NJB-1423

Recommendations

Info

Rechtspraak Aanbevolen citeerwijze: <strong>NJB</strong> 2014/ … (nummer uitspraak) Hoge Raad (strafkamer) 1568 Afd. Bestuursrechtspraak RvS 1572 Centrale Raad van Beroep 1575 College Beroep Bedrijfsleven 1577 Hoge Raad (strafkamer) Deze rubriek wordt verzorgd door prof. mr. P.H.P.H.M.C. van Kempen, hoogleraar straf(proces)recht Radboud Universiteit Nijmegen. 1141 20 mei 2014, nr. 12/02460 (Mrs. A.J.A. van Dorst, N. Jörg, V. van den Brink) (Na conclusie van A-G mr. G. Knigge, strekkende tot verwerping; adv. mr. B.P. de Boer en mr. D.N. de Jonge, beiden Amsterdam) ECLI:NL:HR:2014:1165 Samenloop, art. 55, 56 en 57: art. 317 en art. 282 Sr hebben een verschillende strekking zodat art. 55 lid 1 Sr niet voor toepassing in aanmerking komt; hetzelfde geldt voor art. 56 Sr omdat geen sprake is van soortgelijke feiten. Nu in hoger beroep terzake geen verweer is gevoerd was het hof ook niet gehouden zijn oordeel dat art. 57 Sr toepasselijk is te motiveren. (Sr art. 55, 56, 57, 282, 317) Inleiding: Verdachte is – kort gezegd – wegens ‘afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen’ en ‘medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven en beroofd houden’ veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vier jaren. Over de strafbaarheid van deze feiten heeft het hof als volgt geoordeeld: ‘Het eerste cumulatief bewezen verklaarde is voorzien bij artikel 317 [Sr] en strafbaar gesteld in artikel 317 juncto artikel 312, tweede lid, [Sr] en wordt gekwalificeerd als volgt: afpersing, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen. Het tweede cumulatief bewezen verklaarde is voorzien bij en strafbaar gesteld in artikel 282 [Sr] en wordt gekwalificeerd als volgt: medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven en beroofd houden’. Het hof heeft als toepasselijk wettelijk voorschrift onder andere art. 57 Sr vermeld. Het middel klaagt dat het hof ten onrechte, althans ontoereikend gemotiveerd, twee strafbepalingen op de bewezenverklaarde feiten heeft toegepast in plaats van deze feiten als een voortgezette handeling in de zin van art. 56 lid 1 Sr, althans als eendaadse samenloop in de zin van art. 55 lid 1 Sr te kwalificeren. Hoge Raad, onder meer: 2.5. Het middel kan niet tot cassatie leiden. Art. 317 en 282 Sr hebben immers een verschillende strekking zodat art. 55, eerste lid, Sr niet voor toepassing in aanmerking komt. Hetzelfde geldt voor art. 56 Sr omdat geen sprake is van soortgelijke feiten. Nu blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep en de daaraan gehechte pleitnotities terzake geen verweer is gevoerd was het Hof ook niet gehouden zijn oordeel dat art. 57 Sr toepasselijk is te motiveren. 1142 20 mei 2014, nr. 13/02407 (Mrs. A.J.A. van Dorst, J. de Hullu, E.S.G.N.A.I. van de Griend) (Na conclusie van A-G mr. D.J.C. Aben, strekkende tot vernietiging en tot terugwijzing dan wel verwijzing; OM-cassatie) ECLI:NL:HR:2014:1174 Bestanddeel ‘ertoe brengen’ in art. 273f lid 1 onder 5 Sr: te beperkt en dus onjuist is de uitleg dat dit bestanddeel duidt op ‘een situatie waarin een reële eigen keuze van de prostituee in meer of mindere mate afwezig is, waarbij op zichzelf niet doorslaggevend is of de prostituee al dan niet minderjarig is’. Onder het tot prostitutie brengen dient mede te worden verstaan elke gedraging gericht tegen een persoon ertoe strekkende deze te belemmeren in zijn vrijheid met prostitutie op te houden ongeacht de omstandigheid of deze daarbij vrijwillig betrokken is geraakt dan wel reeds eerder bij prostitutie betrokken was (vergelijk HR 6 juli 1999, NJ 1999/701, r.o. 3.3.5). Art. 273f lid 1 onder 5 Sr strekt ter bescherming van minderjarigen, om welke reden de eis van het uitoefenen van dwang ontbreekt. In casu verlating van de grondslag van de tenlastelegging door de verdachte van iets anders vrij te spreken dan was tenlastegelegd. (Sr art. 273f) Inleiding: Verdachte is vrijgesproken van het hem ten eerste