Niederländer im Ostseeraum und der Deutsche Orden - oops

248
sen kon men aan de macht blijven, echter alleen onder het
(leen)gezag van de Poolse koning. 15
Werving
Juist in deze periode, de eerste helft van de vijftiende eeuw, is
veel verkeer van Nederlandse ordensridders naar Pruisen te
zien. Voor eerdere perioden heb ik, op één ordebroeder na in
1395, geen Pruisen-gangers kunnen vinden. 16
Dit beeld is ook te zien voor de Lijflandse ordetak. Over de ridderbroeders
hiervan is een uitgebreid onderzoek gedaan dat
resulteerde in een catalogus van Duitse orde-ridders in Lijfland.
17 Bij een uitsplitsing van Nederlandse ordebroeders van
de Lijflandse tak blijkt ook hier de bulk te worden gevonden in
de vijftiende eeuw. Vóór 1400 worden er maar drie broeders
aangetroffen. 18
Een reden die hiervoor zou kunnen worden aangevoerd is een
mogelijke intensivering van de rekrutering voor uitzending naar
de noordelijke gebieden. De orde was immers sinds de slag bij
Tannenberg volledig afhankelijk geworden van eigen personeel.
Daarnaast zal de grotere beschikbaarheid van bronnenmateriaal
voor de latere eeuwen ook een belangrijke rol spelen.
15 CRISTIANSEN: The Northern Crusades, vgl. noot 10, p. 234ff.
16 ”Jan van Nuwerade van der Duytschen Oerden” wordt vooruitgestuurd
naar Pruisen bij de 6e Pruisentocht van Hertog Willem van Gulik en
Gelre. (20 nov 1395 - 10 april 1396). PARAVICINI: Preußenreisen, vgl.
noot 8, p. 64 en G. VAN HASSELT: Stof voor eene geldersche historie der
heidenen, Arnhem 1805, p. 19-23, hier p. 22 (22 okt, 18 nov. 1395).
17 L. FENSKE, K. MILITZER (Ed.): Ritterbrüder im Livländischen Zweig des
Deutschen Ordens, Keulen 1993.
18 J.A. MOL: Nederlandse ridderbroeders van de Duitse Orde in Lijfland, in:
BMGN 111 (1996), p. 1-29.