er.... - Zoek direct in de EYE-bibliotheek

_CIRCUS-ROMANTIEKdoor C. H. FEENSTRAMet vier groote en drie kleine wagenswas het circus het stadje binnen getrokkenen had een plaatsje gezocht op de paardenmarkt,die zoo heette, omdat er in lang*vervlogen dagen wel eens paarden warenverkocht. En de circusmenschen, rap vanhanden, bouwden in korten tijd een tentop, die er mocht zijn. Toen dat alles gebeurdwas ging de stadsomroeper met zijntrom door het stadje en galmde met luiderstemme, dat hedenavond de openingsvoorstellingzou worden gehouden, een wereldprogrammategen populaire prijzen.„Zullen we vanavond eens een kijkjegaan nemen?" vroeg Rijkens aan zijnvriend den architect en wees met zijn duimnaar den omroeper, die juist voor café„Het Zwaantje" het nieuws'opdreunde.De architect keek eens over de beschermendegordijntjes, nam daarna een teuguit zijn bierglas en schudde somber zijnhoofd.„Ik naar een circus? Beste Rijkens, nooiten te nimmer!"„Wat, ik dacht dat je je vroeger altijdzoo voor de paardensport interesseerde ? Ikmeende dat jij een liefhebber zou zijn. Er. zijn paarden ook. Ik heb tenminste iets gelezenover zes Arabische hengsten enenkele hoogeschoolrijdsters ..."„Juist", zei de architect, „die hoogeschoolrijdsters,dat is het 'm juist. NeenRijkens, mij zie je niet weer in een circus,hoe schitterend de dressuur ook mag zijnen hoe groot mijn liefhebberij voor depaardensport overigens ook is."„Ik begrijp je niet", vond Rijkens. „Wehebben hier al zoo weinig in ons stadje ennu is er een circus, een behoorlijk circuszelfs, met goede artisten, paarden, gezelligheid,romantiek....„Romantiek", lachte de architect smalend.„Het mocht wat! Als je nog eventijd hebt, zal ik je eens vertellen, waaromik voor eens en voor altijd heb besloten,nooit weer naar een circus te gaan."„Tijd genoeg", antwoordde Rijkens.„Waar vind je met dit weer en op dit uurvan den dag een betere plaats dan achtereen verkwikkend glas bier. Kom over debrug met je verhaal."„Nu dan", begon de architect, „mijnafkeer van circus-romantiek dateert uit dentijd, toen ik nog als volontair werkte in eenklein plaatsje in het midden van het land.Ik verveelde me er doorgaans gruwelijk.Er was geen ander vermaak dan een theater,dat wel goed was, maar waar uitsluitendopera's en klassieke stukken werdenopgevoerd. De gelegenheid om je eens flinkte amuseeren, iets waaraan elke jongemanvan zoo'n goeie twintig jaar wel eens be-hoefte heeft, ontbrak geheel.Op zekeren dag verspreidde zidi hetnieuwtje, dat een beroemd circus het stadjeeen week lang met zijn bezoek zou vereeren.Je kunt begrijpen, dat dit nieuws inhet stadje een groote vreugde verwekte.Mijn vrienden en ik verheugden ons tenminsteal dagen tevoren op het feest entoen dan ook de openingsvoorstelling plaatsvond, was de tent tot den nok toe gevuld.Ik had een loge-plaats en wachtte in spanningop de dingen, die gingen gebeuren.Als glansnummer van het programmawerd vermeld het optreden van twee paardrijdsters,de beide zusters Lilian en Greta.Dit optreden was als laatste nummer bewaarden toen de muziek begon te spelenreden de zusters op haar witte schimmels dearena binnen, met een warm applaus begroet,fHet waren twee slanke meisjes, onberispelijkfiguur en negentien en twintig jaaroud. In haar rij-costuum zagen ze er zeerbekoorlijk uit. Nooit heb ik zulk prachtigblond haar gezien. In diepe golven hinghet om haar gezicht, waaruit donkerblauweoogen coquet naar het publiek zagen. Zijbegonnen haar toeren, dezelfde die ikreeds verscheidene malen eerder had gezien.Staan en dansen op een los zadel, opstaanmet gekruiste