Scan 3, juni 2002 - UMC Utrecht

Met een magneet schakel je de sluitspier uit
plastisch chirurg of aan een assistent in opleiding
tot plastisch chirurg voor de publicatie van het
beste artikel. Tot dusver was deze prijs alleen
uitgereikt aan plastisch chirurgen", zegt Bardoel
niet zonder trots.
Open op commando
Inmiddels heeft Bardoel een opleidingsplaats
plastische chirurgie gevonden in een ziekenhuis
in Rotterdam. Van daaruit zal ze het sluitspierproject
blijven volgen. "Het grootste praktische
probleem is nu nog de ontwikkeling van een
goede pacemaker en elektroden waarmee je de
spier voor een langere termijn kunt bedienen.
Lukt dat, dan voldoe je aan de twee belangrijkste
voorwaarden voor een goede sluitspier: hij
houdt de ontlasting tegen en hij is willekeurig,
want je kunt met de magneet zelf bepalen of
hij open of dicht moet."
Bardoel denkt dat er een aanzienlijke doelgroep
bestaat voor de nieuwe sluitspier. "In Nederland
hebben ongeveer twintigduizend mensen een
stoma. Meestal zijn het mensen met een dikke
darmstoma waar de continentieproblemen niet
zo sterk spelen. Met dit stoma help je vooral de
patiënten met een dunne darmstoma. Van hen
zal ook nog een klein deel afvallen omdat je
voor de bediening en de training een minimale
hoeveelheid motivatie nodig hebt."
inbrengt in de flank. Na die vier uur ga je naar
het toilet en schakel je de pacemaker uit door
de beweging van een magneet over de huid.
Uit de hondenproeven blijkt dat deze sluitspier
zonder problemen vier uur lang de druk aankan
om de ontlasting te stoppen."
De experimenten met de alternatieve sluitspier
leverden Bardoel de Esser-prijs 2002 op, genoemd
naar de pionier in de plastische chirurgie. "Deze
prijs wordt iedere twee jaar uitgereikt aan een
Koude techniek
Het onderzoek heeft Bardoel een heilig ontzag
bijgebracht voor de anale sfincter, de échte sluitspier.
"Ga maar na. Die spier levert niet alleen
voldoende willekeurige druk om de ontlasting
tegen te houden of door te laten. Hij maakt ook
nog onderscheid tussen gasdruk, vloeistof of
vaste stof." Of het ooit mogelijk zal zijn om al
die kwaliteiten te verenigen in een nagemaakte
sluitspier rond de opening van een stoma?
Bardoel kan het niet voorspellen. "Zeker is wel”,
zegt ze, “dat deze plastisch-chirurgische ingreep
heel moeilijk is te vervangen door 'koude techniek'.
Bij eerdere pogingen met een kunststof
afsluitmechanisme trad vroeg of laat altijd een
afweerreactie op."
Het onderzoek heeft Bardoel ook gesterkt in
haar enthousiasme voor de plastische chirurgie.
"Dit type onderzoek behoort tot de functionele
reconstructieve chirurgie. Veel mensen beseffen
niet dat dit ook bij de plastische chirurgie hoort.
Hoewel het maar een klein deel van het werk is,
kleeft aan plastische chirurgie nog steeds een
aura van mooimakerij."
nr 3 juni 2002 23