jaargang 4 nr. 2 juni 1993 - Zoogdierwinkel

ZOOGDIER (4) 93/2 18AldoVoûteDwergvleermuis.Vleermuizen bezitten een echolocatiesysteem, waarlueeze hun weg door de ruiInte vinden. De ItaliaanSpallanzani toonde reeds aan het einde van de l8eeeuw aan, dat vleermuizen in verduisterde proefruüntenwaarin draden met belletjes waren gespannen, instaat zijn on1 zeer behendig tussen de dunste dradendoor te vliegen. Dat er onder bepaalde, meestal onnatuurlijkeon1standigheden, wel eens iets fout kan gaanmet het oriëntatiesysteelTI, bewijst onderstaande gebeurtenis.Reeds eerder had ik de indruk, datvleenlluizen het slachtoffer kondenworden van draden, die zij onder ex~perilllentele omstandigheden welkunnen waarnernen. Dit lijkt lnetnanle te gelden voor draden die gespannenzijn op plaatsen, waar ze inhet dagelijks leven normaal gesprokenniet voorkolnen (Voûte, ]989;Verheggen & Kapteyn, 1989). Uit incidentelewaarnemingen bleek dat watervleernlllÎzentijdens het foeragerenboven water in botsing kunnen komenmet door vissers uitgespannennylondraden. Deze draden wordenover het hoofd gezien, onldat ze eenonnatuurlijk obstakel vonnen in eenoverigens geheel natuurlijk n1ilieu.Het ongelukOp 15 nlaart 1993 werd ik door de eigenaressevan een villa te Baarn opge~beId. Zij vertelde dat ze tot twee keertoe vleernluizen had gevonden, die inhaar zwembad waren verdronken. In-Foto Johan de Meesterspektie ter plaatse bracht het volgendeaan het licht.Het tamelijk grote zwenlbad (circa8x14 n1eter), dat al jaren geleden in detUÎn was aangelegd, had voorzover bekendnooit eerder problemen n1etvleermuizen opgeleverd. In het voorjaarvan 1992 ontstonden moeilijkhedenlnet eenden, die het zwenlbad alseen deel van hun leefgebied annexeerdenen zodoende het water vervuilden.Voor deze eenden vorn1de deonnatuurlijke situatie van het zwen1-bad nlet zijn steile iets naar binnenhellende rand, die circa 20 centinleterboven water uitstak, geen beletsel.Toen de eenden dit voorjaar (1993)weer verschenen, greep de eigenaressein. Zij spande een tiental dunnenylondraden (diameter cÎrca 0,3 111îlli-111eter) dwars en diagonaal boven hetwater. De meeste draden hingen tussende 5 en de 10 centin1eter boven hetwater, sommige hingen gedeeltelijk inhet water. De eenden hielden het voorgezien. Onbedoeld werden echter enkelevleermuizen het slachtoffer. Op15 maart 1992, de dag waarop ik werdgewaarschuwd, was het weer raak.Toen werden vijf dieren opgevist,waarvan er één nog levenstekenenvertoonde. Een eerder slachtoffer washelaas al met het huisvuil afgevoerd.De vijf dieren werden te drogen gelegd,111et als gevolg dat het nog levendeexenlplaar opkrabbelde en dewieken nam. De overige vier kreeg ikin handen. Het waren dwergvleermuizenPipistrel1ll1s pipistrel1l1s; drievrouwtjes en één n1annetje.