beenen en voltigeerenop 'het ongezadelde paard. Maar die zekerheiden bewonderenswaardige élégance zagik nergens!Mijn jeugdige rijdershart kwam in vuuren vlam en toen de zusters, onder luide toejuichingenvan het publiek, de arena verlieten,was ik op de jongste verliefd.Mijn pogingen om Wij nog dienzelfden*• avond aan de moedige paardrijdsters voorte stellen en haar mijn bewondering uit tespreken, mislukten. Den volgenden morgenstuurde ik de jongste van de twee een.prachtige bouquet rozen, met op een kaartjeenkele woorden, die mijn gevoelens vertolkten.Den tweeden avond zat ik weer opmijn loge-plaats en wachtte vol spanningop het laatste nummer van het programma.Eindelijk verschenen de beide artisten methetzelfde enthousiasme ontvangen als deneersten avond. Tot mijn onbeschrijflijkevreugde zag ik dat Lilian één der rozenuit mijn bouquet in het haar had gestoken.'Den volgenden morgen stuurde ik haaropnieuw bloemen en voegde er weer eenkaartje bij, waarin ik haar verzocht eensnader met haar kennis te mogen maken.En weer droeg ze dien avond een van mijnbloemen, doch het antwoord, waarnaar ikzoo zeer verlangde, bleef uit.Het werd het oude liedje: hoe moeilijkeriets te veroveren is, hoe begeerlijker hetschijnt. Ik zond Lilian alle zeven dagenbloemen en geschenken, ja zelfs waagde ikmij aan enkele gedichten, die ik na afloopvan de voorstelling schreef. Alles scheentevergeefs. lederen avond wachtte ik bijde uitgang van de arena, waarlangs zijmoest passeeren en steeds wierp ze me eensteelsch lachje toe, wanneer ze me bemerkte.Maar daar bleef het dan ook bij.Van enkele stalknechts kreeg ik metweinig woorden en veel geld gedaan, datik Lilian, schijnbaar toevallig, na haarsprong over het paard zou mogen opvangen. :Vol ongeduld wachtte ik op dit oogenblik,dat me een der grootste momenten uitmijn leven scheen. De rest van het programma,dat ik overigens al uit mijn hoofdkende, ging als een schim aan me voorbij.Eindelijk: Lilian en Greta. Schetterendefanfares. Daar had je ze. Ik keek allereerstnaar de bloem. Anjers waren hetditmaal geweest. Vroolijk had ze er weereentje in heur haar gestoken. Ik juichteoverluid mee met het publiek en verkeerdein den waan, dat ze uitsluitend voor mijoptraden.Eindelijk was het moment daar, waar-„Zullen tve vanavond eens een kijkje gaannemen?"(Teekening Eline van Eykern) '■naar ik den geheelen dag had uitgezien.Bij haar laatsten sprong over den verdwijnendenschimmel ving ik Lilian op in mijnarmen. Een seconde rustte ze aan mijnborst. Een moment, om nooit te vergeten.Toen maakte zij zich los uit mijn armen enverdween met een glimlach. Een daverendapplaus vergezelde haar.Overdag doolde ik meermalen langs detent en de woonwagens, in de hoop Lilianaan te treffen, doch ik ontmoette haarnooit. De stalknechten en helpers, die ikpasseerde, ginnegaipten en wezen mijlachend na. Maar ik liet ze lachen. Eenskomt de dag der overwinning .. . dacht iken spoedde mij naar de bloemenwinkel,waar ik de zooveelste TJöS bloemen bestelde.Toen kwam de afscheidsavond. Voor delaatste maal zou ik haar kunnen bewonderen.Voor het laatst betrok ik mijn logeplaatsjeen keek met weemoed toe, hoe demeisjes bogen voor het publiek en steedswerden teruggeroepen, terwijl er geeneinde kwam aan de bloemen en de geschenken,de door een stalknecht in dearena werden gedragen.Eindelijk kwam odk mijn geschenk. Eenkussen van zwart fluweel, omgeven doorrozen en viooltjes en in het midden eenklein gouden hangertje, dat ik in gedachtenreeds had zien hangen om Lilian's hals.Dien middag had ik het van mijn laatstecenten gekochtDadelijk raadde ze, aan wien ze ditcadeau had te danken. Ze knikte met haarhoofdje in mijn richting.Opgewonden kwam ik thuis.