cumulatief/alternatief tenlastegelegde, dat – kort gezegd inhoudt dat hij ‘tezamen en in vereniging met een of meer ander(en), althans alleen, meermalen, althans éénmaal, (telkens), (een) ander(en), genaamd [betrokkene] (geboren [geboortedatum] 1993), ertoe heeft gebracht zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van één of meer seksuele handeling(en), met of voor een derde tegen betaling, dan wel ten aanzien van [betrokkene] (geboren [geboortedatum] 1993), enige handeling(en), heeft ondernomen, welke handelingen bestonden uit (het) […]’; verdachte is veroordeeld wegens het ten tweede cumulatief/alternatief tenlastegelegde ‘mensenhandel’. De tenlastelegging is toegesneden op art. 273f lid 1 onder 5° Sr. Deze bepaling luidde ten tijde van het tenlastegelegde: ‘1. Als schuldig aan mensenhandel wordt met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie gestraft: […] 5˚ degene die een ander ertoe brengt zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met of voor een derde tegen betaling of zijn organen tegen betaling beschikbaar te stellen dan wel ten aanzien van een ander enige handelingen onderneemt waarvan hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die ander zich daardoor beschikbaar stelt tot het verrichten van die handelingen of zijn organen tegen betaling beschikbaar stelt, terwijl die ander de leeftijd van achttien jaren nog niet heeft bereikt; […]’. Het hof heeft aangaande de vrijspraak onder meer het volgende overwogen: ‘Naar het oordeel van het hof duidt het begrip “ertoe brengen” op een situatie waarin een reële eigen keuze van de prostituee in meer of mindere mate afwezig is, waarbij op zichzelf niet doorslaggevend is of de prostituee al dan niet minderjarig is. De bescherming van minderjarigen als zodanig moet worden geacht te zijn gelegen in de omstandigheid dat in een dergelijk geval voor strafbaarheid geen dwangmiddelen zoals genoemd in artikel 273f, eerste lid, aanhef en onder 1˚ [Sr] zijn vereist. Evenals de rechtbank acht het hof de door de getuige [betrokkene] op de terechtzitting in eerste aanleg afgelegde verklaring, gelet op de daarin vervatte tegenstrijdigheden en de rancuneuze houding van de getuige, onvoldoende betrouwbaar om voor het bewijs te gebruiken. Bij de beoordeling van de tenlastelegging gaat het hof daarom uit van de door de getuige [betrokkene] op 10 februari 2011 tegenover de politie afgelegde verklaring. Uit laatstgenoemde verklaring blijkt dat de verdachte door [betrokkene] is benaderd en dat hij met betrekking tot het prostitutiewerk van [betrokkene] – waar zij zich reeds mee bezighield vóórdat zij de verdachte leer- 1568 NEDERLANDS JURISTENBLAD – 13-06-2014 – AFL. 23
Rechtspraak de kennen – op haar verzoek slechts faciliterende activiteiten heeft verricht. [betrokkene] heeft de aanwezigheid van de verdachte als beschermend ervaren. Onder deze omstandigheden kan naar het oordeel van het hof niet worden gesproken van afwezigheid (in meer of mindere mate) van een reële keuze bij [betrokkene], zodat naar het oordeel van het hof niet wettig en overtuigend kan worden bewezen dat de verdachte [betrokkene] ertoe heeft gebracht zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen, met of voor een derde tegen betaling. Op grond van het bovenstaande acht het hof – anders dan de rechtbank – evenmin wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte ten aanzien van [betrokkene] handelingen heeft ondernomen waarvan hij wist dat [betrokkene] zich daardoor beschikbaar zou stellen tot het verrichten van prostitutiehandelingen.’ Het middel klaagt dat het hof zijn vrijspraak van het ten eerste cumulatief/alternatief tenlastegelegde heeft gebaseerd op een te beperkte en daarmee onjuiste uitleg van het begrip ‘ertoe brengen’ als bedoeld in art. 273f lid 1 onder 5˚ Sr, waardoor het hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten, en/of dat ’s hofs oordeel dat geen sprake was van ‘ertoe brengen’ als bedoeld in dit artikel niet zonder meer begrijpelijk is, althans ontoereikend is gemotiveerd. Wetsgeschiedenis art. 273f lid 1 onder 5˚ Sr: De wetsgeschiedenis van deze bepaling en haar voorgangers houdt onder meer het volgende in: – de memorie van antwoord bij het wetsvoorstel dat heeft geleid tot de Wet van 9 december 1993 tot wijziging van de art. 250bis en 250ter van het Wetboek van Strafrecht (Stb. 1993, 679): ‘De leden van de CDA.