Jaarverslag PGB 2007
Jaarverslag PGB 2007
Jaarverslag PGB 2007
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
pgb<br />
Samenvatting jaarverslag<br />
<strong>2007</strong><br />
PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN (<strong>PGB</strong>)
pgbStichting Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven<br />
Samenvatting <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong><br />
ZWAANSVLIET 3<br />
1081 AP AMSTERDAM<br />
TELEFOON (020) 5 418 418<br />
FAX (020) 6 442 911<br />
INTERNET WWW.GBF.NL
Inhoud<br />
Voorwoord 3<br />
Profiel Pensioenfonds <strong>PGB</strong> 4<br />
Kerncijfers 5<br />
Onze organisatie 7<br />
Ontwikkelingen pensioenbeheer 10<br />
Ontwikkelingen vermogensbeheer 16<br />
Financiële Resultaten 19<br />
Bijlage I: Balans en staat van baten en lasten <strong>2007</strong> 22<br />
Bijlagen II: Bestuur en Deelnemersraad <strong>PGB</strong> 25<br />
Disclaimer: de teksten en de cijfers van het volledige jaarverslag zijn bindend in geval van afwijkingen. De samenvatting is niet gecontroleerd door externe accountants en de externe actuaris.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 2
Voorwoord<br />
Deze samenvatting geeft de belangrijkste ontwikkelingen en cijfers van het Pensioenfonds<br />
voor de Grafische Bedrijven (<strong>PGB</strong>) weer over <strong>2007</strong>. De informatie is ontleend aan de jaarrekening<br />
<strong>PGB</strong> <strong>2007</strong>. Voor een verantwoord beeld over de financiële positie en resultaten van <strong>PGB</strong><br />
dient de samenvatting gelezen te worden in samenhang met de volledige jaarrekening. De<br />
jaarrekening is door KPMG Accountants gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring<br />
voorzien. Watson Wyatt B.V. heeft de actuariële verklaring op de jaarrekening afgegeven.<br />
In deze samenvatting blikken we terug. Begon alles in januari nog voorspoedig, de omslag<br />
diende zich in juni aan. Ingegeven door de angst voor een verslechtering, trok er een storm<br />
over de financiële markten. Was de huizenmarkt in de Verenigde Staten, met daaraan gekoppelde<br />
beleggingsproducten, de oorzaak van het ontstaan van een werveling, angst bij beleggers<br />
zorgde voor de storm. Plotseling was de wereld anders. Waar voorheen het geld nog<br />
rolde, was er opeens stilte. Niemand wilde nog handelen in de 'besmette' producten en er<br />
ontstond wantrouwen tussen de marktpartijen.<br />
Financiële positie verbetert<br />
Ondanks de beginnende hypotheekcrisis in de Verenigde Staten, is de financiële positie van<br />
<strong>PGB</strong> in <strong>2007</strong> nog verbeterd. Het pensioenvermogen groeide mede dankzij de beleggings -<br />
resultaten (een rendement van 5,5% met 252 miljoen van 9,5 miljard naar 9,7 miljard). Het<br />
totaal rendement inclusief afdekkingsportefeuilles bedraagt 3,0%. De dekkingsgraad, de verhouding<br />
tussen het vermogen van het fonds en de waarde van de pensioenen, steeg mede<br />
door de oplopende marktrente van 137% naar 148%. Het bestuur besloot na advies van de<br />
Deelnemersraad de pensioenen met ingang van 1 januari 2008 met 2,09% te verhogen 1 .<br />
Schaalgrootte belangrijker<br />
De markt voor pensioenen was in <strong>2007</strong> verder sterk in beweging. De invoering van de Pen -<br />
sioenwet, met daarin het Financieel Toetsingskader, de uitgebreide communicatieverplichtingen<br />
en de regels voor goed bestuur, zorgden voor veel nieuwe uitdagingen. Om de goede<br />
prijs/kwaliteitverhouding voor werkgevers en werknemers te kunnen blijven bieden, werd<br />
schaalgrootte belangrijker. Veel pensioenfondsen reageerden op de toenemende complexiteit<br />
door naar verbreding of samenwerking te zoeken of een fusie aan te gaan. <strong>PGB</strong>, van oudsher<br />
actief voor de grafische markt, wil in overleg met sociale partners en in samenwerking met<br />
ondernemings- en bedrijfstakpensioenfondsen in de keten de mogelijkheden onderzoeken om<br />
uiteindelijk te komen tot één pensioenfonds voor de mediasector. Als eerste stap is in <strong>2007</strong> in<br />
overleg met de werkgevers- en werknemersorganisaties, overeengekomen dat uitgevers voor<br />
hun pensioen bij <strong>PGB</strong> terecht kunnen.<br />
Voor werkgevers en werknemers in de grafimedia en uitgeverij betekent dit dat men zo<br />
verzekerd kan zijn van een goed pensioen tegen zo laag mogelijke kosten. Nu en later.<br />
Drs. Ruud Degenhardt en Frans de Haan,<br />
voorzitters van het <strong>PGB</strong>-bestuur<br />
Verantwoord beleggen<br />
Belangrijk aandachtspunt voor wat betreft het vermogensbeheer was de aanscherping van<br />
het beleggingsbeleid. Mede naar aanleiding van de maatschappelijke discussie over beleggingen<br />
in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van controversiële wapens besloot het<br />
bestuur de bakens te verzetten.<br />
1. Deze toeslag bestaat uit een verhoging van 1% en een inhaaltoeslag van 1,09%. Deelnemers aan de <strong>PGB</strong> pensioenregeling voor PCM ontvangen echter een inhaaltoeslag van 0,60%. Dit omdat zij in tegenstelling tot de overige deelnemers<br />
een gedeeltelijke verhoging ontvingen van hun toenmalige pensioenfonds PCM.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 3
“Ook ik wil eerder stoppen met werken. Vóór mijn zestigste.<br />
Rond mijn 55ste of 50ste misschien. Dan wil ik emigreren<br />
naar het Spanje of Italië. De kosten van levensonderhoud<br />
liggen daar lager. Dan kun je met je pensioen meer doen.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 4
Profiel Pensioenfonds <strong>PGB</strong><br />
Sinds 1953 verzorgt <strong>PGB</strong> het pensioen voor deelnemers in de grafimediabranche. Het verplichtgestelde<br />
bedrijfstakpensioenfonds is destijds opgericht om werknemers en hun gezinnen<br />
te verzekeren van een goed pensioen op 65 jaar of bij overlijden van de deelnemer. Het <strong>PGB</strong>pensioen<br />
is een aanvulling op de wettelijke basisvoorzieningen (AOW/Anw) in Nederland.<br />
Sinds <strong>2007</strong> vallen ook uitgeverijen onder de werkingssfeer van het pensioenfonds. Uitgevers<br />
kunnen op vrijwillige basis deelnemen.<br />
Missie<br />
<strong>PGB</strong> wil voor branches en ondernemingen in het grafimedia- en uitgeverijbedrijf het loket zijn<br />
voor pensioen. Werkgevers en werknemers kunnen rekenen op een solide en duurzaam<br />
beheer van het vermogen en een effectieve, efficiënte en flexibele uitvoering van de pensioenadministratie.<br />
Vanuit de missie zijn kernwaarden geformuleerd waaraan door het pensioenfonds en haar uitvoeringsorganisatie<br />
invulling wordt gegeven. Die waarden zijn:<br />
Betrouwbaar en betrokken<br />
<strong>PGB</strong> wil voor de branches waar zij voor werkt een betrouwbare partner zijn. De betrouwbaarheid<br />