„De laatste avond", zei mijn hospita, dieyan mijn verliefdheid geen vermoeden hadVAN VROUW TOT VROUWHet onvoorbereide Schouwburgbezoek.Ai! Wat ben ik begonnen mijn man van dezeschrijfsels te vertellen! Kunt u zich ten naastebijvoorstellen hoe hij mij plaagt met mijn schrijfneigingen?Maak ik plannen om schouwburgwaartste tijgen, dan kondigt hij bij den maaltijdplechtig aan: „Moeder gaat stof verzamelen",en dan volgt er een woordspeling op stofzuigerof zoo iets, zoo maar, waar mijn dochtertjes bijzitten. Enfin, die kinderen vinden het natuurlijk,,interessant" een moeder te hebben, die schrijft;het ongelukkige is alleen maar, dat zij, als zijkans zien, mijn producten ook lezen. Wat mijnman natuurlijk ook doet. U kunt zich niet voorstellenhoe hinderlijk dat is, dat gevoel, dat hetgeenje schrijft gelezen wordt. _U meent misschien,dat dit toch juist de bedoeling is, als je je jennevruchtennaar een tijdschrift stuurt, maar eerlijkgezegd heb ik daar nooit aan gedacht, wanneerik mijn ontboezemingen aan het papier toevertrouwde.Ik herinner mij, hoe er een schok doormij heen ging toen ik, nu weer al een poos geleden,in een restaurant een kopje koffie namen daar ineens iemand (nog wel een mannelijkiemand) ontwaarde met „Cinema & Theater"voor zich. Natuurlijk gluurde ik net zoo lang,tot ik had gezien wat hij las ... . mijn stukjenota bene!' Óch, dat laat je weer los. Wat kunnen eigen-• lijk die vreemde'menschen je schelen (lijk ik nietop Multatuli met zijn „Publiek, ik veracht u!).Maar dat mijn dochtertjes en mijn man mijnoverdenkingen onder oogen krijgen — zie je, datU VOELT ZICHDOORVERKOUDHEIDELLENDIG .Voorheenkocht V eendoosje Potter's.De grondstoffenschaarschtemaakt levering fmthans onmogelijk.Heb echtervertrouwen• want... ■POTTER'S LINIAkomt terug !FIRMA H. TEN HERKEI . HILVERSUMen me wellicht reeds voor een dwaas versleet.„Inderdaad, de laatste avond", beaamdeik. „Maar u beseft niet, juffrouw vanDiggelen, wat deze laatste avond voor mijbeteekent", voegde ik er geheimzinnig aantoe en stapte met opgeheven hoofd naarmijn kamer, mijn hospita in stomme verbazingachterlatend.Stellig — ik was er van overtuigd — zouLilian niet vertrekken, zonder voor mij eenboodschap achter te laten. Den nacht brachtik slapeloos door. Tegen den morgen vielmaakt mij verlegen.,. Het remt mij", zou mijnvriendin, de psychologe, zeggen. Dat doet het ook.Ik schrijf heelemaal niet meer zoo prettig, watmij voor de pen komt ... als je voortdurend hetgevoel hebt, dat je huisgenooten het zien ....Maar alles heeft zijn lichtzijde. Eén goed dingis, dat . . . mijn man vaker mee naar den schouwburggaat dan vroeger onder het motto: „Ik wiltoch wel eens zien wat mijn vrouwtje inspireerten hoe zij zich laat inspireeren!"Zoo ging hij dezer dagen ook weer eens meenaar een historisch stuk. Zie je, zoo iets trekt hem,„dan weet je tenminste, dat het niet zoo'n flauw,inhoudloos niemendalletje is", vond hij. Helaastrof het al heel ongelukkig. Het stuk werd nietin onzen gewonen schouwburg opgevoerd, maarin een zaal, waar gewoonlijk concerten wordengegevqn. Voor muziek is de acoustiek uitstekend,maar voor tooneel ... je hebt werkelijk de grootstemoeite de spelers te verstaan. De een spreektnatuurlijk duidelijker dan de ander, maar je konheel goed merken, dat het niet aan de acteurslag . . .