varIaBeL Loon en aandaChTspunTen BIj de ToeKennIng van ...

TSR
RDS
RECHTSLEER
DOCTRINE
In de eerste plaats oordeelde het Arbeidshof dat, aangezien de werknemer
niet voldeed aan de aanwezigheidsvoorwaarde, hij geen aanspraak kon
maken op de bonus. Vervolgens stelde zich de vraag of de bonus diende
beschouwd te worden als “lopend loon” in de zin van artikel 39 Arbeidsovereenkomstenwet.
Het Arbeidshof beantwoordde deze vraag positief
aangezien, volgens het Hof, de bonus wel degelijk de tegenprestatie was
van arbeid. Het Arbeidshof nam dan ook de bonus op in de berekeningsbasis
voor de opzeggingsvergoeding, hoewel het Hof in hetzelfde arrest
aangaf dat de werknemer hier geen recht op had, aangezien de aanwezigheidsvoorwaarde
niet vervuld was.
Deze beslissing ligt in de lijn van de vroegere rechtspraak van het Hof van
Cassatie. In een arrest van 9 mei 1994 betrof het de opname in de opzeggingsvergoeding
van een eindejaarspremie, voorzien in een sectorale cao (15).
Deze premie werd toegekend onder voorwaarde dat de werknemer in dienst
was op het ogenblik van de toekenning ervan. Net zoals in de vorige zaak,
beantwoordde de werknemer niet aan deze voorwaarde aangezien hij werd
ontslagen vóór de voorziene datum van toekenning. Het Hof oordeelde dat
een eindejaarspremie in de regel de tegenprestatie is voor arbeid die ter
uitvoering van een arbeidsovereenkomst wordt verricht, en het recht op de
tegenprestatie voor de arbeid die tot op het tijdstip van de kennisgeving van
de opzegging wordt verricht, in beginsel op dat tijdstip krachtens de overeenkomst
verworven is. Het bedrag van die tegenprestatie moet dan ook in
het lopend loon worden begrepen, ook al kan de werknemer ten gevolge
van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst niet meer voldoen aan andere
vereisten die voor de toekenning van dat bedrag zijn gesteld.
In de rechtsleer werd dit arrest kritisch onthaald. Zo wijst Rauws (16) onder
meer op de ‘bijzondere’ wijze waarop het Hof van Cassatie omgaat met
haar eerdere rechtspraak. Het Hof heeft immers reeds geoordeeld dat bij
de bepaling van het lopend loon, er geen rekening kan worden gehouden
met “toekomstige” gebeurtenissen (bijvoorbeeld loonsverhogingen,
indexeringen) (17). Het Hof past dit principe in deze zaak echter blijkbaar
toe zodat het effect van een toekomstige voorwaarde wordt omgekeerd.
Meer bepaald houdt het Hof geen rekening met het niet vervuld zijn van
een toekomstige voorwaarde. Ook Smedts wijst erop dat de uitspraak van
het Hof van Cassatie moeilijk verzoenbaar is met bovenvermelde principes.
Indien immers de aanwezigheidsvoorwaarde als geldig wordt beschouwd
(cf. infra, randnummer 40 e.v.), heeft de werknemer geen recht op de bonus
(15) Cass. 9 mei 1994, RW 1994-95, 1163.
(16) W. RAUWS, “Lopend loon en oudejaarspremie: een beslissing op wankele gronden”,
noot bij Cass 9 mei 1994, RW 1994-95, 1164.
(17) Cass. 3 april 1978, RW 1977-78, 2441; W. VAN EECKHOUTTE, Sociaal Compendium
Arbeidsrecht 2009-2010, Mechelen, Kluwer, 2009, 1184.
273