vertaalt zich in solide vermogensbeheer, een door de jaren heen stabiele premie, een<br />
waardevaste ontwikkeling van pensioen en een accurate administratie en communicatie met<br />
oog voor service en gemak voor werkgever en deelnemer.<br />
Flexibel<br />
<strong>PGB</strong> levert maatwerk. De productlijn van <strong>PGB</strong> sluit goed aan bij de vraag uit de branches<br />
waar zij voor werkt en bij de ontwikkelingen in de samenleving. <strong>PGB</strong> zorgt er bovendien voor<br />
de verschillende klantengroepen, met hun diverse informatiebehoeften, op het juiste moment,<br />
begrijpelijk en op de persoonlijke situatie toegesneden te informeren.<br />
Transparant<br />
<strong>PGB</strong> wil naar deelnemers en werkgevers transparant zijn en in lijn met wetgeving communiceren.<br />
Het gaat hier om enerzijds de communicatie vanuit het fonds ter verantwoording van haar<br />
beleid en bestuur en anderzijds om de communicatie naar de markt aangaande de ontwikkeling<br />
van het pensioen en de persoonlijke pensioensituatie.<br />
Evenwichtige solidariteit en duurzaamheid<br />
Het pensioenfonds wil in haar beleid op een evenwichtige manier rekening houden met de<br />
belangen van deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden, van jongere en<br />
oudere deelnemers en werknemers en werkgevers. Daarnaast wil het fonds in het beleggingsbeleid<br />
ook bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van milieu en samenleving.<br />
Resultaatgericht<br />
<strong>PGB</strong> levert zonder winstoogmerk een compleet pensioenpakket tegen een zo laag mogelijke<br />
premie in combinatie met een verantwoord serviceniveau. Voor het vermogensbeheer vormt<br />
de outperformance ten opzichte van de vooraf vastgestelde normportefeuille het vertrekpunt.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 5
Kerncijfers<br />
Kerncijfers<br />
(Bedragen in miljoenen euros) Aan het einde van resp. over de jaren 2006 en <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Aantal werkgevers<br />
Aangesloten werkgevers 2.663 2.690<br />
Aantal verzekerden<br />
Premiebetalende verzekerden 38.983 41.234<br />
Verzekerden met toerekening<br />
wegens arbeidsongeschiktheid 5.449 5.512<br />
Premievrij verzekerden 190.142 191.255<br />
Totaal 234.574 238.001<br />
Aantal pensioenen<br />
Ingegane ouderdomspensioenen 22.259 21.736<br />
Ingegane partnerpensioenen 12.473 12.305<br />
Ingegane wezenpensioenen 624 659<br />
(Bedragen in miljoenen euros) Aan het einde van resp. over de jaren 2006 en <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vermogenssituatie en solvabiliteit<br />
Vrije reserve € 2.030 € 831<br />
Vereiste reserve € 1.152 € 1.896<br />
Voorziening pensioenverplichtingen € 6.577 € 6.767<br />
Rekenrente in % 4,0<br />
Marktrente in % 4,85 4,26<br />
Aanwezige dekkingsgraad FTK in % 4 148 137<br />
Vereiste dekkingsgraad FTK in % 118 118<br />
Verhoging ingegane pensioenen en aanspraken per 1 januari in %<br />
Indexatie actieven 5 1,50 1,00<br />
Indexatie inactieven 1,50 1,00<br />
Totaal 35.356 34.700<br />
Pensioenuitvoering<br />
Premieloon (pensioengrondslag) € 815 € 810<br />
Feitelijke premie € 153 € 138<br />
Pensioenuitvoeringskosten € 6 € 6<br />
Uitkeringen € 247 € 230<br />
N.B.: alle bedragen van de kerncijfers zijn afgerond op miljoenen euros. De percentages zijn berekend op basis van<br />
de niet afgeronde bedragen.<br />
Beleggingen<br />
Balanswaarde beleggingen 1 € 9.703 € 9.451<br />
Totale beleggingsopbrengsten € 269 € 590<br />
Totaal rendement in % 2 5,5 8,5<br />
Z-score 0,09 0,19<br />
Performancetoets 3 1,77 1,68<br />
1. Inclusief derivaten -317 (<strong>2007</strong>) en -52 (2006), welke op de passiva worden verantwoord en vanaf 2006 inclusief<br />
vooraankopen, voorverkopen en liquide middelen aangewend ten behoeve van beleggingen.<br />
2. Vanaf 2006 exclusief intrest rate swaps; inclusief intrest rate swaps in <strong>2007</strong>: 3,0% en in 2006: 6,2%.<br />
3. In verband met een nieuwe berekeningswijze in <strong>2007</strong> is deze waarde met terugwerkende kracht per 2006 met<br />
1,28 verhoogd, t.b.v. de vergelijkbaarheid.<br />
4. De dekkingsgraad van 2006 is aangepast van 138,2% (gebaseerd op geschatte cijfers) naar 136,6%.<br />
5. Per 1-1-2008 is door het bestuur besloten tot indexatie aan actieven en inactieven met 2,09%<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 6
Ik zou graag meer tijd aan reizen besteden.<br />
Mijn hobby is fotografie.<br />
Ik zou graag mooie fotoreportages willen maken op reis.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 7
Onze organisatie<br />
Onze organisatie in ontwikkeling<br />
Na de beurscrisis en de boekhoudschandalen rond de eeuwwisseling ontstond een maatschappelijk<br />
debat over het toezicht op het functioneren van beursgenoteerde ondernemingen<br />
en op de verantwoording die zij aan belanghebbenden zouden moeten afleggen. Sinds een<br />
paar jaar wordt een vergelijkbare discussie gevoerd in de pensioensector. Door de invoering<br />
van de Pensioenwet in <strong>2007</strong> worden ook pensioenfondsen geacht antwoord te geven op de<br />
vraag op welke manier zij het eigen functioneren denken te verbeteren. In de Pensioenwet zijn<br />
principes opgenomen voor zorgvuldig pensioenfondsbestuur, verantwoording en toezicht.<br />
<strong>PGB</strong> heeft deze principes overgenomen.<br />
Verantwoordingsorgaan<br />
Het pensioenfonds heeft gekozen voor een structuur waarin naast de bestaande Deelnemersraad<br />
een nieuw Verantwoordingsorgaan wordt ingesteld. In dit orgaan zijn werkgevers uit de<br />
branche, de deelnemers en de gepensioneerden vertegenwoordigd. Het Verantwoordings -<br />
orgaan kan een oordeel geven over het bestuur, over het gevoerde beleid en over de beleidskeuzes<br />
voor de toekomst. Het oordeel van het Verantwoordingsorgaan en de reactie van het<br />
bestuur daarop zullen in het jaarverslag worden opgenomen. Bovendien heeft het Verantwoordingsorgaan<br />
adviesrecht (bijvoorbeeld over het communicatiebeleid) en enquêterecht. Het college<br />
overlegt vanaf 2008 periodiek met het bestuur.<br />
Bestuur<br />
Het bestuur van <strong>PGB</strong> bestaat uit zes vertegenwoordigers van werkgeverszijde en zes ver -<br />
tegenwoordigers van werknemerszijde. Het bestuur is verantwoordelijk voor de uitvoering van<br />
de pensioenregeling zoals vastgelegd in de statuten en reglementen. Het bestuur stelt de<br />
hoogte van de premie vast, bepaalt de inhoud van de pensioenregeling en eventuele wijzigingen<br />
daarin. Ook stelt het bestuur het beleggings- en communicatiebeleid vast. Voor het<br />
garanderen van de deskundigheid en integriteit van het bestuur zijn een deskundigheidsplan<br />
en een gedragscode ontwikkeld.<br />
