magazyn

V A N H A R T .tiaar , dan of het valsch is, dan kunnen wy daarmede fomtyds bedoelen te wetenof het voorgegeveneen gëuite gevoel wezenlyk plaats heeft,of da tranen, die wy zien, de zuchten, die wy horen, de eden, waarvan wy getuigen zyn , welmenendeen ongemaakt zyn. Vinden wy het tegendeel, dan wordt de huigchelaar , die anders onsmedelyden zou opgewekt hebben, door ons befpotof verfoeid, naarmate van de oogmerken, waaraanwy zyne ontdekte veinzery toefchryven. Gevoel,dat in dezen zin valsch zyn zou , is geen gevoel,en valt dus niet onder ons tegenwoordige oogpunt.Wanneer wy hier van gevoel en deszelfs uitwerkfelenfpreken, verftaan wy 'er altoos een gevoel door,dat in den voorgefteldeh zin waar is. Alle gevoel jindien ik my van een afgetrokken kunstwoord bedienenmag, is ten minften fubjettief waar.Dan, dit voorönderfteld zynde, is het eene twedéveel moeilyker vraag, of dat Gevoel ook objectiefwaar is, dat is, of de mening omtrent het goed ofkwaad , welker levendig befef wy gevoel noemen ±indedaad gegrond en met de waarheid overëenkomitigis. Ik zal my niet ophouden met het nutlozeonderzoek der metaphyfifche vraag, omtrent hetonderfcheid en de grenspalen tusfchen fubjeStive eriöbjeclive waarheid. Ik weet, dat de verdedigers vanhet te verre getrokken gevoel, en de gevoelige lyderszelve, deze gehele vraag ongerymd keuren,en geenander criterium van waar gevoel aannemen, dan deondervinding des lyders zeiven. Doch ik durf my gerustelykop ieders bonfens, en op de waarnemingenin het dagelykfche leven beroepen , en ik twyfelBiet, of elk zal my toeftaan, dat de fmart over heth 1 4Ver i