - Sdu

ORPTijdschrifT overeenkomsT in de rechTsprakTijk - Sdu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ORPsignaler<strong>in</strong>gen<br />

Uitleg ‘opzetclausule’ uit verzeker<strong>in</strong>gsovereenkomst<br />

(Rechtbank Arnhem 22 juni<br />

2011, LJN BT1507)<br />

Drie personen zijn veroor<strong>de</strong>eld voor het<br />

me<strong>de</strong>plegen van een moord. Naast <strong>de</strong>ze<br />

personen is eiseres veroor<strong>de</strong>eld, omdat<br />

zij heeft nagelaten dit misdrijf te voorkomen<br />

door haar wetenschap niet ter kennis<br />

van <strong>de</strong> politie te brengen. De ou<strong>de</strong>rs van<br />

het slachtoffer hebben <strong>de</strong> veroor<strong>de</strong>el<strong>de</strong>n<br />

aangesproken tot vergoed<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> door<br />

hen gele<strong>de</strong>n scha<strong>de</strong>. Eiseres was <strong>de</strong>stijds<br />

verzeker<strong>de</strong> van <strong>de</strong> door haar va<strong>de</strong>r bij Reaal<br />

afgesloten aansprakelijkheidsverzeker<strong>in</strong>g.<br />

Reaal doet een beroep op <strong>de</strong> ‘opzetclausule’.<br />

De rechtbank is van oor<strong>de</strong>el dat <strong>de</strong> opzetclausule<br />

vereist dat het ‘we<strong>de</strong>rrechtelijk<br />

han<strong>de</strong>len of nalaten’ aan twee vereisten<br />

Varia<br />

Nieuws<br />

Aantal Europeanen dat onl<strong>in</strong>e w<strong>in</strong>kelt <strong>in</strong><br />

vijf jaar verdubbeld (Europees Parlement)<br />

40% van <strong>de</strong> consumenten <strong>in</strong> <strong>de</strong> EU kocht<br />

<strong>in</strong> 2010 onl<strong>in</strong>e goe<strong>de</strong>ren of diensten. Dit is<br />

een verdubbel<strong>in</strong>g ten opzichte van 2005.<br />

Echter, <strong>de</strong> hoge groei vond voornamelijk<br />

plaats <strong>in</strong> lan<strong>de</strong>n waar elektronische han<strong>de</strong>l<br />

al wijdverbreid was <strong>in</strong> 2005. Consumenten<br />

<strong>in</strong> Zuid- en Oost-Europa w<strong>in</strong>kelen veel<br />

m<strong>in</strong><strong>de</strong>r op het <strong>in</strong>ternet. Deze en an<strong>de</strong>re gegevens<br />

komen uit <strong>de</strong> studie ‘Het gedrag van<br />

consumenten <strong>in</strong> een digitale omgev<strong>in</strong>g’,<br />

dat op 30 augustus werd gepresenteerd <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> Europese commissie Interne markt en<br />

consumentenbescherm<strong>in</strong>g.<br />

In 2010 had 70% van <strong>de</strong> EU-huishou<strong>de</strong>ns<br />

toegang tot het <strong>in</strong>ternet. Ne<strong>de</strong>rland had<br />

het hoogste percentage huishou<strong>de</strong>ns met<br />

<strong>in</strong>ternettoegang (91%), terwijl <strong>in</strong> Bulgarije<br />

slechts 33% van <strong>de</strong> huishou<strong>de</strong>ns toegang<br />

had tot het <strong>in</strong>ternet. Gemid<strong>de</strong>ld is het<br />

aantal EU-huishou<strong>de</strong>ns met toegang tot het<br />

<strong>in</strong>ternet met 46% toegenomen s<strong>in</strong>ds 2005.<br />

Aankopen onl<strong>in</strong>e zijn nog steeds voornamelijk<br />

gericht op <strong>de</strong> b<strong>in</strong>nenlandse markt. In<br />

2010 <strong>de</strong>ed slechts 23% van <strong>de</strong> kopers onl<strong>in</strong>e<br />

een aanschaf <strong>in</strong> een an<strong>de</strong>re EU-lidstaat.<br />

Consumenten kopen onl<strong>in</strong>e vooral kled<strong>in</strong>g,<br />

reisgerelateer<strong>de</strong> goe<strong>de</strong>ren en diensten.<br />

Paradoxaal genoeg wor<strong>de</strong>n computer- en<br />

elektronische goe<strong>de</strong>ren het m<strong>in</strong>st onl<strong>in</strong>e<br />

gekocht.<br />

Ongeveer 14% van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rnem<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />

