NJB-1423

ingevoerd met het Verdrag van Lissabon als instrument
om het democratisch gehalte van Europa te vergroten. 62
In het Europees Burger Initiatief End Ecocide wordt voorgesteld
om Ecocide in drie gevallen te verbieden:
– wanneer Ecocide plaatsvindt op het grondgebied van de
Europese Unie (inclusief de maritieme gebieden);
Massale vernietiging en
beschadiging van ecosystemen
is vaker het gevolg van
bedrijfsactiviteiten dan van
overheidshandelen
– wanneer Europese bedrijven betrokken zijn bij Ecocide;
– wanneer Europese burgers (mogelijk werkzaam zijn bij
niet-Europese bedrijven) betrokken zijn bij Ecocide. 63
De drempel van 1 miljoen handtekeningen werd
niet gehaald: toen het Europees Burger Initiatief op 21
januari 2014 afliep waren er ruim 112 000 stemmen verzameld.
Daarop werd het Europees Burger Initiatief
omgezet in een petitie in de zin van artikel 227 Verdrag
betreffende de werking van de Europese Unie, die in
s eptember 2014 aan het Europees Parlement zal worden
aangeboden. 64 Tevens heeft het Europees Burger Initiatief
zich aangesloten bij een Europese coalitie van (milieu-)organisaties
die met hun ‘Charter van Brussels’ de
oprichting van een Internationaal Strafhof voor Milieu
en Gezondheid propageren. 65 De Charter kan online
ondertekend worden 66 en wordt in september aangeboden
aan Ban Ki-Moon tijdens de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties.
3.2.3. De ‘Commons’ als grondrecht
In hun boek Green Governance: Ecological Survival,
Human Rights and the Law of the Commons 67 verkennen
de Amerikaanse Burns Weston en David Bollier de internationale
ontwikkelingen op het gebied van milieuwetgeving,
duurzaamheid, het toekennen van rechten aan
niet-menselijke subjecten zoals natuurreservaten en ecosystemen
68 en de rechten van toekomstige generaties.
Ze komen tot de conclusie dat het invoeren van een
mensenrecht op de ‘Commons’ de meest effectieve en
aangewezen strategie is om huidige en toekomstige
generaties een gezonde en schone leefomgeving te verzekeren.
Een strategie bovendien die aansluit bij de
opkomst van burgerinitiatieven om in eigen kring en
onder eigen verantwoordelijkheid natuurlijk, sociaal en
cultureel erfgoed te beheren. ‘Commons’ zijn natuurlijke,
culturele en sociale goederen die collectief worden
beheerd en bestuurd ten behoeve van huidige en toekomstige
generaties. 69 Commons zijn noch eigendom van
de staat, noch privébezit. Ze vormen als het ware een derde
pilaar in de samenleving, hebben een eigen bestaan
los van de marktsector en het overheidsdomein en worden
op transparante wijze bestuurd en beheerd door
democratisch gekozen vertegenwoordigers van de ‘Commoners’.
70 Voorbeelden van bestaande Commons lopen
uiteen van oerbossen, drinkwater, beschermde diersoorten,
oceanen, de atmosfeer, de ruimte en Antarctica tot
zonne-energie, biodiversiteit, het menselijk genoom,
buurtbibliotheken, culturele festivals, inheemse culturele
tradities, Transition Towns, Repair Cafe’s, Wikipedia, Creative
Commons, Open Source software, alternatieve beta-
47. Van de Venis 2012, p. 14-27. Het recht
mission, 43d session, UNGAOR, 46th Sessi-
Higgins 2010, p. 64.
nal Environmental Court, Leiden: Martinus
op een schone en veilige leefomgeving
on, Supp. No. 10, A/46/10 (1991).