Deelnemersraad<br />
De werknemers die pensioen opbouwen en de gepensioneerden zijn in de Deelnemersraad<br />
evenredig op basis van onderlinge getalsverhoudingen vertegenwoordigd. De leden worden<br />
voorgedragen door de werknemersorganisaties in de branche. Tevens is een afgevaardigde<br />
van de Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties (het CSO) lid van de Raad. De Deel -<br />
nemersraad beschikt over een advies- en beroepsrecht.<br />
Visitatiecommissie<br />
Naast het Verantwoordingsorgaan kiest <strong>PGB</strong> voor de instelling van een Visitatiecommissie als<br />
vorm van extra toezicht op de bedrijfsvoering. Onafhankelijke pensioenexperts houden in de<br />
commissie toezicht op het functioneren van het bestuur en het pensioenfonds. De commissie<br />
beoordeelt tenminste één keer per drie jaar de beleids- en bestuursprocedures, de aansturing<br />
van het pensioenfonds en de keuzes in het hanteren van de risico's op de langere termijn.<br />
Klachtencommissie<br />
Met klachten over de dienstverlening van de uitvoeringsorganisatie kunnen werkgevers en<br />
deelnemers zich in eerste instantie richten tot de directie van de uitvoeringsorganisatie. Is men<br />
het niet eens zijn met de gekozen oplossing van de directie, dan kan de klacht binnen twee<br />
maanden na ontvangst van de reactie voorgelegd worden aan de klachtencommissie <strong>PGB</strong>.<br />
In de klachtencommissie zitten twee leden van het bestuur van het pensioenfonds: een werk -<br />
nemersbestuurslid en een werkgeversbestuurslid. De commissie neemt binnen twee maanden<br />
na ontvangst van een klacht een bindende beslissing.<br />
De raad overlegt minimaal twee keer per jaar met het bestuur. Het gaat dan vooral om adviesaanvragen<br />
in verband met wijzigingen in de statuten en reglementen, de toeslagverlening en<br />
bij de vaststelling van het jaarverslag. De Deelnemersraad kan binnen haar wettelijke bevoegd -<br />
heden ook ongevraagd advies uitbrengen.<br />
De klachtenregeling staat los van de geschillenregeling waarbij een geschil over toepassing<br />
van de pensioenregeling voorgelegd kan worden aan de Commissie van Bezwaar.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 8
Onze organisatie<br />
deelnemersraad <strong>PGB</strong><br />
commissie Beleggingen<br />
en Risicomanagement<br />
bestuur<br />
verantwoordingsorgaan<br />
dagelijks bestuur<br />
visitatiecommissie<br />
pensioenontvangers<br />
deelnemers<br />
werkgevers<br />
klantenpanel<br />
commissie<br />
van Bezwaar<br />
klachtencommissie<br />
Pensioenfonds <strong>PGB</strong><br />
uitvoeringsorganisatie<br />
GBF<br />
De Nederlandsche<br />
Bank<br />
Autoriteit Financiële<br />
Markten<br />
actuaris<br />
accountant<br />
Toelichting positie: het bestuur pleegt overleg met directie van de uitvoeringsorganisatie, Commissie voor Beleggingen en Risicomanagement,<br />
Verantwoordingsorgaan, Visitatiecommissie en Deelnemersraad. Het pensioenfonds staat onder financieel toezicht van De Nederlandsche<br />
Bank. De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de communicatie-uitingen. <strong>PGB</strong> heeft de administratie en communicatie, het vermogensbeheer<br />
en de beleids- en bestuursondersteuning uitbesteed aan de GBF.<br />
Scheiding beleid en uitvoering<br />
Naast de instelling van de nieuwe organen opereren het pensioenfonds en de uitvoeringsorganisatie<br />
(GBF) voortaan onafhankelijker van elkaar. Er is een strikte scheiding tussen beleid en<br />
uitvoering. Het pensioenfondsbestuur is verantwoordelijk voor het beleid. De GBF verzorgt de<br />
uitvoering van de pensioenregeling. <strong>PGB</strong> heeft met de GBF afspraken gemaakt over het<br />
niveau van de service en de kosten daarvan. Het pensioenfonds <strong>PGB</strong> en de uitvoeringsorganisatie<br />
krijgen vanaf 2008 ieder een eigen bestuurlijke invulling.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 9
“Ik zou graag gaan reizen, gewoon door Europa.<br />
Lekker vier tot zes weken weggegaan.<br />
En voor de rest zou ik vrijwilligerswerk<br />
willen doen in musea.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 10
Ontwikkelingen pensioenbeheer<br />
De markt voor pensioenen was in <strong>2007</strong> sterk in beweging. De invoering van de Pensioenwet,<br />
met daarin het Financieel Toetsingskader, de uitgebreide communicatieverplichtingen en de<br />
regels voor goed bestuur zorgden voor veel nieuwe uitdagingen. De toenemende complexiteit<br />
is voor veel pensioenfondsen aanleiding om te zoeken naar mogelijkheden voor verbreding,<br />
samenwerking of fusie. Om de goede prijs/kwaliteitverhouding voor werkgevers en werk -<br />
nemers te kunnen blijven bieden, wordt schaalgrootte belangrijker.<br />
Krachtenbundeling<br />
<strong>PGB</strong> wil in dit krachtenveld in overleg met sociale partners en in samenwerking met ondernemings-<br />
en bedrijfstakpensioenfondsen in de keten de mogelijkheden onderzoeken om uiteindelijk<br />
te komen tot één pensioenfonds voor de mediasector. Deze verbreding ligt ook in lijn<br />
met de ontwikkelingen in de grafimediabranche. De bedrijfstak krimpt en verandert onder<br />
invloed van technologische ontwikkelingen. In de bedrijfskolom vinden voorwaartse integratie<br />
en achterwaartse integratie van bedrijfsactiviteiten plaats. Grafimediabedrijven houden zich<br />
niet meer uitsluitend bezig met het traditionele drukken maar houden zich ook steeds meer<br />
bezig met het creëren en distribueren van informatie. In het productieproces zijn er dus activiteiten<br />
toegevoegd die vroeger vóórin (communicatie) of achterin de bedrijfsketen (distributie)<br />
lagen. Als gevolg daarvan komt er een steeds sterker accent op het belang van informatie en<br />
communicatie te liggen in de bedrijfsactiviteiten van de bij <strong>PGB</strong> aangesloten bedrijven.<br />
Als eerste stap is in <strong>2007</strong>, in overleg met werkgevers- en werknemersorganisaties, overeen -<br />
gekomen dat uitgevers hun pensioen bij <strong>PGB</strong> kunnen onderbrengen. Daarvoor is de werkingsfeer<br />
uitgebreid. <strong>PGB</strong> heeft inmiddels een aantal uitgeverijen als nieuwe klant mogen<br />
verwelkomen.<br />
Ontwikkelingen in de pensioenregeling<br />
In <strong>2007</strong> heeft <strong>PGB</strong> geïnvesteerd in haar pensioenlijn om in te kunnen blijven spelen op veranderende<br />
wensen en behoeften van werkgevers en werknemers. Geïntroduceerd werden Partnerpensioen<br />
Plus en Pensioensparen.<br />
Extra partnerpensioen<br />
<strong>PGB</strong> heeft er in 2006 voor gekozen om in de basispensioenregeling het partnerpensioen voor<br />
de helft op risicobasis te verzekeren. Het jaarlijks op te bouwen partnerpensioen werd verlaagd<br />
van 70% naar 35% van het ouderdomspensioen. Het volledig meeverzekeren gebeurde<br />