<strong>de</strong> EU verkoopt goe<strong>de</strong>ren of diensten via<br />

het <strong>in</strong>ternet. Dit cijfer is <strong>de</strong> afgelopen vijf<br />

jaar vrij constant gebleven. De koplopers,<br />

waar bij meer dan 20% van <strong>de</strong> bedrijven<br />

ook onl<strong>in</strong>e kan wor<strong>de</strong>n gekocht, zijn België,<br />

Denemarken, Duitsland, Ierland, Litouwen,<br />

Ne<strong>de</strong>rland, <strong>de</strong> Tsjechische Republiek en<br />

Zwe<strong>de</strong>n.<br />

Een uitgebreid Europees wettelijk en<br />

reglementair ka<strong>de</strong>r is op zijn plaats, maar<br />

<strong>de</strong> wetgev<strong>in</strong>g kan niet van toepass<strong>in</strong>g<br />

zijn of kan moeilijk wor<strong>de</strong>n afgedwongen<br />

wanneer <strong>de</strong> consument buiten <strong>de</strong> EU een<br />

aanschaf doet, aldus <strong>de</strong> studie.<br />

De studie wijst op een aantal voor<strong>de</strong>len van<br />

elektronische han<strong>de</strong>l, zoals lage distributiekosten<br />

en lagere ecologische kosten, maar<br />

zegt dat het <strong>in</strong>ternet <strong>de</strong> consumenten ook<br />

gemakkelijker toegang heeft gegeven tot<br />

illegale <strong>in</strong>houd (films en muziek) en dat het<br />

<strong>in</strong>ternet <strong>de</strong> distributie hiervan vergemakkelijkt<br />

heeft voor <strong>de</strong> verkopers.<br />

De verbeter<strong>in</strong>g van het juridisch ka<strong>de</strong>r om<br />

<strong>de</strong> consument een betere toegang te geven<br />

tot <strong>de</strong>ze producten voor een re<strong>de</strong>lijke prijs,<br />

zou het gebruik en <strong>de</strong> lever<strong>in</strong>g van illegale<br />

producten kunnen ontmoedigen.<br />

Verplichte toets voor f<strong>in</strong>anciële consument<br />

(SC Onl<strong>in</strong>e)<br />

Het aanschaffen van complexe f<strong>in</strong>anciële<br />

producten zon<strong>de</strong>r bijbehorend advies<br />

wordt <strong>in</strong> <strong>de</strong> toekomst moeilijker. M<strong>in</strong>ister<br />

De Jager (F<strong>in</strong>anciën) wil dat consumenten<br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong>ze gevallen verplicht een kennis- en<br />

ervar<strong>in</strong>gstoets afleggen. Dit blijkt uit het<br />

ontwerp van <strong>de</strong> Wijzig<strong>in</strong>gswet f<strong>in</strong>anciële<br />

voldoet, te weten dat het (1) ‘opzettelijk’ is<br />

en dat het (2) ‘tegen een persoon of zaak<br />

is gericht’. Bei<strong>de</strong> vereisten wor<strong>de</strong>n immers<br />

van elkaar geschei<strong>de</strong>n door het woordje<br />

‘en’. Aan bei<strong>de</strong> vereisten dient cumulatief<br />

te wor<strong>de</strong>n voldaan: het we<strong>de</strong>rrechtelijk<br />

han<strong>de</strong>len of nalaten dient opzettelijk te zijn<br />

verricht ‘en’ tegen een persoon of zaak te<br />

zijn gericht. Hieraan is voldaan nu eiseres<br />

is veroor<strong>de</strong>eld voor het opzettelijk nalaten<br />

tijdig kennis te geven van <strong>de</strong> voorgenomen<br />

moord (eerste vereiste) én – gelet op het<br />

door artikel 136 Sr bescherm<strong>de</strong> rechtsgoed<br />

– dit nalaten tevens is gericht tegen <strong>de</strong> persoon<br />

van slachtoffer (twee<strong>de</strong> vereiste). De<br />

opzetclausule vereist dus niet – zoals eiseres<br />

betoogt – dat het opzet tevens is gericht<br />

tegen een persoon of zaak (en op <strong>de</strong> daaruit<br />

voortvloeien<strong>de</strong> scha<strong>de</strong>lijke gevolgen).<br />

De opzetclausule luidt immers niet dat van<br />

<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g is uitgesloten <strong>de</strong> aansprakelijkheid<br />