60. En in tegenstelling tot Higgins stelt hij
Nijhoff Publishers 2000 en meer recentelijk,
wordt in de jurisprudentie van het EHRM
53. http://www.endecocide.eu/history-of-
schuldaansprakelijkheid voor in de plaats
de International Court for the Environment
beschermd via de klassieke grondrechten
ecocide/?lang=en; http://eradicatingecoci-
van risicoaansprakelijkheid. Professor Free-
Coalition: http://www.icecoalition.com.
van het recht op leven (art. 2 EVRM) en het
de.com/2012/08/14/un-documents-say-
land presenteerde zijn denkbeelden tijdens
66. http://www.endecocide.eu/next-chap-
recht op privacy (art. 8 EVRM) en in de
ecocide-was-to-be-the-5th-crime-against-
zijn lezing Addressing Crimes Against the
ter-journey-charter-brussels/.
jurisprudentie van het Europese Comité
peace/.
Environment under the Rome Statute voor
67. B.H. Weston en D. Bollier, Green Gover-
voor Sociale Rechten via art. 11 Europees
54. Te raadplegen op http://www.icrc.org/
de Hague Environmental Law Facility op 23
nance. Ecological Survival, Human Rights
Sociaal Handvest (het recht op bescherming
ihl/INTRO/460.
April j.l. in het Asser Instituut.
and the Law of the Commons, Cambridge:
van de gezondheid).
55. Zie http://www.icrc.org/applic/ihl/ihl.
61. Gerhard Kemp 2014, p. 189.
Cambridge University Press 2013.
48. P. Higgins, Eradicating Ecocide: Expo-
nsf/Article.xsp?action=openDocument&doc
62. Ar. 11 lid 4 Verdrag betreffende de
68. De beweging die rechten wil toekennen
sing the corporate and political practices
umentId=E20CAD5E1C078E94C12563CD0
Europese Unie, art. 24 lid 1 van het Verdrag
aan niet-menselijke subjecten zoals dieren
destroying the planet and proposing the
051DD24.
betreffende de werking van de Europese
en ecosystemen staat bekend als ‘Earth
laws needed to eradicate ecocide, London:
56. http://www.eradicatingecocide.com/
Unie en Verordening 211/2011 van het
Jurisprudence’. De Amerikaanse Thomas
Shepheard-Walwyn 2010, p. 62-71.
overview/existing-ecocide-laws/.
Europees Parlement en de Raad betreffende
Berry (The Great Work: Our Way into the
49. D. Zierler, The Invention of Ecocide,
57. Higgins 2010, p. 67-69.
het Europees Burger Initiatief.
Future, New York: Random House 1999) en
Athens: University of Georgia Press 2011.
58. Higgins 2010, p. 68-69.
63. http://www.endecocide.eu.
de Zuid-Afrikaanse Cormac Cullinan (Wild
50. Zie http://www.endecocide.eu/history-
59. ‘Widespread’: encompassing an area on
64. Voor meer informatie, zie http://www.
Law: A Manifesto for Earth Justice, White
of-ecocide/?lang=en;
the scale of several hundred square kilome-
endecocide.eu.
River Junction: Chelsea Green Publishing
http://eradicatingecocide.
tres;
65. Stemmen voor een Internationaal Straf-
2011) zijn de bekendste vertegenwoordi-
com/2012/08/14/un-documents-say-eco-
‘Long-lasting’: lasting for a period of
hof voor het Milieu gaan al bijna twintig
gers van deze beweging.
cide-was-to-be-the-5th-crime-against-
months, or approximately a season;
jaar op. Zie bijvoorbeeld A. Postiglione, The
69. Higgins 2010, p. 159-162.
peace/.
‘Severe’: involving serious or significant
Global Environmental Crisis: The Need for
70. Weston en Bollier 2013, p. 124.
51. Ibidem.
disruption or harm to human life, natural
an International Court of the Environment,
52. Report of the International Law Com-
and economic resources or other assets.
1996; E. Hey, Reflections on an Internatio-
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 13-06-2014 – AFL. 23 1559