Het pgb in de Wmo - Koepel Wmo-raden

problemen zal hebben bij het omgaan met een pgb’ (www.invoeringwmo.nl). Hier kan sprake van zijn
als de aanvrager:
• wilsonbekwaam is;
• geen inzicht heeft in zijn functionele beperkingen;
• niet over voldoende organisatie- en regelvermogen en verantwoordelijkheidsbesef beschikt;
• niet over voldoende inzicht beschikt door dementie, een verstandelijke handicap, of ernstige
psychische problemen;
Andere contra-indicaties voor een pgb in de Wmo die door gemeenten worden toegepast zijn de
aanwezigheid van schuldenproblematiek/schuldhulpverlening, eerder onjuist gebruik van een pgb of
niet kunnen omgaan met administratie en formulieren.
Uit gesprekken met gemeenten blijkt dat een aantal gemeenten het nodig hebben van begeleiding
wil opnemen als contra-indicatie voor een pgb. Deze gemeenten verwachten dat mensen begeleiding
nodig hebben omdat ze geen eigen regie kunnen voeren en daardoor niet goed om kunnen gaan
met het pgb. Er is echter ook een omvangrijke groep mensen die is aangewezen op begeleiding die
wel in staat is eigen regie te voeren (denk bijvoorbeeld aan mensen met een lichamelijke of een
matige psychische beperking). Of iemand in staat is tot regie is hangt af van de aard en mate van de
bepreking.
In het rapport ‘Op weg naar een solide pgb’ (ITS, 2011) is de vraag wat budgethouders ongeschikt
maakt, gesteld aan enkele experts. Hieruit blijkt dat men het moeilijk vindt een direct verband
te leggen tussen de beperking van de cliënt en de mate van geschiktheid. Wel wordt ook hier de
aanwezigheid van schuldenproblematiek en verslavingsproblematiek als mogelijke contra-indicatie
genoemd. Over deze twee vormen van problematiek bestaat de meeste consensus.
Ook wordt opgemerkt dat indien de reden voor de aanvraag van een voorziening te maken heeft met
regieverlies over het eigen leven, het niet logisch is om een pgb te verstrekken, waarmee mensen de
regie over hun zorgtraject krijgen. De vraag is dus of de doelgroep waarbij gebrek aan regie inherent
is aan de aandoening, in aanmerking moeten komen voor een pgb. Een mogelijkheid is voor deze
groep het pgb toe te kennen aan een vertegenwoordiger die wel regie kan voeren. Hierop gaan we
hieronder in.
Rol van de vertegenwoordiger
In het geval dat de cliënt zelf over onvoldoende cognitieve vermogens beschikt om een pgb te
beheren, kan de gemeente overwegen een vertegenwoordiger aan te wijzen om dit namens de cliënt
te doen.
Type cliënten waarbij dit aan de orde is, zijn bijvoorbeeld:
• kinderen met een aandoening/beperking;
• volwassenen met een verstandelijke beperking;
• volwassenen met geheugenstoornissen/dementie;
• volwassenen met psychiatrische problematiek die gepaard gaat met regieverlies.
De gemeente kan besluiten om in deze gevallen geen pgb toe te kennen. Het gevolg hiervan is echter
dat grote groepen cliënten uitgesloten worden van het pgb, terwijl zij mogelijk wel effectief geholpen
zouden zijn met een pgb. Het ligt daarom meer voor de hand om onder voorwaarden toe te staan
dat een vertegenwoordiger het pgb beheert. Bij het bepalen van deze voorwaarden is het vooral
belangrijk om te voorkomen dat de vertegenwoordiger het eigen belang voor het belang van de cliënt
stelt. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren in een situatie waarin de mantelzorger zichzelf betaalt uit het
pgb.
Een voorwaarde kan zijn dat het beheer van het pgb door een derde alleen is toegestaan indien dit de
wettelijk vertegenwoordiger is van de cliënt.
20 Vereniging van Nederlandse Gemeenten