Download - VNO-NCW Noord

14 NoordNieuws februari 2008
Jan-Willem Lobeek
jw.lobeek@vno-ncwnoord.nl
De nieuw toegepaste techniek van groen licht
op gas- of olieplatforms is buitengewoon
succesvol. Het aantal vogels dat door lichten op
de platforms verstoord wordt tijdens de vogeltrek
daalt met 90%. Het succes komt voort uit
de maatschappelijke betrokkenheid van de
Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en
Joop Marquenie in het bijzonder.
Foto’s: NAM
NAM redt met nieuwe techniek 90%
van de trekvogels
Groen licht voor vogeltrek
Elk najaar vliegen er zestig miljoen vogels over de Noordzee
tijdens de vogeltrek, op zoek naar warmere of koudere streken.
Door hun ingebouwde kompas vliegen deze vogels in zuidelijke
en noordelijke richting. Al in 1992 vroeg Joop Marquenie,
bioloog in dienst van NAM, zich af waarom vogels tijdens de
vogeltrek bleven rondcirkelen rond offshore platforms. Hierdoor
verspilden deze vogels energie waardoor de verre reis van
Canada en Groenland naar de Waddenzee te ver bleek. Met
fatale gevolgen.
In de war
Op zoek naar het antwoord kwamen er diverse feiten bovendrijven.
Het bijzondere gedrag werd vooral vertoond bij
bewolkt weer. Als de lichten van het platform werden uitgeschakeld
dan stopten ze met cirkelen en vervolgden zij hun
reis. Ook de aantallen bleken gigantisch: tien procent van de
vogels - dat zijn zo’n zes miljoen vogels - hadden tijdens de trek
last van slecht weer. Bij slecht weer hadden ze hun interne
kompas nodig, wat werd verstoord door het licht van de platforms.
Joop Marquenie kreeg van zijn werkgever de opdracht
de invloed van licht op het trekgedrag van vogels te onderzoeken.
Hij ontdekte dat als vogels over zee vliegen en er een
enorme bron van licht opduikt, de vogels hun oriëntatie
kwijtraken en ze rondjes gaan vliegen tot ze weer weten waar
ze zijn. Vooral bij bewolkt weer. De beste en meest simpele
oplossing zou zijn om het licht op platforms ‘s nachts uit te
doen. Maar dit bleek technisch onmogelijk omdat de meeste
eilanden geen aan- of uitknop hebben. Schakelaars kunnen
immers vonken, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden .
experimenteren
Daarom ging Marquenie experimenteren met verschillende
kleuren licht. Rood en wit licht bleek de vogels erg te verstoren,
de kleuren groen en blauw werkten beter. Het trekgedrag van
vogels werd hierdoor nauwelijks beïnvloed. Blauw licht gaf de
beste resultaten voor de vogels, maar toch besloot de NAM
om verder te gaan met de kleur groen. Blauw licht vermindert
namelijk het menselijke vermogen om diepte te zien en op een