-fractie wezen op vragen die zouden kunnen rijzen met betrekking tot de verhouding tussen de artikelen 247 en 250 Sr enerzijds en de artikelen 250bis en 250ter Sr anderzijds. Dit probleem is, zoals reeds werd vermeld, opgelost door de bij nota van wijziging voorgestelde aanvullingen van de artikelen 250bis en 250ter Sr. Alvorens op die verhouding in te gaan, merk ik ter toelichting van die nieuwe bepalingen nog het volgende op. In die bepalingen is de minderjarigheid een geobjectiveerd bestanddeel van de delictsomschrijving. Aan de bepalingen ligt de gedachte ten grondslag dat degene die als exploitant, souteneur of bemiddelaar betrokken is bij exploitatie van prostitutie, zich ervan dient te vergewissen dat hij niet met een minderjarige heeft te maken. Dit betekent dat het een ander tot prostitutie brengen en het ondernemen van enige handeling waarvan de dader weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat de ander daardoor in de prostitutie belandt, zonder meer wordt gekwalificeerd als mensenhandel, indien die ander minderjarig is. De wil van de betrokkene is niet relevant. Dit is neergelegd in ontwerp-artikel 250ter, eerste lid, onder 3°.’ (Kamerstukken II 1990/91, 21027, 5, p. 11) – de nota naar aanleiding van het eindverslag bij voornoemd wetsvoorstel: ‘Een persoon die zich tot prostitutie laat brengen, neemt een beslissing die verstrekkende gevolgen heeft. Ik ben van mening dat een minderjarige in het algemeen te weinig inzicht en ervaring heeft om deze gevolgen te kunnen overzien en bewust de levensloop van een prostitué(e) te kiezen. Dit geldt in mindere mate voor het plegen of dulden van ontucht. Leeftijdsgrenzen zijn uiteraard altijd enigszins arbitrair. Misschien zijn er enkele jeugdigen van zestien of zeventien jaar die de stap in de prostitutie weldoordacht zouden maken. Maar de hier aan de orde zijnde wetgeving dient te zijn afgestemd op hetgeen in het algemeen van een minderjarige kan worden verwacht. (...) De leeftijdsgrens berust op de overtuiging van de wetgever dat in het algemeen aan de exploitatie van prostitutie van minderjarigen misbruik van uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht inherent is.’ (Kamerstukken II 1990/91, 21027, 8, p. 2). – de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel dat heeft geleid tot de Wet van 9 december 2004 tot uitvoering van internationale regelgeving ter bestrijding van mensensmokkel en mensenhandel (Stb. 2004, 645): ‘In onze wetgeving is de strafbaarstelling van mensenhandel neergelegd in artikel 250a Sr. Was de strafbaarstelling van mensenhandel in artikel 250ter (oud) Sr. vóór 1994 nog beperkt tot vrouwenhandel en handel in minderjarigen van het mannelijk geslacht zonder een nadere delictsomschrijving en bestraft met een gevangenisstraf van vijf jaar, in 1994 is deze strafbepaling gemoderniseerd, voorzien van een delictsomschrijving en aangescherpt. Het begrip mensenhandel is als kwalificatie in de wettekst geïntroduceerd en de maximum gevangenisstraf is verhoogd tot zes jaar; onder strafverzwarende omstandigheden geldt een maximum van acht resp. tien jaar (artikel 250ter Sr.). Sinds 1 oktober 2000 is bij gelegenheid van de wetgeving inzake de opheffing van het algemeen bordeelverbod artikel 250ter Sr. omgezet in artikel 250a Sr. De term mensenhandel is uit het artikel geschrapt. Artikel 250a beoogt alle vormen van uitbuiting voor prostitutie en – sinds 1 oktober 2002 – andere vormen van seksuele uitbuiting strafbaar te stellen. Kenmerkend voor uitbuiting is de aanwezigheid van dwang in ruime zin of misleiding, in de uitgebreide