ORPTijdschrifT overeenkomsT in de rechTsprakTijk - Sdu

More documents

Recommendations

Info

feitelijk nog ‘vormvrijer’ zou zijn dan de ontbindingsverklaring – terwijl ten aanzien van de ontbindingsverklaring nu expliciet wordt geoordeeld dat hieraan niet de eis kan worden gesteld dat zij de gronden bevat waarop zij berust. De vraag die ik in de titel van dit artikel heb gesteld moet mijns inziens dan ook als volgt worden beantwoord: nee, voor een ontbindingsverklaring gelden geen eisen anders dan de schriftelijkheidseis; voor de klacht gelden weliswaar geen strenge eisen, maar de schuldeiser zal de schuldenaar onder omstandigheden wel moeten informeren over de gestelde aard of omvang van de tekortkoming. 5. Stand van zaken Met deze arresten is weer wat meer duidelijk geworden over de vraag hoe te handelen in geval van een tekortkoming die niet spoedig of niet goed wordt hersteld. Ik vat de stand van zaken als volgt samen: 13 • Een koper die na een herstelpoging door een verkoper van mening is dat de geleverde zaak nog steeds niet aan de overeenkomst beantwoordt, moet hierover opnieuw klagen. • Indien een herstelpoging te lang duurt, kan de koper de overeenkomst alsnog ontbinden, zonder alsnog een laatste termijn te gunnen. 14 • Duidelijk moet zijn dat de koper klaagt, onder omstandigheden kan dit inhouden dat hij de verkoper daarbij informeert over de gestelde aard of omvang van de gebreken. • Na iedere nieuwe klacht gaat telkens een nieuwe verjaringstermijn lopen. • Indien een koper eerst kiest voor uitoefening van het recht op nakoming dan gaat daarmee zijn recht op ontbinding niet verloren, indien de uitoefening van het recht op nakoming hem niet baat. • Indien de koper kiest voor ontbinding, dan wordt aan de ontbindingsverklaring niet de eis gesteld dat zij de (alle) gronden bevat waarop zij berust. 13 Ik spreek hier gemakshalve over een koper. Deze regels zijn echter van toepassing op iedere tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst. Artikel 7:23 BW kent immers artikel 6:89 BW als genus-artikel. 14 Ik merk hierbij direct op dat het uiteraard de voorkeur verdient om zekerheidshalve nog wel in gebreke te stellen. Indien dat niet gebeurt, zal het oordeel van de rechter immers uiteindelijk afhangen van de niet zwartwit te beantwoorden vraag of het herstel binnen redelijke termijn c.q. met bekwame spoed heeft plaatsgevonden. Ik merk hierbij verder nog op dat in het voorliggende geval de verplichting om ‘zonder vertraging’ te herstellen expliciet in de huurovereenkomst stond. Ik vermoed dat het oordeel niet anders zou zijn geweest indien er ‘slechts’ sprake zou zijn geweest van een wettelijke verplichting. Met zekerheid kan ik dit echter niet zeggen. • In het kader van een procedure kan de grondslag van de klacht of de ontbinding worden gepreciseerd of aangevuld. 6. Consequenties voor de praktijk Naar mijn mening heeft de Hoge Raad met beide arresten de praktijk een dienst verleend. In de praktijk worden teleurgestelde contractspartijen immers zelden vanaf het begin af aan bijgestaan door een advocaat. Iedere advocaat is bekend met het dossier dat op zijn bureau terechtkomt waarin de cliënt misschien iets te lang heeft vertrouwd op een goede afloop en waarin – als er al iets op schrift is gesteld – de inhoud van de brieven niet altijd even duidelijk is, of althans naar de smaak van de advocaat niet compleet genoeg is. Een leek is immers zelden gewend om zijn brieven op te stellen aan de hand van primaire, subsidiaire en meer subsidiaire grondslagen. Mijns inziens heeft de Hoge Raad hiervoor oog gehad en geoordeeld dat aan de inhoud van een klacht, noch aan de inhoud van een buitengerechtelijke ontbindingsverklaring, strenge eisen mogen worden gesteld. Het gaat er om dat voor de wederpartij duidelijk is dát er wordt geklaagd c.q. ontbonden (waarbij ‘klagen’ wel meer inhoudt dan slechts melding te maken van het feit dat men niet tevreden is). De gronden voor ontbinding mogen later worden aangevuld. De Hoge Raad oordeelde eerder al in gelijke zin over een buitengerechtelijke vernietigingsverklaring. Hoewel de brief in het geval van de huurder van de bloemenwinkel was opgesteld door een jurist – en de regel dus niet alleen lijkt te gelden voor ‘leken’ – meen ik overigens dat dit niet betekent dat advocaten nu de aandacht bij het opstellen van dergelijke brieven kunnen laten verslappen. Om meerdere redenen ben ik persoonlijk van oordeel dat van een advocaat mag worden verwacht dat hij bij het opstellen van dergelijke brieven al goed nadenkt over de te volgen strategie en in de betreffende brief een goede basis legt voor een eventuele procedure. Niettemin blijft het natuurlijk altijd mogelijk dat een cliënt pas in een later stadium met bepaalde informatie komt. In dat soort gevallen kan een advocaat met een gerust hart een beroep doen op een van beide hier besproken arresten, indien de cliënt althans op zijn minst enigszins handen en voeten heeft gegeven aan de klacht. Over de auteur Mr. N. de Boer is werkzaam als Professional Support Lawyer bij de sectie Litigation van Houthoff Buruma te Rotterdam. 28 SDU uitgevers / nummer 7, oktober 2011 TIJDSCHRIFT OVEREENKOMST IN DE RECHTSPRAKTIJK