altijd in de veronderstelling dat de partner bij overlijden geen pensioen had. Steeds vaker is<br />
dat echter wel het geval. Daarom is er voor gekozen om de deelnemers de gelegenheid te<br />
geven om meer ouderdomspensioen op te bouwen (1,75% in plaats van 1,55%), in plaats van<br />
meer partnerpensioen.<br />
<strong>PGB</strong> bood deelnemers die dat op prijs stelden in <strong>2007</strong> de mogelijkheid om het partnerpen -<br />
sioen aan te vullen. Met <strong>PGB</strong>-Partnerpensioen Plus kan het partnerpensioen na pensionering<br />
weer op het oude niveau, van 70% worden gebracht. De premie hiervoor bedraagt 1,5% van<br />
de pensioengrondslag. Het fonds heeft haar aanbieding om het partnerpensioen aan te vullen<br />
verlengd tot 1 april 2008. Zonder tijdsdruk kunnen deelnemers dan overwegen of een aanvullende<br />
verzekering wenselijk is. Eind <strong>2007</strong> hadden ruim 1.400 deelnemers een aanvullende verzekering<br />
bij het fonds afgesloten.<br />
Extra ouderdomspensioen<br />
Wanneer de deelnemer extra ouderdomspensioen wil verzekeren biedt het fonds de mogelijkheid<br />
van een aanvulling. Naast het al bestaande product Pensioeninkopen kan de deelnemer<br />
vanaf <strong>2007</strong> ook kiezen voor 'Pensioensparen'. Bij Pensioensparen worden met de premie of<br />
eenmalige koopsom geen pensioenaanspraken ingekocht. De inleg wordt gestort in het Pensioenfonds<br />
<strong>PGB</strong> en lift voor eigen rekening en risico mee met het fondsrendement. Bij pensionering<br />
wordt het dan opgebouwde kapitaal bij <strong>PGB</strong> omgezet in pensioenrechten. Bij Pen -<br />
sioensparen heeft de deelnemer een inleggarantie. De inleggarantie wordt gegeven als het<br />
oudste saldo minimaal 5 jaar heeft uitgestaan. Bij pensionering of bij overlijden wordt minimaal<br />
de som van alle stortingen uitgekeerd. Van het rendement worden uitsluitend administratie -<br />
kosten in rekening gebracht. Het rendement wordt door het bestuur jaarlijks vastgesteld en<br />
gebaseerd op het totaal rendement van het pensioenfonds <strong>PGB</strong> (inclusief interest rate swaps)<br />
met een kostenafslag van 1%. Deelnemers kunnen -als zij dit willen- tussentijds switchen van<br />
Pensioensparen naar Pensioeninkopen. Over <strong>2007</strong> wordt een rendement vergoed van 2%,<br />
dat is het <strong>PGB</strong>-rendement inclusief de interest rate swaps onder aftrek van 1% kosten.<br />
<strong>PGB</strong> heeft in <strong>2007</strong> verder besloten om uitruil van pensioen mogelijk te maken en de premie<br />
voor 2008 iets lager vast te stellen en de entreeleeftijd voor pensioendeelname te laten<br />
vervallen.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 11
Ontwikkelingen pensioenbeheer<br />
Uitruil van ouderdomspensioen<br />
Met ingang van 1 januari 2008 wordt de mogelijkheid geboden een deel van het ouderdomspensioen<br />
uit te ruilen voor extra partnerpensioen. Zowel bij Vut en pensioneren als bij vertrek<br />
uit de branche waarbij het pensioen niet wordt meegenomen. Het pensioen wordt bij uitruil zo<br />
herschikt dat de partner bij overlijden van de deelnemer kan rekenen op 70% van het ouderdomspensioen.<br />
Lagere premie<br />
<strong>PGB</strong> heeft de premie voor de collectieve pensioenregeling voor de grafimedia in <strong>2007</strong> vastgesteld<br />
op 17,5% over de pensioengrondslag. De werknemer betaalt daarvan 6,75%. Vanaf<br />
2008 daalt de premie van 17,5% naar 17%. De werknemer betaalt dan 6,5%.<br />
Entreeleeftijd vervallen<br />
Eind <strong>2007</strong> heeft het bestuur besloten om de minimumleeftijd voor deelname aan de pensioenregeling<br />
van 21 jaar te laten vervallen. Alle werknemers in de grafimediabranche, dus ook<br />
degenen die jonger zijn dan 21 jaar, kunnen vanaf 1 januari 2008 deelnemen aan het pen -<br />
sioenfonds.<br />
Ontwikkeling bij werkgevers en deelnemers<br />
Aan het eind van <strong>2007</strong> stonden er 2.663 werkgevers bij het fonds ingeschreven. Eind 2006<br />
waren dat er nog 2.690.<br />
sectoren <strong>2007</strong> 2006<br />
Grafische bedrijven 2.263 2.293<br />
Zeefdrukbedrijven 210 215<br />
Grafimedia cao 2.473 2.508<br />
Reprografische bedrijven 56 54<br />
Aan het grafisch bedrijf verwante 134 128<br />
bedrijven die uitsluitend op vrijwillige<br />
basis deelnemen<br />
Totaal 2.663 2.690<br />
De daling van 1% wordt veroorzaakt door de verdergaande technologische ontwikkelingen en<br />
de toenemende internationale concurrentie. Bij de werkgevers waren aan het einde van het<br />
verslagjaar 38.983 werknemers voor hun pensioen bij <strong>PGB</strong> verzekerd. Eind 2006 waren dat er<br />
nog 41.234.<br />
groep <strong>2007</strong> 2006<br />
Premiebetalende verzekerden 38.983 41.234<br />
Verzekerden met toerekening<br />
wegens arbeidsongeschiktheid 5.449 5.512<br />
Actief verzekerden 44.432 46.746<br />
Premievrij verzekerden 190.142 191.255<br />
Aantal ingegane pensioenen 35.356 34.700<br />
Naast de eerder genoemde factoren kan de daling van het aantal deelnemers (van ruim 5%)<br />
worden toegeschreven aan het effect van cao-afspraken om Vut-gerechtigden niet meer als<br />
actieve pensioendeelnemer aan te merken.<br />
Service voor deelnemers<br />
Vanaf 1 januari 2008 is de Pensioenwet volledig van kracht. De overheid wil dat deelnemers<br />
meer zekerheid krijgen over de uitbetaling van hun pensioen. En dat zij juist, tijdig en in begrijpelijk<br />
Nederlands worden geïnformeerd. De communicatie over pensioen was bij <strong>PGB</strong> al goed<br />
geregeld. Om aan de nieuwe eisen van de overheid te voldoen heeft <strong>PGB</strong> een aantal vernieuwingen<br />
doorgevoerd.<br />
UPO<br />
De actieve deelnemers ontvangen jaarlijks een pensioenoverzicht. In het overzicht wordt aangegeven<br />
wat tot nu toe aan ouderdomspensioen en partnerpensioen is opgebouwd of verzekerd<br />
en waar men bij pensionering of overlijden naar verwachting op kan rekenen. Volgens de<br />
nieuwe Pensioenwet moeten verzekeraars en pensioenfondsen hun deelnemers vanaf 2008<br />
op één en dezelfde manier informeren via een zogenoemd Uniform Pensioenoverzicht (UPO).<br />
<strong>PGB</strong> heeft het UPO al in <strong>2007</strong> verstuurd.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 12
Ontwikkelingen pensioenbeheer<br />
Startcommunicatie<br />
Vanaf 2008 ontvangen werknemers die in dienst treden bij een werkgever die de pensioen -<br />
regeling bij <strong>PGB</strong> heeft ondergebracht, de zogenoemde 'startcommunicatie'. In deze welkomstbrief<br />
treft de nieuwe deelnemer informatie aan over de regeling bij <strong>PGB</strong> waar hij of zij<br />
aan deelneemt, de brochure Flexibel Pensioen en een pensioenstartformulier. Met het formulier<br />