- heele brokstukken van zinnen gingen verloren.,• Hetgeen bepaald op mijn mans zenuwen werkte.THad ik het stuk jiu maar gelezen!", mopperde'hij telkens.'Maar' met den besten wil had hij'datniet kunnen doen ; 'althans. voor zoover ik weet,was het niet in druk en niet in den handel verschenen.Wat is het toch eigenlijk vreemd, dat wij overhet algemeen een schouwburgbezoek zoo slechtvoorbereiden! De schouwburgliefhebber meentmeestal zóó zonder voorafgaande lezing en studie,in zijn geheel alles in zich te kunnen opnemen.Nu ja, een enkele maal, als het een klassiek stukik in slaap en zou waarschijnlijk hebbendoorgeslapen, als ik niet door het geklopvan mijn hospita gewekt was.„Een pakje voor u", zei juffrouw vanDiggelen en stak me door de deuropeningeen klein pakje toe. In één sprongwas ik bij de deur en nam het pakje aan.Een klein pakje was het en het woog licht.Zou het van Lilian zijn? Het rook naarviooltjes en hyacinthen, het was zondertwijfel van haar. Zenuwachtig opende ikhet pakje en vond .. .het gouden hangertje,dat ik haar den vorigen avond ten gé-.,schenke had gegeven. Er was een kaartje 'bij. Met kloppend hart las ik: „Mijn hartelijkedank voor de mooie bloemen en geschenken,waarmee u mij heel veel plezierhebt gedaan. Het hangertje kan ik echteronmogelijk gebruiken en ben daarom zoovrij het u hierbij terug te zenden.".Ik was sprakeloos. Een vrouw, die geengouden hangertje kon gebruiken, leek mijeen wereldwonder. Toen viel mijn blik opde andere zijde van het kaartje en als door iden bliksem getroffen bleef ik zitten. Erstonden slechts een paar woorden op, maarze maakten mij eerst kpud, daarna warmvan schrik en ontsteltenis. Zij ontnamenmij alle hoop en verklaarden mij tevens,wat ik tot dusver niet had kunnen begrijpen"„Arme kerel!", zei Rijkens, terwijl hijzijn vriend medelijdend gade sloeg. „Ikbegrijp het, ze was natuurlijk al verloofd".„Nee", antwoordde de architect, „Hetwas even anders . .."Hij dronk bedachtzaam zijn glas leegen veegde zich zijn lippen af. „De jongepaardrijdster was ... een paardrijder!"betreft, slaat hij misschien eerst eens een boekjeopen, maar gewoonlijk vertrouwt hij dan op hetgeenhij zich uit zijn schooljaren herinnert er.dat is gewoonlijk niet veel.Uit het bovenstaande hoort u zeker de leerendestem van mijn oer-degelijken man! Die schat begrijptheelemaal niet, dat heel veel schouwburgbezoekersjuist niet willen weten, hoe een tooneel- ■stuk in elkaar zit en vooral niet hoe het afloopt,omdat ^de spanning er dan uit gaat. Ze beschouweneen comedie eenvoudig als een verteld verhaal! En ze willen ook niet vóór een tweedenkeer een stuk zien. dat ze al „kennen".Eigenlijk staan kleine kinderen toch dichterbijhet jiiiste.'tooneelgenot dan de meeste volwassenen.Kleine kinderen vinden het immers heerlijk teluisteren.naar het vertellen van een sprookje, datze al lang kennen . . . juist omdat ze het kennen,genieten, zij er van. Ze weten wät er-volgt enverheugen zich, op de wijze,, waarop het dezenkeer zal worden verteld. En hebben primitievevolken niet. hun vaste .'tooneels'pelen, die telkensen telkens weer worden opgevoerd? En haddenwij in de middeleeuwen niet de mysterie-spelen,waarvan■ ieder ook-den afloop kende?Op dit alles wees mijn man mij en ik brenghet trouw over. Hij heeft misschien toch w?l 'gelijk,"dathet niet gek is vooral een klassiek tooneelstukte lezen alvorens het te gaan zien, eralthans iets over te lezen of iets te weten te komenover den auteur ! 1 )SCHOUWBURGBEZOEKSTER.ï) Een „Geschiedenis van drama en theater inEuropa", van drs. J. W. van Gittert, is thans ter perseals deel 6 en 7 onzer „Theater-reeks". Dit boek zalden man van Schouwburgbezoekster zeker weitom zijn,wanneer hii zich voor een opvoering voorbereidt! — Red.CINEMA