Etniciteit en zorg rondom zwangerschap en ... - Rijksoverheid.nl

Lopend onderzoek
In maart 2005 zijn de Stichting Consument en Veiligheid en STIVORO gestart met de ontwikkeling
van een specifieke interventie om allochtone en lage-SES ouders te bereiken met de drie belangrijkste
veilig slapen-adviezen, waaronder het niet roken bij de baby. De ontwikkelde materialen zullen
gecontroleerd geïmplementeerd worden in pilot-situaties in twee (of meer) grote steden.
(bron: www.zonmw.nl -> projectpoort: Veilig slapen en niet roken bij jonge kinderen van allochtone en
lage SES-ouders)
3.5 Aangeboren aandoeningen en sterfte
Aangeboren afwijkingen vormen een van de risicofactoren voor perinatale en zuigelingensterfte
(Richardus et al., 1998). Omdat andere doodsoorzaken zoals infecties, parasitaire ziekten of
wiegendood afnemen, neemt het relatieve aandeel van aangeboren afwijkingen in de zuigelingensterfte
toe (Garssen en Van der Meulen, 2004).
Aangeboren aandoeningen komen vaker voor onder kinderen van niet-westerse afkomst. Op basis van
gegevens uit de LVR 16 bleek het risico op een aangeboren aandoening voor kinderen van niet-westerse
afkomst 11% hoger te zijn dan voor westerse kinderen. Mediterrane zwangeren (Turks en Marokkaans)
hebben een 20% hogere kans op een kind met een aangeboren aandoening. Deze verhoogde kans is niet
beperkt tot één specifiek orgaan of één specifieke aandoening, maar doet zich in praktisch alle
aandoeningen voor (Anthony et al., 2005).
Zoals in paragraaf 2.4 is beschreven bleek sterfte aan aangeboren aandoening vaker voor te komen bij
Turkse en Marokkaanse kinderen: ongeveer 40% van de overleden Turkse zuigelingen overlijdt aan
aangeboren aandoeningen (34% gemiddeld in Nederland) (Garssen et al., 2003). Schulpen et al. deden
onderzoek naar de doodsoorzaak van kinderen uit de vier grote steden die vóór hun tweede verjaardag
overleden: respectievelijk 5,6% van de autochtone kinderen, 29% van Marokkaanse en 20% van Turkse
kinderen overleed aan een (mogelijk) erfelijke aandoening (Schulpen et al., 2006). Endocriene,
voedings- en stofwisselingsziekten als doodsoorzaak komt bij Turkse kinderen van 1-14 jaar twee keer
zo vaak voor als onder autochtone en westerse allochtone kinderen (Garssen et al., 2003)
Er zijn meerdere risicofactoren voor het krijgen van een kind met een aangeboren aandoening:
• (hogere) leeftijd van de moeder, die over het algemeen ongunstiger is voor autochtone vrouwen.
Het verschil in leeftijd tussen autochtone vrouwen en vrouwen van niet-westerse afkomst bij het
krijgen van het eerste kind neemt af (Garssen en Nicolaas, 2006);
• genetische factoren binnen de familie of het eigen gezin, zoals een eerder kind in het gezin of in de
familie met een erfelijke aangeboren afwijking;
• genetische factoren binnen specifieke bevolkingsgroepen en bij bloedverwantschap tussen de
partners (zie hieronder);
• (chronische) ziekten en/of medicijngebruik bij zwangeren, zoals diabetes of epilepsie;
16
In de LVR worden zeven categorieën van etniciteit gebruikt: Nederlands, Mediterraan, ander Europees, Creools,
Hindoestaans, Aziatisch, overig (zie Bijlage 4).
RIVM Rapport 270032004 35