Niederländer im Ostseeraum und der Deutsche Orden - oops

272
Het vertrek van Van Ebbinchoven naar Pruisen illustreert niet
alleen de relatief armoedige toestand van de commanderij
Bunne, maar tevens de functie die een commanderij in de
Duitse Orde in theorie had. Na het verlies van het Heilige Land
in 1291, richtte de orde haar aandacht geheel op het Baltische
gebied. De bezittingen die de orde sinds haar stichting in 1191
had verworven in het Duitse Rijk, werden nu aangewend om de
ordestaat in Pruisen en Lijfland te ondersteunen. Een commanderij
was in dit grote netwerk de kleinste bestuur-seenheid. Een
aantal commanderijen vormden tezamen een balije, gegroepeerd
rondom een hoofdhuis, tevens de residentie van de
balije-overste, over het algemeen landcommandeur genoemd.
Uit de brief van Berend van Ebbinchoven blijkt dat de commanderij
te Bunne onder de balije Utrecht ressorteerde.
De literatuur betreffende de commanderij Bunne laat zien dat
dit echter niet altijd het geval moet zijn geweest. 4 Aangenomen
wordt dat de commanderij Bunne is gesticht in 1271 of 1272 na
de schenking van een huis door Ludolf van Bunne, de latere
landcommandeur van de balije Utrecht. In de beginjaren zou
het een klooster voor zusters van de Duitse Orde zijn geweest
en deel hebben uitgemaakt van de balije West-falen. Pas in de
jaren veertig van de veertiende eeuw werd de commanderij
door de Utrechtse landcommandeur Gosen van Gerner voor
1500 pond gekocht van de balije Westfalen. Deze gegevens
zijn echter gebaseerd op de kroniek van de balije Utrecht,
4 Zie hiervoor: J. S. MAGNIN: De voormalige kloosters van Drenthe, geschiedkundig
beschouwd, Assen 1846, p. 289-329. S. H. ACHTEROP: Het
klooster Bunne, in: Nieuwe Drentse Volksalmanak 1956, p. 82-87. G. C.
HELBERS: Een Drents Romaanse bronzen schotel, in: Nieuwe Drentse
Volksalmanak 1960, p. 237. J. BOS, F. J. HULST, P. BROOD (Ed.): Huizen
van stand. Geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen
en hun bewoners, Meppel 1989, p. 456-469.