Contractuele beperking van aansprakelijkheid bij afgebroken onderhandelingen Contractuele beperking van aansprakelijkheid bij afgebroken onderhandelingen Mr. D.D. Castelijns en mr. M.A.J.G. Janssen In deze bijdrage staat het leerstuk van de afgebroken onderhandelingen centraal. In het bijzonder wordt ingegaan op de manier waarop een schadeclaim bij afgebroken onderhandelingen zou kunnen worden voorkomen. 1. Inleiding Sinds het Plas/Valburg-arrest 1 is het leerstuk van de afgebroken onderhandelingen niet meer weg te denken uit de Nederlandse rechtspraktijk. Op grond van dit arrest zou voor de aansprakelijkheid voor (eenzijdig) afgebroken onderhandelingen onderscheid dienen te worden gemaakt tussen drie fasen: de eerste fase waarin het partijen vrijstaat de onderhandelingen af te breken, de tweede fase waarin afbreken geoorloofd is, maar dit wel leidt tot schadeplichtigheid ter zake van de door de wederpartij in het kader van de onderhandelingen gemaakte kosten (het negatief contractsbelang) en de derde fase waarin partijen verkeren in een stadium dat afbreken niet meer geoorloofd is. De afbrekende partij moet niet alleen de kosten en schaden van de wederpartij vergoeden, maar in sommige gevallen zelfs gederfde winst (het positief contractsbelang). De Hoge Raad heeft nadien belangrijke arresten gewezen waarin nodige verfijningen en beperkingen zijn aangebracht op voormelde ‘precontractuele aansprakelijkheid’. 2 Relevant in dit kader is het CBB/JPO-arrest. 3 De Hoge Raad benadrukt dat ’ieder van de onderhandelende partijen – die verplicht zijn hun gedrag mede door elkaars gerechtvaardigde belangen te laten bepalen – vrij is de onderhandelingen af te breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij in het totstandkomen van de 1 HR 18 juni 1982, NJ 1983, 723. 2 Onder andere HR 14 juni 1996, NJ 1997, 481 (De Ruiterij/MBO) en HR 14 oktober 1996, NJ 1997, 65 (de Combinatie/Staat der Nederlanden). 3 HR 12 augustus 2005, NJ 2005, 467. overeenkomst of in verband met de andere omstandigheden van het geval onaanvaardbaar zou zijn.’ Uit de overwegingen van de Hoge Raad volgt dat dit een ‘strenge en tot terughoudendheid nopende’ maatstaf is. Naar verluidt zou de Hoge Raad in het CBB/JPO-arrest het onderscheid tussen de tweede en derde fase hebben laten vallen. 4 Er zou een alles of niets benadering gelden: of Het hof kon niet alleen op basis van de tekst maar ook op basis van de strekking ervan oordelen dat voor een vergoedingsverplichting een nadere overeenkomst was vereist. er is geen plaats voor schadevergoeding (het afbreken van onderhandelingen is geoorloofd) of de afbrekende partij is aansprakelijk voor schade (het afbreken van onderhandelingen is niet geoorloofd). Geheel aanvaard is de zienswijze niet. 5 Kritiek op de stel- 4 Onder andere C.E. Drion, ‘Ons onderhandelingsrecht onder handen, NJB 2005/34, T. Hartlief & R.J. Tjittes, ‘Kroniek van het vermogensrecht, NJB 2005/31 en C.R. Christiaan, ‘Aansprakelijkheid wegens afgebroken onderhandelingen: van drie naar twee fasen’, Maandblad voor Vermogensrecht 2005/10, p. 194. 5 Onder andere M.R. Ruygvoorn, ‘Bestaat de ‘tweede fase’ uit Plas/Valburg nog?’, Contracteren 2011/ 2 en Afgebroken onderhandelingen en het gebruik van voorbehouden, serie Recht & Praktijk, 173 (diss.), Deventer: Kluwer 2009, p. 367, G.J. Knijp, ‘Plas/Valburg geldt nog altijd’, NJB 2005/45-46, T.H.M. van Wechem & M.H. Wissink, ‘Een nieuwe norm voor afgebroken onderhandelingen’, Contracteren 2005/4, J. van den Brande, ‘De vrijheid om onderhandelingen af te breken’, O&F 2005/69. TIJDSCHRIFT OVEREENKOMST IN DE RECHTSPRAKTIJK nummer 7, oktober 2011 / SDU uitgevers 29
Page 1 and 2: nummer 7-november 2011 jaargang 2 o
Page 3 and 4: inhoud Inhoudsopgave Tijdschrift OV
Page 5 and 6: ORPsignaleringen Aanbesteding blijk
Page 7 and 8: ORPsignaleringen van de overeenkoms
Page 9 and 10: ORPsignaleringen Algemene voorwaard
Page 11 and 12: ORPsignaleringen dat onder meer hor
Page 13 and 14: ORPsignaleringen omdat de wet aan t
Page 15 and 16: ORPsignaleringen in de failliete bo
Page 17 and 18: ORPsignaleringen de geldende wetgev
Page 19 and 20: Verhoging kantongrens en e-Court sc
Page 25 and 26: Geen strenge eisen aan inhoud klach
Page 27: Geen strenge eisen aan inhoud klach
Page 31 and 32: Contractuele beperking van aansprak
Page 33 and 34: ORPwetgeving Wetgevingsoverzicht Bi
Page 35 and 36: « Inhoud bepaalt de uitkomst » ww

ORPTijdschrifT overeenkomsT in de rechTsprakTijk - Sdu

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?