magazyn

DER UITWAASSEMING OP HET DIERLYK LEEVEtT. 733Men leerde de werkingen, die men van de huid uitwendigopmerkte , op het inwendige bekleedfel toepasfen, en begon zich dus een juister denkbeeld derdierlyke uitwaasfeming te vormen.Intusfchen was SANCTORIUS de eerfte, die met opzetproeven over deeze natuurbewerking genomenheeft. Hy zette zich in eene fchaal, en woog zorgvuldighet geen hy nuttigde , en loosde. En hembleek dat van een jong gezond mensch, in de 24 uitren, vyf ponden onzichtbaar verlooren gingen, zo hyacht ponden nuttigde. Hy leefde in Italiën, inde voorige eeuw. —— Hy deed ons den invloed vanhet klimaat , voedzel , beweging , warmte, vochtigheid,gemoedsaandoeningen, kortom van alle de oorzaken, waardoor de mensch aangedaan word , opdie affcheiding kennen. Hy leerde 's menfchengezondheid , vryen omloop der vochten , en zelfszyne geestgefteldheid afmeeten naar het gewicht deronzichtbare vloeiftolfe , die van hem ging. • Enhy befchreef deeze zyne waarneemingen in een kleinwerkje , dat hy korte leerftellingen over de weegkundigeGeneeskonst betytelde , en dat de groote IÏOER-HAAVE , volgens het getuigenis van mynen vriendBLUMENBACH, zelfs boven de Leerftellingen van HIP-POCRATES gewoon was te fehatten en aantebevelen.En waarlyk — zo ooit iemand zich omtrent de kennisvan ons dierlyk werktuig verdienstelyk gemaaktheeft ; zo ooit een fterveling de diep verborgeneoorzaken der ziekten en ongefteldheden , dewelkeons dierlyk werktuig aanvallen , en in verwarringbrengen , het evenwicht der vaste en vloeibare deelenftooren, en de hevigfte ftormen in die kleine waerelddoen ontftaan, ontdekt, en in een helder dag-&aa jUcht