formulering in artikel 250a, eerste lid, onderdeel 1°: een persoon door geweld of een andere feitelijkheid of door bedreiging daarmee dwingen of door misbruik van uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht of door misleiding bewegen zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen tegen betaling, dan wel onder deze omstandigheden enige handeling ondernemen waarvan de dader weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat die persoon zich daardoor tot het verrichten van die handelingen beschikbaar stelt. De eis van dwang in brede zin of misleiding geldt niet voor seksuele uitbuiting van kinderen: uitbating van prostitutie door minderjarigen is zonder meer strafbaar (onderdeel 3°). (...) Artikelsgewijs (...) Het voorgestelde artikel 273a, eerste lid, ziet op mensenhandel in het algemeen, daaraan gerelateerde vormen van uitbuiting en het trekken van profijt daaruit.(...) In onderdeel 5˚ is in gewijzigde vorm onderdeel 3˚ van artikel 250a, eerste lid, opgenomen. Deze bepaling ziet op bescherming van kinderen. Om die reden ontbreekt de eis van het gebruik van dwangmiddelen. Daarom wordt voorgesteld deze bepaling te beperken tot het kinderen ertoe brengen zich beschikbaar te stellen tot het verrichten van seksuele handelingen met of voor een derde tegen betaling of hun organen tegen betaling beschikbaar te stellen’, (Kamerstukken II 2003/04, 29291, 3, p. 8 en 18). Hoge Raad, onder meer: 3.3. Mede gelet op deze wetsgeschiedenis heeft het hof met zijn oordeel dat het bestanddeel ‘ertoe brengen’ als bedoeld in art. 273f, eerste lid onder 5°, Sr duidt op ‘een situatie waarin een reële eigen keuze van de prostituee in meer of mindere mate afwezig is, waarbij op zichzelf niet doorslaggevend is of de prostituee al dan niet minderjarig is’, een te beperkte en dus onjuiste betekenis toegekend aan de in de tenlastelegging voorkomende term ‘ertoe brengen’, die aldaar is gebezigd in dezelfde betekenis als daaraan toekomt in art. 273f, eerste lid onder 5°, Sr. Door de verdachte van het tenlastegelegde vrij te spreken heeft het hof hem dus vrijgesproken van iets anders dan was tenlastegelegd. Het middel klaagt terecht dat het hof aldus de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten. 3.4. In eerdere rechtspraak is beslist dat onder het tot prostitutie brengen mede dient te worden verstaan iedere gedraging gericht NEDERLANDS JURISTENBLAD – 13-06-2014 – AFL. 23 1569
Page 1 and 2: NEDERLANDS JURISTENBLAD URGENDA Re
Page 3 and 4: Inhoud Vooraf 1135 1542 Mr. Y. Buru
Page 5 and 6: Vooraf 1135 Witwassen 23 Denkend aa
Page 7 and 8: 1.2. Aanpak In dit artikel onderzoe
Page 9 and 10: tot de inzet van rechterlijke proce
Page 11 and 12: te richten op het vermijden van ten
Page 13 and 14: tot onafhankelijk fundamenteel onde
Page 15 and 16: inzage te krijgen in bewijsmateriaa
Page 17 and 18: generaties in de democratische rech
Page 19 and 20: deze verantwoordelijkheid leest vak
Page 21 and 22: Meer dan honderd Grondwetten ter we
Page 23 and 24: ingevoerd met het Verdrag van Lissa
Page 25 and 26: Praktijk 1138 Naar een gezamenlijke
Page 27 and 28: een langdurige herstelperiode en la
Page 29 and 30: Het enkele feit dat de verdachte ps
Page 31: namelijk dat de laatste jaren een z
Page 35 and 36: Rechtspraak sprake van zo een geval
Page 37 and 38: Rechtspraak 1146 30 april 2014, nr.
Page 39 and 40: Rechtspraak in welk geval de voorma
Page 41 and 42: Rechtspraak neemster en werkgeefste
Page 43 and 44: Tijdschriften 000 1153 Burgerlijk (
Page 45 and 46: Tijdschriften ming van het publiek
Page 47 and 48: Tijdschriften van de achtergronden
Page 49 and 50: Wetgeving Een overzicht van aanhang
Page 51 and 52: Wetgeving Versobering kindregelinge
Page 53 and 54: Wetgeving ficering om de OESO-handl
Page 55 and 56: Wetgeving delict en bijvoorbeeld ee
Page 57 and 58: Universitair Nieuws study of legisl
Page 59 and 60: Agenda den voor vluchtelingstudente

NJB-1423

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?