voor scha<strong>de</strong> ten gevolge van ‘opzettelijk<br />

tegen een persoon of zaak gericht we<strong>de</strong>rrechtelijk<br />

han<strong>de</strong>len of nalaten’. Dit sluit aan<br />

bij <strong>de</strong> kennelijke bedoel<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> huidige<br />

formuler<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> opzetclausule, zoals die<br />

door het Verbond van Verzekeraars <strong>in</strong> 2000<br />

is ontworpen en aanbevolen.<br />

De rechtbank komt tot <strong>de</strong> slotsom dat <strong>de</strong><br />

ten aanzien van eiseres bewezen verklaar<strong>de</strong><br />

feiten on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> opzetclausule vallen, ook<br />

al is bij het opzettelijke nalaten kennis te<br />

geven van <strong>de</strong> beraam<strong>de</strong> moord het opzet<br />

van eiseres als zodanig niet gericht geweest<br />

op het teweegbrengen van <strong>de</strong> dood van<br />

slachtoffer.<br />

markten 2013, dat <strong>de</strong> bew<strong>in</strong>dsman heeft<br />

gepubliceerd op <strong>in</strong>terconsultatie.nl. De wet<br />

verplicht aanbie<strong>de</strong>rs al om ‘<strong>in</strong>formatie’ <strong>in</strong><br />

te w<strong>in</strong>nen bij consumenten die complexe<br />

producten willen aanschaffen zon<strong>de</strong>r zich<br />

te laten adviseren. De Jager <strong>in</strong>troduceert<br />

<strong>de</strong> mogelijkheid om hieraan na<strong>de</strong>re regels<br />

te stellen <strong>in</strong> een Algemene maatregel van<br />

bestuur (Amvb). Ook kan hier<strong>in</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

geregeld waaraan een eventuele waarschuw<strong>in</strong>g<br />

– als <strong>de</strong> consument zakt voor <strong>de</strong> toets<br />

– moet voldoen.<br />

Literatuur<br />

Hoge Raad houdt meer reken<strong>in</strong>g met<br />

belangen koper bij on<strong>de</strong>rzoeksplicht en<br />

klachtplicht (M.M. van Rossum, NJB - Ne<strong>de</strong>rlands<br />

Juristenblad 2011/25, p. 1616)<br />

Opvallend is dat <strong>de</strong> Hoge Raad <strong>in</strong> zijn arrest<br />

van 25 maart 2011, RvdW 2011/419, <strong>in</strong> het<br />

ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoeks- en klachtplicht<br />

van <strong>de</strong> koper meer aandacht geeft aan <strong>de</strong><br />

belangen van <strong>de</strong> koper dan <strong>in</strong> voorgaan<strong>de</strong><br />

arresten. Dit komt een evenwichtige belangenafweg<strong>in</strong>g<br />

van koper en verkoper te<br />

goe<strong>de</strong>, zo beargumenteerd <strong>de</strong> auteur.<br />

Caribisch Ne<strong>de</strong>rlands privaatrecht (WPNR<br />

- Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en<br />

Registratie 2011/6898)<br />

In dit themanummer een aantal beschouw<strong>in</strong>gen<br />

over het Caribisch Ne<strong>de</strong>rlands<br />

privaatrecht, waaron<strong>de</strong>r UPG als wenkend<br />

perspectief en juridische werkelijkheid<br />

(H.E. Brör<strong>in</strong>g), De overgangswetgev<strong>in</strong>g en<br />

16 SDU uitgevers / nummer 7, oktober 2011 TIJDSCHRIFT OVEREENKOMST IN DE RECHTSPRAKTIJK

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!