wordt de nieuwe deelnemer uitgenodigd om stil te staan bij een aantal aspecten die bij<br />
overgang van pen sioenverzekeraar van belang zijn. Naast waardeoverdracht zijn dit bijvoorbeeld<br />
de aanmelding voor ongehuwd samenwonenden en de kanaalpreferentie (de voorkeur<br />
voor digitale of papieren informatie).<br />
Communicatie over toeslag<br />
Een essentieel onderdeel van de communicatie is informatie over het toeslagbeleid. <strong>PGB</strong><br />
wordt geacht aandacht te besteden aan de toeslagambitie, de voorwaarden voor toeslag -<br />
verlening, de financiering, de toekomstige verwachtingen, het toeslaglabel en de verleende<br />
toeslagen in de afgelopen 3 jaar. De toeslagregeling moet in alle basiscommunicatie duidelijk<br />
worden uiteengezet.<br />
<strong>PGB</strong> heeft in 2006 en <strong>2007</strong> veel aandacht besteed aan haar toeslagregeling en de transparante<br />
en consistente communicatie daarover. Het toeslaglabel wordt naar verwachting in 2008<br />
ingevoerd.<br />
Communicatie bij vertrek<br />
Wanneer een werknemer vertrekt, zal het pensioenfonds de deelnemer uitschrijven. De pen -<br />
sioenopbouw wordt dan stopgezet. De gewezen deelnemer ontvangt - conform de wettelijke<br />
regels - informatie over het meenemen van het pensioen naar een nieuwe werkgever en de<br />
mogelijkheid het pensioen voor eigen rekening voort te zetten. Wie het pensioen niet meeneemt<br />
kan kiezen of er nog een deel van het ouderdomspensioen moet worden uitgeruild<br />
voor extra partnerpensioen.<br />
Communicatie bij en na pensionering<br />
Verder is de communicatie bij pensionering en na pensionering aangevuld op basis van de<br />
wettelijke vereisten. In het spectrum van informatie wordt nu ook aangegeven waar de deel -<br />
nemer of de nabestaande voor gekozen heeft, welke toekomstige veranderingen in de uitkering<br />
kunnen worden verwacht en het voorwaardelijke toeslag (=indexatie)beleid van het fonds.<br />
Communicatie bij scheiding<br />
Tot slot wordt ook het scheidingbericht vervangen. Naast de vermelding van het bijzonder<br />
partnerpensioen voor de gewezen partner en het voorwaardelijke toeslagbeleid heeft het<br />
fonds geïnvesteerd in aanvullende informatie voor deelnemer en gewezen partner om tot overeenstemming<br />
over de verdeling van het pensioen te komen.<br />
Tot slot is in de Pensioenwet een passage opgenomen waarin het streven wordt weergegeven<br />
om per 1 januari 2011 een Nationaal Pensioenregister open te stellen. Daarmee krijgen inwoners<br />
van Nederland via één portaal zicht op hun pensioenaanspraken. De eventueel bij verschillende<br />
pensioenuitvoerders opgebouwde pensioenaanspraken worden dan getotaliseerd.<br />
<strong>PGB</strong> zal de pensioenresultaten hiervoor te zijner tijd beschikbaar stellen.<br />
<strong>PGB</strong> heeft de nieuwe communicatievereisten met ingang van 2008 ingepast in haar dienstenpakket<br />
.<br />
Digitale pensioeninformatie voor deelnemers<br />
In <strong>2007</strong> hebben deelnemers met behulp van een beveiligde internetomgeving toegang gekregen<br />
tot hun persoonlijke pensioengegevens. Het betreft zowel ouderdomspensioen als partnerpensioen.<br />
Deelnemers kunnen daar in één oogopslag zien waar ze later inclusief het overheidspensioen<br />
(AOW of Anw) op uitkomen. En zowel in bruto als in netto bedragen. Van deze<br />
nieuwe service heeft in korte tijd al meer dan 35% van de actieve deelnemers gebruik<br />
gemaakt.<br />
Werknemers zijn over actuele pensioenontwikkelingen geïnformeerd via het relatieblad GBF-<br />
Nieuws en updates van de website. In <strong>2007</strong> bezochten bijna 150.000 mensen de website.<br />
Verder zijn de pensioenbrochures (9) geactualiseerd en is er een nieuwe brochure ontwikkeld<br />
ter introductie van <strong>PGB</strong>-Partnerpensioen Plus en Pensioensparen.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 13
Ontwikkelingen pensioenbeheer<br />
Service voor werkgevers<br />
De webapplicatie voor werkgevers is in <strong>2007</strong> verder verbeterd. Werkgevers kunnen in een<br />
beveiligde omgeving hun bedrijfsgegevens en werknemergegevens online raadplegen,<br />
downloaden en muteren. De jaaropgave voor het pensioenfonds kan digitaal worden uitgevoerd.<br />
Werkgevers of hun administratiekantoren brachten in <strong>2007</strong> bijna 40.000 bezoeken aan<br />
deze webapplicatie.<br />
Service voor pensioengerechtigden: flexibel pensioen<br />
In <strong>2007</strong> werd voor een bedrag van 247 miljoen (v.j. 230 miljoen) aan pensioen uitgekeerd.<br />
Ten opzichte van 2006 betekent dit een stijging met 7,4% (v.j. een stijging met 4,1%).<br />
In miljoenen euro's<br />
In miljoenen euro’s <strong>2007</strong> 2006<br />
Werkgevers zijn verder op de hoogte gebracht van de actuele ontwikkelingen in de pensioenregeling<br />
en de introductie van nieuwe producten door het relatieblad GBF Direct.<br />
Pensioenovereenkomst<br />
De Pensioenwet geeft aan dat de werkgever de pensioentoezegging naar werknemers moet<br />
vastleggen in een pensioenovereenkomst. Deze overeenkomst is onderdeel van de arbeidsovereenkomst<br />
met de werknemer. Het fonds heeft voor relaties een concept pensioenovereenkomst<br />
die als model in de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer kan worden<br />
opgenomen. De overeenkomst wordt via de website jaarlijks geactualiseerd en downloadbaar<br />
aangeboden.<br />
Tussen werkgever en pensioenuitvoerder worden de pensioenafspraken vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst.<br />
Bij <strong>PGB</strong> worden de afspraken op brancheniveau vastgelegd in een uitvoeringsreglement.<br />
En bij vrijwillige deelname in een uitvoeringsovereenkomst.<br />
Handboek Administratie<br />
Om het voor de werkgever makkelijker te maken, biedt uitvoeringsorganisatie GBF namens<br />
<strong>PGB</strong> een Handboek administratievoering aan. Daarin vinden werkgevers meer informatie over<br />
mogelijkheden en voorwaarden voor aansluiting, de hoofdlijnen van de pensioenregeling,<br />
excedentregelingen, de administratievoering en de oplevering van de jaargegevens. Het Handboek<br />
wordt jaarlijks geactualiseerd.<br />
Workshops en presentaties<br />
Speciaal voor werkgevers en hun P&O-medewerkers organiseert <strong>PGB</strong> met regelmaat workshops<br />
en presentaties over de pensioenregeling. Zo kunnen zij meer inzicht krijgen in pensioenen<br />
in het algemeen en de <strong>PGB</strong>-regeling in het bijzonder.<br />
Ouderdomspensioenen 176 164<br />
Partnerpensioenen 61 58<br />
Wezenpensioenen 1 1<br />
Premierestitutie/afkoopsommen 2 2<br />
Vervroegd pensioen 7 5<br />
Ten laste van de rekening van baten en lasten 247 230<br />
Het aantal pensioengerechtigheden steeg van 34.700 naar 35.356.<br />
