De dialecten van centraal-Salland: Raalte, Heino en Lemelerveld

*Opmaak dialect Raalte_DEF 29-09-2011 11:22 Pagina 148De dialecten van centraal-Salland: Raalte, Heino en LemelerveldHeino - Uitdrukkingen eigen aan het HeinoosDe wóllen sjaal wapperen haar um de schólders.De wollen sjaal wapperde om haar schouders.De kappe wèèien hum van de heuibärg of.De kap woei van zijn hooiberg af.Vergelijkbaar hiermee is de manier waarop het bezit van een persoon/dier wordtuitgedrukt, nl. door de persoon/het dier vóór het bezit te plaatsen:Wullempie had de katte ’t hoor weer mooi glad estrekken.Willempje had het haar van de kat weer mooi glad gestreken.4. Het werkwoord hemmen “hebben” wordt met een predicatief bijvoeglijk naamwoord(d.w.z. een bijv. nw. dat niet vóór het zelfst. nw. staat) gebruikt om eentoestand aan te geven:Hee hef de baand lek. ‘Hij heeft een lekke band.’De verschijnselen 2, 3 en 4 doen zich ook in het Raaltes en het Lemelervelds voor.Uitdrukkingen eigen aan het HeinoosHennik-ómeen zökke van een kerelan de gimmestiek wèènik kan et niet wachendoor he-j een hele post anvan eersenveur een päär joor e’lene/eleenwoor bin ie (bi-j) der ie:ne van?bin ie der ie:ne van n Duvel?et aole fenuusie krie:gt der bod vanik zal oe óp tied bod doenhet knep better deurin de bietiedwie gaot hen brummels zu:kenheel ampärt mooieen pense wärklaot oe niet neugenan een gästoom Hendrikeen slome duikelaar, een slome ventop gymnastiek zijnik heb geen tijddaar heb je een zware taak aanbinnenkorteen paar jaar geledenvan welke familie ben jij er één?ben jij een zoon/dochter van de Duivel(bijnaam)?het oude mensje krijgt er bericht vanik zal je tijdig verwittigenhet heeft meer invloedals je eens een keer tijd over hebtwe gaan bramen zoekenheel erg mooieen hoop werkgeneer je niet, pak maar gerustop een rijik bin zo sloe:rig in de rakkerdik voel me behoorlijk flauwtjesik bin sloe:rig in de hoedik voel me niet zo goedvan ’t wintervan de winter’t was der an of dat-e óp de loop gunk het scheelde niet veel of hij sloeg opholiederreistelkensde meid mós van de boe:r in de kraome de meid moest een kind krijgen van deboerzie hadden de boel in de poddeze hadden de zaak verwaarloosd’t wil gaon sniejen het lijkt te gaan sneeuwen; het ziet ernaar uit dat het gaat sneeuwenhee was nèrig gangs in n hofhij was ijverig bezig in de tuinhee keek zo bóts van em ofhij keek zo nors voor zich uitde halfscheid he-k nóu ehadik heb de helft erop zittenet blif mie allie:nshet is mij om het even; het kan meniet schelenEen tekst in het HeinoosDe tomatenToen de aole landbouwschoe:le ebouwd wönnen, stunden door nog niet völlehu:zen. Óp de hoe:k was de smederieje van Berkhof (noe: garage Damman) endan stund der nog zón klein husie. Wonen door Petrolie-Härm niet in? Doornaostwas de tuin van Polstra en door wo-k wat aover vertellen.In de Bouwhuusstege (noe: Vlaminckhorstweg) gung het prötie, det Polstra van degarage zukke mooie appels in de tuin had, heel ampät mooi. En det geleuven wiebest, want Polstra was ók zón deftige meneer, hee praoten altied Hollands, dus - zodachen wie - zal-e ók wel een mooie tuin hemmen. Wie gungen der mär is hen kieken,zo in ’t tweeduuster. En jao heur: door hungen ze, orig lege an de grond,mooie oranje appels. Der zat een gat in de hège en wie kregen haoste ru:zie wieder ’t eerste deur móch. Een päär van die snotneuzen van de Raolterweg wären148149