nummer 5

OLIERESERVES E N VERBRUIKBewezen oliereserves 2005 (EIA): 1.278miljard vaten (met inbegrip van ‘zandolie’)Niet bewezen oliereserves (USGS): 2.947miljard vatenWereldwijd olieverbruik:In 2002 (IEA): 78 miljoen vpdIn 2005 (IEA): 83,4 miljoen vpd of 30 miljardvaten/jaarVerwacht olieverbruik 2006 (IEA): 85, 2miljoen vpdVerwacht olieverbruik 2015 (EIA): 103 miljoenvpdhet aantal nieuwe olieontdekkingen sindsde jaren ’60 aan het dalen. Sinds 1980wordt er jaarlijks meer olie opgepomptdan er nieuwe olie gevonden wordt. Deproductie moet uiteindelijk de dalendetendens van de olievoorraden volgen.Enige vraag rest: wanneer? De optimisten,zoals het Energy Information Agency (EIA)van de Amerikaanse overheid, verwachtende oliepiek niet voor 2030. 2De pessimisten echter vermoeden dat wede piek ongeveer bereikt hebben. Nemenwe huidige productie en voorraden eensonder de loep, en laat ons daarbij eenkorte toekomstprojectie maken tot 2010met een constante olieproductie als referentie.Grofweg worden de olieproducerendelanden onderverdeeld in drie groepen.Landen van de voormalige Sovjet-Unie, de OPEC en de rest. In die laatstegroep daalt de olieproductie al jaren, zoalsin de VS (oliepiek in ‘70/71), GB enNoorwegen. Zelfs al kunnen landen zoalsAngola, Nigeria, Brazilië en Mexico hunproductie nog opvoeren, dan nog daalt detotale productie van deze groep landennetto met 7 à 8 miljoen vaten per dag(vpd) tegen 2010. 3In de voormalige SU (Rusland,Azerbeidjaan, Kazakstan) kan de olieproductienog enkele jaren opgevoerd wordenmet een maximum van 2 à 3 miljoenvpd tegen 2010.Rest er dus een tekort van ongeveer 5 miljoenvpd tegen 2010 om een gelijkblijvendeolieconsumptie te voeden. Klein detail:de vraag naar olie blijft niet constantmaar stijgt jaarlijks. Om dit groter wordendtekort op te vangen wordt er gerekendop de landen van de OPEC en in hetbijzonder op Saudie-Arabië. 4 Dit landalleen zorgt momenteel voor ongeveereen tiende van de wereldwijde productieen beschikt over de grootste olievoorraden(264 miljard vaten, ongeveer een vierdevan de wereldvoorraad). Maar ofSaudie-Arabie de productie wel kan blijvenopvoeren, wordt in twijfel getrokkendoor een geruchtmakend rapport van2004. 5 De Saudische olievoorraden zoudenhelemaal niet zo groot zijn als eerderwerd geclaimd door de Saudische oliemaatschappijAramco, maar eerder dehelft. Bovendien wordt bijvoorbeeld deproductie van het grootste Saudische olieveldnu al kunstmatig op sterkte gehoudendoor het injecteren van 6 miljoenvaten zeewater per dag! De Saudischeminister van Olie Ali al-Naimi probeerdeeind september nog de oliemarkten tesussen in het kader van de stijgende olieprijzen.De olievoorraden van Saudi-Arabiëzouden volgens hem eerder bijna dubbelzo groot zijn als eerst geschat. 6 Geenpaniek dus aan het oliefront. Of toch wel?BETROUWBAARHEID VAN CIJFERSE N VOORUITZICHTENDe ongeloofwaardigheid van de bewezenolievoorraden zou immers op alle OPEClanden van toepassing zijn. Daarvoor haddenze in de jaren ’80 een zeer goedereden: de invoering van het quotasysteem.7 Hoe groter de olievoorraden vaneen OPEC lid, hoe meer olie het landmocht produceren. Het is dus nietondenkbaar dat er hier en daar serieuswerd overdreven met de cijfers. Omdezelfde redenen zullen OPEC-leden ooknooit toegeven dat de voorraden te grootgeschat werden. Dat deed olieproducentShell verrassend genoeg wel vorig jaar,hoewel de aandeelhouders dat helemaalgeen leuk nieuws vonden. 8Onafhankelijke controle van de cijfers inde OPEC landen wordt niet toegestaan,dus is de omvang van hun olievoorradenniet te verifiëren.Niet alleen de geloofwaardigheid van deOPEC maar ook die van de gerenommeerdegrote onderzoeksinstituten zoalsInternational Energy Agency (IEA, Parijs)en de Amerikaanse Energy InformationAdministration (EIA) en US GeologicalSurvey (USGS) worden zeer sterk in twijfelgetrokken door sommige waarnemers. 9De voorspellingen qua olieontdekkingen, -productie en -consumptie zoudenextreem optimistisch zijn en gebaseerd opmathematische modellen 10 die niet in lijnzijn met de huidige geologische vaststellingen.Zo gaat het EIA er bij de berekeningenvan uit dat er zich geen productieproblemenzullen voordoen ten gevolge vanpolitieke, klimatologische of economischeredenen. Verder zal elke theoretischewinstgevende investering in de olie-industrieongetwijfeld gebeuren en zal de OPECelk mogelijk olietekort ten alle tijde kunnenopvangen. De feiten tonen aan dathet EIA van een weinig realistisch uitgangspuntvertrekt.Onafhankelijke controle van de cijfers inde OPEC landen wordt niet toegestaan,dus is de omvang van hun olievoorradenniet te verifiëren.INVESTEREN I N MINDERCONVENTIONELE OLIEWINNING?Volgens de markttheorie zullen hogereolieprijzen duurdere investeringen verantwoorden.Daardoor kunnen bestaandeoliebronnen mischien beter renderen: inplaats van de huidige 30%, zou misschientot 40% van de totale hoeveelheid olie uiteen bron opgepompt geraken mitsgebruik van –vooralsnog onbestaande-ENERGIE41Vrede | nr. 376 | november-december 2005