overzicht aantallen ingegane pensioenen<br />
OP PP WZP Totaal<br />
Stand per 31-12-2006 21.736 12.305 659 34.700<br />
Toekenningen 1.797 773 80 2.650<br />
23.533 13.078 739 37.350<br />
Beëindigingen 1.274 605 115 1.994<br />
Stand per 31-12-<strong>2007</strong> 22.259 12.473 624 35.356<br />
Stand per 31-12-<strong>2007</strong><br />
in % van stand per<br />
31-12-2006 102,4% 101,4% 94,7% 101,9%<br />
OP = ouderdomspensioen, PP = partnerpensioen, WZP = wezenpensioen<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 14
Ontwikkelingen pensioenbeheer<br />
Iedere actieve deelnemer is tot zijn 65e jaar verzekerd voor partnerpensioen. Bij het bereiken<br />
van de pensioengerechtigde leeftijd kan eenmalig gekozen worden om het partnerpensioen uit<br />
te ruilen voor extra ouderdomspensioen. Naast de mogelijkheid het partnerpensioen uit te ruilen,<br />
kunnen verzekerden kiezen voor getrapt pensioen of een gelijk overlevingspensioen.<br />
Om een verantwoorde keuze te kunnen maken wordt veel aandacht besteed aan de communicatie.<br />
Zo ontvangen aanstaande pensioengerechtigden onder meer een persoonlijk pen -<br />
sioenboekje. Daarin worden alle relevante keuzeopties op basis van het opgebouwde pen -<br />
sioen in beeld gebracht. Bovendien kan voor maatwerk gebruik gemaakt worden van een<br />
internetapplicatie.<br />
Naast de schriftelijke en digitale communicatie worden deelnemers ook uitgenodigd om een<br />
Pensioeninformatiedag bij te wonen. Van deze dagen wordt door deelnemers en partners<br />
intensief gebruik gemaakt.<br />
Flexibel pensioen<br />
Van de deelnemers die in <strong>2007</strong> met pensioen gaan, ruilt ongeveer 22% (v.j. 22%) het partnerpensioen<br />
uit voor een extra ouderdomspensioen. Ongeveer 28% (v.j. 30%) kiest voor getrapt<br />
pensioen waarbij de hoogte van het pensioen in de tijd gevarieerd kan worden. En 18% (v.j.<br />
18%) van de verzekerden opteert voor gelijk overlevingspensioen waarbij het voor de hoogte<br />
van het pensioen niet uitmaakt of nu de verzekerde of de partner als eerste overlijdt. Voor de<br />
standaard uitbetaling van pensioen kiest 32% (v.j. 30%) van de aanstaande pensioenontvangers.<br />
Kwaliteit dienstverlening<br />
<strong>PGB</strong> heeft de uitvoering van de pensioenregeling ondergebracht bij de GBF. Om beter zicht te<br />
krijgen op de kwaliteit van de dienstverlening wordt geparticipeerd in het CEM-onderzoek<br />
2008 over <strong>2007</strong> en zullen in 2008 klanttevredenheidsonderzoeken worden uitgevoerd. Verder<br />
zal een klantenpanel de begrijpelijkheid van de communicatie gaan monitoren.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 15
“Pensioen? Dat is nog zo ver weg. Maar goed, ik zou graag een boek<br />
willen schrijven. En een vakantiehuisje in Finland willen kopen. Ik<br />
kom uit Finland. Als ik met pensioen ga wil ik ook af en toe terug.<br />
Om leuke dingen te doen. Uitgaan, of juist lekker niets te doen.<br />
Gewoon een beetje genieten van de natuur, een beetje wandelen. Lekker<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 16
Ontwikkelingen vermogensbeheer<br />
Op basis van de uitgebreide studie wordt om de drie jaar voor het vermogensbeheer een strategie<br />
uitgezet en de beleggingsmix bepaald. Het gaat hierbij om de verdeling tussen bepaalde<br />
beleggingscategorieën en de mate waarin van deze vastgestelde verdeling kan worden afgeweken.<br />
Daarnaast is in het strategisch beleid opgenomen om vreemde valuta waarin belegd<br />
wordt af te dekken en het renterisico, voortkomend uit het verschil in rentegevoeligheid van de<br />
beleggingen en verplichtingen, voor een deel af te dekken.<br />
Jaarlijks wordt een beleggingsplan opgesteld waarin het te voeren tactische beleid, passend<br />
binnen het strategisch beleid, wordt geformuleerd op basis van de rendementsverwachtingen<br />
en risico-inschattingen.<br />
De strategische beleggingsmix, realisatie en bandbreedtes kunnen voor <strong>2007</strong> voor de hoofden<br />
subonderdelen als volgt worden samengevat:<br />
beleggingsonderdeel Strategische Feitelijke allocatie Bandbreedte<br />
allocatie per 31 december <strong>2007</strong><br />
% % euro’s mln %<br />
Vastrentende waarden 47 44,4 4.436 35 - 65<br />
waarvan:<br />
Eurozone 52 59,4 2.641 35 - 75<br />
Overig Europa 10 7,3 321 0 - 20<br />
Noord-Amerika 20 17,3 769 0 - 30<br />
Japan 10 4,7 208 0 - 20<br />
Opkomende markten 4 4,3 189 0 - 8<br />
High yield 4 4,3 191 0 - 8<br />
Overige 2,7 117 <br />
Aandelen 42 44,9 4.478 30 - 50<br />
waarvan:<br />
Europa ex VK 30 27,7 1.238 21 - 39<br />
Verenigd Koninkrijk 8 6,7 299 5 - 11<br />
Noord-Amerika 35 33,2 1.488 24 - 46<br />
Japan 12 9,5 425 8 - 16<br />
Pacific ex Japan 5 5,7 255 3 - 7<br />
Opkomende landen 10 12,9 578 7 - 13<br />
Overige 4,3 195 <br />
Onroerende zaken 8 7,8 777 5 - 15<br />
Alternatieve beleggingen 2 2,1 205 0 - 6<br />
Liquiditeiten 1 0,8 79 5 - 10<br />
Totaal beleggingsportefeuille 100 100 9.975 100<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 17
Ontwikkelingen vermogensbeheer<br />
Infrastructuur<br />
In <strong>2007</strong> werden de eerste infrastructuurfondsen gerealiseerd. Wereldwijd laten overheden het<br />
realiseren van grote infrastructurele projecten over aan private, gespecialiseerde bedrijven.<br />
Vooral voor havens, wegen en energiedistributie. Er is een eerste aanzet gemaakt om een<br />
portefeuille op te bouwen in fondsen die onder andere beleggen in tolwegen en bruggen, zeeen<br />
luchthavens, elektriciteitopwekking en -distributie, waterleidingbedrijven, rioolzuivering en<br />
railverbindingen. Deze beleggingen geven naar verwachting een stabiel rendement dat stijgt<br />
met de inflatie. Bovendien zijn er beperkte risico's aan verbonden, als de economie stagneert.<br />
Global Compact Principles<br />
In het kader van verantwoord beleggen wordt verder ook niet meer belegd in bedrijven die<br />
niet voldoen aan de door het fonds gehanteerde duurzaamheidscriteria. Dat zijn de tien Global<br />
Compact Principles van de Verenigde Naties aangevuld met het verbod op beleggingen in<br />
controversiële wapens. De principes van de VN hebben betrekking op de naleving van internationaal<br />
erkende mensenrechten, de ondersteuning van arbeidsstandaarden, de aandacht<br />
voor het milieu en de bestrijding van corruptie. Het fonds beslist in 2008 hoe wordt omgegaan<br />
met ondernemingen die slecht scoren.<br />
Verantwoord beleggen<br />
<strong>PGB</strong> heeft eind <strong>2007</strong> bij de besluitvorming over de beleggingsstrategie voor 2008-2010 de<br />
invulling van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid aangescherpt. Het fonds streeft een<br />
zo hoog en zo stabiel mogelijk rendement maar niet ten koste van alles. Het fonds gaat er<br />
