Etniciteit en zorg rondom zwangerschap en ... - Rijksoverheid.nl

3.2 Risicofactoren voor zuigelingensterfte
Troe et al. hebben met CBS-gegevens onderzoek gedaan naar zuigelingensterfte in de jaren 1995-2000
(Troe et al., 2006). De sterfte onder Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse/Arubaanse
zuigelingen varieerde tussen de 6,2 en 7,2 per duizend (relatief risico van 1.28 bij Turkse kinderen tot
1.50 bij Antilliaanse/Arubaanse kinderen). Van de Nederlandse kinderen overleden er 4,8 per duizend.
Een deel van de verhoogde sterfte was te verklaren door verschillen in een aantal risicofactoren, zoals
de leeftijd, huwelijkse staat en het kindertal van de moeder; een kort interval tussen zwangerschappen;
en de sociaaleconomische status van de moeder. Vooral de ongunstige SES van vele allochtonen droeg
bij aan de sterfteverschillen, een tweede factor was de leeftijdsverschillen tussen de verschillende
etnische groepen. Maar ook na correctie voor deze risicofactoren hadden allochtone kinderen een
verhoogd risico op zuigelingensterfte, dat varieerde van 1.16 onder Turkse kinderen tot 1.36 onder
Antilliaanse/Arubaanse kinderen. Nader onderzoek levert mogelijk inzicht in de redenen (causaliteit)
van dit verhoogde risico en daarmee aanknopingspunten voor de ontwikkeling van specifieke
preventieve maatregelen (Troe et al., 2006).
3.3 Risicofactoren voor moedersterfte
Vrouwen van hogere leeftijd en vrouwen met een hoger kindertal (drie kinderen of meer) hebben een
grotere kans op moedersterfte. Deze twee factoren hangen weliswaar nauw met elkaar samen, maar de
invloed van de leeftijd is groter dan die van het kindertal. Het dalende kindertal draagt weliswaar bij
aan een verlaging van de moedersterfte, maar door de stijgende moederlijke leeftijd stagneert deze
daling (Schuitemaker, 1998). Andere risicofactoren zijn niet-westerse afkomst en geboortes per
keizersnede (sectio caesarea). Beide zijn in de afgelopen jaren gestegen (Schuitemaker, 1998;Visser et
al., 2005).
In de analyse van de moedersterfte in de jaren 1999-2000 is gekeken hoe vaak er sprake was van
substandaard zorg, dat wil zeggen zorg die niet voldoet aan de richtlijnen of - bij afwezigheid van
richtlijnen - van de gangbare zorg. Bij gemiddeld 57% van de moedersterftes was er sprake van
substandaard zorg. Bij hypertensieve aandoeningen, de belangrijkste doodsoorzaak, kwam
substandaard zorg het vaakst voor, namelijk 89-98% (Schutte et al., 2005; Briët et al., 2005). Sterfte is
mogelijk te voorkomen door tijdige herkenning en behandeling van (Briët et al., 2005).
Bij sterfte onder allochtone vrouwen is er vaker sprake van substandaard zorg (68%). Verbetering van
de communicatie en voorlichting draagt mogelijk bij aan een verlaging van deze verhoogde risico’s
(Schutte et al., 2005).
RIVM Rapport 270032004 29