Etniciteit en zorg rondom zwangerschap en ... - Rijksoverheid.nl

3 Risicofactoren voor sterfte rond de geboorte
Van een aantal risicofactoren is bekend dat zij een ongunstige invloed hebben op sterfte rond de
geboorte. In dit hoofdstuk wordt beschreven wat bekend is over het vóórkomen van risicofactoren bij
verschillende etnische groepen en hoe groot de onderlinge verschillen zijn.
De meeste onderzoeken die hieronder beschreven worden, gaan in op verschillen in sterfte en
risicofactoren tussen de autochtone en de ‘klassieke’ herkomstgroeperingen (Turken, Marokkanen,
Surinamers en Antillianen/Arubanen). Soms wordt onderscheid gemaakt naar eerste en tweede
generatie. Over het vóórkomen van risicofactoren onder subgroepen binnen deze herkomstgroeperingen
of onder allochtonen uit de kleinere herkomstgroeperingen is vaak minder bekend.
3.1 Risicofactoren voor perinatale sterfte
Risicofactoren zijn te onderscheiden naar moederlijke en kinderlijke factoren. Jongere en oudere
leeftijd van de moeder, alleenstaand ouderschap, sociaaleconomische status, lengte, etnische herkomst
en gebruik van tabak en alcohol van de moeder kunnen de kans op perinatale sterfte verhogen. Van de
kinderlijke factoren leiden vroeggeboorte of de geboorte van een te klein kind, meerlingzwangerschap,
mannelijk geslacht van het kind, een bijzondere ligging van het kind en aangeboren afwijkingen vaker
tot perinatale sterfte (Richardus et al., 1998). Naar het merendeel van deze risicofactoren is onderzoek
gedaan of wordt dit binnenkort afgerond.
Aandoeningen die al bestonden (zoals chronische ziekten), bijzonderheden in de verloskundige
voorgeschiedenis (zoals complicaties tijdens een eerdere zwangerschap en bevalling) of een
zwangerschap na een vruchtbaarheidsbehandeling verhogen eveneens het risico op perinatale sterfte
(Richardus et al., 1998). Informatie over deze risicofactoren is (nog) niet af te leiden uit de perinatale
registraties. Voor zover bekend zijn er nog geen onderzoeken gedaan naar het vóórkomen van deze
risicofactoren onder verschillende groepen. Daarom worden deze risicofactoren niet verder besproken.
Risicofactoren kunnen met elkaar samenhangen of elkaar versterken: zwangeren die roken hebben én
meer kans op een doodgeboren kind én meer kans op een te vroeg geboren kind, wat opnieuw een
risicofactor is voor sterfte. Een ander voorbeeld is vroeggeboorte bij tienermoeders:
tienerzwangerschappen komen vaker voor bij allochtone vrouwen. Zowel de jonge leeftijd als de
etniciteit vergroot de kans op vroeggeboorte en perinatale sterfte.
Zowel binnen de Generation R-studie als de ABCD-studie wordt nader onderzoek gedaan naar de
samenhang tussen verschillende risicofactoren en etniciteit.
RIVM Rapport 270032004 21