vanuit dat financieel en maatschappelijk rendement op lange termijn uiteindelijk samengaan.<br />
Bij de beleggingen werd tot nu toe als richtlijn meegegeven dat ondernemingen nationaal en<br />
internationaal recht moeten naleven. Met het hanteren van deze richtlijn kon niet worden voorkomen<br />
dat het fonds (in geringe mate) heeft belegd in ondernemingen waarvan de productie<br />
gericht is op zaken die weliswaar niet bij wet of internationaal verdrag verboden zijn, maar die<br />
toch als 'verwerpelijk' kunnen worden beoordeeld.<br />
Het bestuur heeft daarom besloten het beleggingsbeleid bij te stellen.<br />
Corporate Goverance<br />
Het eerder uitgezette corporate governancebeleid voor het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen,<br />
het voeren van een dialoog met ondernemingen en het meedoen met juridische<br />
acties tegen bedrijven die regelgeving hebben overtreden, wordt actiever gecontinueerd. In<br />
dat kader zal het fonds enkele aandeelhoudersvergaderingen zelf bezoeken en het gevoerde<br />
beleid van deze ondernemingen toetsen op genoemde criteria.<br />
Green investments<br />
Een van de speerpunten is de toevoeging van een portefeuille 'green investments' aan de<br />
bestaande beleggingscategorieën ter grootte van 2% (ongeveer 200 miljoen) van het belegd<br />
vermogen. Door herschikking van de bestaande beleggingen wordt een aparte portefeuille<br />
opgebouwd voor duurzame beleggingen waarbij onder meer geïnvesteerd wordt in schone<br />
energiebronnen zoals wind- en zonne-energie, in technologieën voor optimale energiebenutting<br />
en reductie van energiegebruik, in microkredieten en in (financiële) instellingen en fondsen<br />
waar een directe bijdrage aan de duurzaamheid van samenleving en milieu onderdeel uitmaakt<br />
van de ondernemingsmissie en visie.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 18
“Ik zou overal door de hele wereld reizen, vanuit mijn<br />
huis in Benidorm. Ik zou lekker gaan lezen, schrijven.<br />
En promoveren. Ik ben historicus van huis uit. Dus ik<br />
zou nog op een historisch onderwerp willen promoveren.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 19
Financiële resultaten<br />
<strong>PGB</strong> was in <strong>2007</strong> succesvol. De kosten per deelnemer lagen in <strong>2007</strong> voor pensioenbeheer<br />
met 79 onder het gemiddelde van (bedrijfstak)pensioenfondsen. Volgens het onafhankelijke<br />
CEM benchmark onderzoek bedroegen de kosten bij vergelijkbare pensioenfondsen in Nederland<br />
119. Het gemiddelde onder alle onderzochte Nederlandse pensioenfondsen kwam uit<br />
op 163. En voor de vierde keer op rij presteerde <strong>PGB</strong> voor wat betreft het vermogensbeheer<br />
beter dan de vooraf vast gestelde normportefeuille. In <strong>2007</strong> bedroeg de outperformance<br />
0,2 % bij een rendement van 5,5 %.<br />
Het totale rendement op belegd vermogen kwam uit op 5,5%. Het beleggingsrendement van<br />
<strong>PGB</strong> was 0,2% hoger dan de benchmark, oftewel de normportefeuille die <strong>PGB</strong> aan het begin<br />
van het jaar vaststelt. Die 0,2% komt overeen met 20 miljoen euro. Inclusief de afdekkingsportefeuilles<br />
voor het renterisico en valutarisico kwam het rendement uit op 3,0%.<br />
Het totale pensioenvermogen groeide mede dankzij het beleggingsresultaat met een 252<br />
miljoen van 9,451 miljard naar bijna 9,703 miljard.<br />
Financiële positie <strong>PGB</strong> verbetert verder<br />
Als gevolg van de kredietcrisis in de Verenigde Staten in de tweede helft van <strong>2007</strong>, was het<br />
totale rendement van de <strong>PGB</strong>-beleggingsportefeuilles in <strong>2007</strong> lager dan in de voorgaande<br />
jaren (5,5% in <strong>2007</strong> versus 8,5% in 2006 en 15,9% in 2005). Het rendement op aandelen en<br />
onroerende zaken daalde (van resp. 15,4% naar 6,9% en van 18,4% naar 10,2%. <strong>PGB</strong> compenseerde<br />
deze daling echter door in <strong>2007</strong> een beter resultaat te boeken met de vastrentende<br />
waarden (2% in <strong>2007</strong> versus 0,7% in 2006) en een uitstekend resultaat bij alternatieve<br />
beleggingen. In <strong>2007</strong> bestonden de investeringen in de categorie alternatieve beleggingen<br />
vooral uit ruwe materialen en bulkgoederen. Het rendement in deze categorie bedroeg 47%.<br />
Tegen 3,3% een jaar eerder.<br />
beleggingsonderdeel <strong>2007</strong> 2006<br />
Vastrentende waarden 2,0 0,7<br />
Aandelen 6,9 15,4<br />
Onroerende zaken 10,2 18,4<br />
Alternatieve beleggingen 47,2 3,3<br />
Liquiditeiten en opgenomen gelden 14,4 <br />
Totaal beleggingsportefeuille 5,5 8,5<br />
Totaal normportefeuille 5,3 8,3<br />
Toeslagverlening<br />
De dekkingsgraad steeg in het verslagjaar van 137% naar 148%. De dekkingsgraad is gestegen<br />
dankzij het beleggingsrendement en de oplopende marktrente. De dekkingsgraad speelt<br />
een belangrijke rol bij de beslissing over de toeslagen van de pensioenen in verband met de<br />
inflatie. Toeslagen zijn verhogingen van het pensioen. Tot voor kort spraken we van indexaties.<br />
Maar met de invoering van de Pensioenwet heten deze verhogingen toeslagen.<br />
<strong>PGB</strong> streeft ernaar om de pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen waardevast te houden.<br />
Het fonds heeft de ambitie om de pensioenen jaarlijks aan te passen aan de prijsindex<br />
(cpi-afgeleid). De toeslag op de aanspraken en uitkeringen wordt echter voorwaardelijk verstrekt.<br />
Er is dus geen recht op een toeslag en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst<br />
toeslagen zullen worden verleend. Er is geen geld voor gereserveerd of extra premie<br />
voor betaald. De toeslag wordt uit de extra beleggingsopbrengsten betaald. Dat brengt met<br />
zich mee dat de pensioenaanspraken alleen dan kunnen worden aangepast als het bestuur<br />
vindt dat de financiële middelen van het fonds daarvoor toereikend zijn.<br />
Voor het beantwoorden van de vraag of er voldoende middelen beschikbaar zijn om een toeslag<br />
te kunnen geven en in welke mate, toetst het bestuur jaarlijks de dekkingsgraad (op basis<br />
van de marktrente) aan de afgesproken richtlijn. Met deze richtlijn krijgen werkgevers en deelnemers<br />
inzicht in de mogelijke ontwikkeling van de premie en de toeslagverlening. Deze richtlijn<br />
wordt weergegeven op de website en in de basiscommunicatie van het pensioenfonds.<br />
Totaal fonds incl. afdekking renterisico 3,0 6,2<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 20
Financiële resultaten<br />
De ingegane pensioenen en pensioenaanspraken werden per 1 januari <strong>2007</strong> aangepast met<br />
1,5%. Het bestuur heeft na positief advies van de Deelnemersraad, in het najaar van <strong>2007</strong><br />
besloten per 1 januari 2008 een toeslag te verlenen van 1,00%. Verder is besloten tot een<br />
inhaaltoeslag van 1,09% voor in het verleden gemiste verhogingen. Daarmee komt de totale<br />
verhoging op 2,09%. Deelnemers aan de <strong>PGB</strong>-regeling voor PCM ontvangen een inhaaltoeslag<br />
van 0,60%.<br />
Kosten pensioen- en vermogensbeheer<br />
De totale kosten van het pensioenfonds stegen in <strong>2007</strong> met 18,6% van 9,7 miljoen tot<br />
11,5 miljoen. De kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd:<br />
De kosten van vermogensbeheer bedroegen 0,05% (v.j. 0,04%) van het belegde vermogen.<br />
Ook hier blijven de kosten onder het niveau van andere, vergelijkbare pensioenuitvoerders. De<br />
kosten voor vermogensbeheer stegen in het verslagjaar met 30,8%. Dit kwam door de aanschaf<br />
van een nieuw beleggingsadministratiesysteem. Verder is vanwege de uitbesteding van<br />
het beheer van een groot deel van de aandelenportefeuille een bedrag van 947.000 aan niet<br />
verrekenbare omzetbelasting verschuldigd. Deze professionalisering heeft echter mede tot<br />
gevolg gehad, dat voor het vierde achtereenvolgende jaar een hoger rendement is behaald<br />
dan de benchmark.<br />
bedrijfskosten <strong>2007</strong> 2006<br />
Doorbelasting GBF 9.474.000 8.265.000<br />
Overige kosten 1.980.000 1.400.000<br />
Totale kosten 11.454.000 9.665.000<br />
Dit betreft:<br />
Kosten pensioenbeheer 6.334.000 5.751.000<br />
Kosten vermogensbeheer 5.120.000 3.914.000<br />
De kosten voor de uitvoering van de administratie stegen met 10,5% van 5,7 miljoen tot<br />
6,3 miljoen. Per deelnemer per jaar bedroegen de kosten in het verslagjaar 79 (uitgedrukt<br />
in gemiddeld aantal actieve deelnemers en ingegane pensioenen). In 2006 bedroegen de kosten<br />
nog 70 per deelnemer. De stijging van de kosten wordt vooral veroorzaakt door de<br />
implementatie- en introductiekosten van de nieuwe pensioenregeling en het verder flexibiliseren<br />
van systemen en processen. Daarnaast zijn de bijdragen aan DNB en de eisen ten aanzien<br />
van het voeren van 'Pension Fund Governance' beleid kostenverhogend. De kosten per<br />
deelnemer liggen ruim onder het niveau van andere vergelijkbare pensioenuitvoerders.<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 21
“Ik wil in ieder geval vóór mijn 65ste stoppen met<br />
werken. Ik wil rond mijn 60ste van mijn tuintje gaan<br />
genieten. Achter mijn huis ligt een recreatiegebied,<br />
met schapen en een grote plas.<br />
Daar wil ik lekker gaan zwemmen.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 22
Bijlage I: Balans en staat van baten en lasten <strong>2007</strong><br />
BALANS PER 31 DECEMBER <strong>2007</strong><br />
In miljoenen euro’s<br />
ACTIVA <strong>2007</strong> 2006<br />
Beleggingen voor risico pensioenfonds 10.015 9.503<br />
Beleggingen voor risico deelnemers 5 <br />
Totaal beleggingen 10.020 9.503<br />
Vorderingen en overlopende activa 50 47<br />
Overige activa 40 16<br />
10.110 9.566<br />
PASSIVA <strong>2007</strong> 2006<br />
Stichtingskapitaal en reserves 3.182 2.727<br />
Technische voorzieningen 6.577 6.767<br />
Voorzieningen voor risico deelnemers 5 <br />
Overige schulden en overlopende passiva 346 72<br />
10.110 9.566<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 23
Bijlage I: Balans en staat van baten en lasten <strong>2007</strong><br />
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER <strong>2007</strong><br />
In miljoenen euro’s<br />
BATEN <strong>2007</strong> 2006<br />
Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) 153 138<br />
Premiebijdragen risico deelnemers 5 <br />
Beleggingsresultaten risico pensioenfonds 269 590<br />
Beleggingsresultaten risico deelnemers <br />
Overige baten 34 6<br />
461 734<br />
LASTEN <strong>2007</strong> 2006<br />
Pensioenopbouw 126 124<br />
Indexering en overige toeslagen 130 99<br />
Rentetoevoeging voorziening pensioenverplichtingen 289 258<br />
Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitkeringen 245 230<br />
Onttrekking uit voorziening pensioenverplichtingen voor pensioenuitvoeringskosten 5 5<br />
Wijziging marktrente 590 267<br />
Wijziging overige actuariële uitgangspunten 3 <br />
Overige wijzigingen in de voorziening pensioenverplichtingen 23 25<br />
Totale wijziging voorziening pensioenverplichtingen 315 46<br />
Pensioenuitkeringen 247 230<br />
Pensioenuitvoeringskosten 6 6<br />
Saldo overdrachten van rechten 62 37<br />
Wijziging voorziening voor risico deelnemers 5 <br />
119 153<br />
Saldo van baten en lasten 580 581<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 24
“Ik zie mezelf niet stoppen met 65. Ik zou wel<br />
minder willen werken. Ik zou dan ander werk kunnen<br />
gaan doen, tegen minder salaris. En bijvoorbeeld in een<br />
bloemenwinkel kunnen gaan werken.<br />
Of anders zou ik vrijwilligerswerk doen.<br />
En bijvoorbeeld gaan lesgeven. Dat lijkt me leuk:<br />
de kennis die je hebt opgebouwd doorgeven.”<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 25
Bijlage II: Samenstelling bestuur <strong>PGB</strong> en deelnemersraad<br />
Bestuur <strong>PGB</strong><br />
Leden van werkgeverszijde<br />
aangewezen door het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen:<br />
G. Poel * voorzitter (fungerend in <strong>2007</strong>)<br />
L.J. Hoogenboom * secretaris (fungerend in 2008)<br />
drs. L. Coenradie RA<br />
drs. R. Degenhardt<br />
W.F. Nak<br />
Vacature (3)<br />
F.P.M. Haselaar<br />
F.J. Hoefnagels<br />
C.A.M. Hoendervangers<br />
H. Jansen<br />
J.A. Kolijn *<br />
M.J. Kuit *<br />
J.B. Leonhart *<br />
R. de Nijs *<br />
Vacature (2)<br />
Leden van werknemerszijde<br />
aangewezen door FNV Kunsten Informatie en Media:<br />
T. Pietersma * voorzitter (fungerend in 2006)<br />
A.F.A.H. Bergmans<br />
T.W. van den Broek<br />
Vacature (3)<br />
aangewezen door CNV Media:<br />
R. Leloux * secretaris (fungerend in <strong>2007</strong>)<br />
aangewezen door de Nederlandse Vereniging van Journalisten:<br />
M.M. Visch<br />
Deelnemersraad<br />
aangewezen door FNV Kunsten Informatie en Media:<br />
G. van den Belt<br />
A. Boleij<br />
T. Derks<br />
R.M. Dirx *<br />
W.H.J. Dubbeling<br />
aangewezen door CNV Media:<br />
F.C. Eller<br />
J. Harlaar *<br />
P. Verhorst<br />
aangewezen door De Unie, vakbond voor industrie en dienstverlening:<br />
vacature<br />
aangewezen door het Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO):<br />
L.H.M.J. Gelissen *<br />
Kantoor<br />
Zwaansvliet 3, 1081 AP Amsterdam<br />
Postbus 7855, 1008 CA Amsterdam<br />
Telefoon: (020) 5 418 418<br />
Fax: (020) 6 442 911<br />
Internet: www.gbf.nl<br />
* leden van het dagelijks bestuur<br />
pgb <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2007</strong> (samenvatting) pag. 26