De Pruisen in Naarden en Muiden 1787

More documents

Recommendations

Info

voorstel, dat zij zich naar Den Haag zou begeven en, eenmaal daar aangekomen, met de Staten van Holland de verbroken betrekkingen weer zou opnemen. Dat men haar deze reis zou beletten, werd te minder geloofd, omdat zij niet slechts de gemalin van den Stadhouder, maar ook de zuster van den Koning van Pruisen was. Edoch, het Goudsche vrijcorps belette haar een klein eind van Schoonhoven verwijderd, de doorreis. Koning Frederik Willem II heeft niet aanstonds de beleediging, zijn zuster aangedaan, hoog opgevat; hij zag bij voorkeur door bemiddelinp de geschillen in de Nederlanden bijgelegd. Maar toen de Staten van Holland hoog te paard ·bleven zitten en alle zijn verlangens, dat men verontschuldigingen zou aanbieden, afsloegen, verzamelde hij in het Kleefsche een leger en toen ook een laatste ultimatum, op 8 September 1787, aangeboden, niet hielp, rukte dit leger de grenzen over. DE PRUISEN RUKKEN OP. Het Pruisische leger, dat zich in de zo :nermaanden van 1787 in de omgeving van Wesel en Kleef vereenigde, stand onder leicling van Hertog Karel Willem Ferdinand van Brunswijk, gevormd in de krijgs.>chool van Frederik den Groote, die aan de zijde van dezen koning meer dan een overwinning had behaald. Hij telde onder zijn bevelen ruim 16.000 man infanterie, verdeeld over 23 bataljons, en ruim 4000 man cavalerie, verdeeld over 25 escadrons, alles naar b ... hoefte voorzien van artillerie en verdere bijbehoorende wapenen. Tot de officieren van Brunswijk behoorde de later zoo beroemd geworden Blucher, die aan het hoofd van een paar escaclrons ruiterij intusschen bij die gelegenheid geen rol van beteekenis speelde. Het plan de campagne van den Hertog was eenvoudig. Hij had z;dn leger in drie divisies verdeeld, waarvan er twee achtereenvolgens de brug te Westervoort zouden overtrekken; een ervan zou zich over Zeist op het Gooi en Amsterdam richten; een andere den Rijn langs trekken en via Nieuwpoort en Schoonhoven het zuidelijker gelegen Holland bedreigen. De derde divisie, staande onder leiding van den generaal von Knobelsdorf, alles tezamen een 6 a 7000 man sterk, bleef op den linkeroever van den Rijn; zou bij Nijmegen de Waal overgaan en langs den rechteroever van die rivier op Gorkum aantrekken, teneinde op die wijze het zuidelijkste gedeelte van Holland in bezit te krijgen. Een krijgsplan, waarbij onmiddellijk in het oog springt, dat de Hertog van Brunswijk en zijn officieren goed op de hoogte waren van de plaatselijke gesteldheid, en van den innerlijken toestand in Holland. Er hebben dan oak tevoren opnemingen en verkenningen plaats gehad, die tot waarschuwing hadden kunnen dienen, omdat zij in het openbaar werden verricht door officieren van den Pruisischen staf in valle uniform en met oranje sjerpen versierd. Maar deze vertoonden zich in die gedeelten van het land, die men niet, althans niet aanstonds, dacht binnen te trekken. Tal van malen had men de militaire beteekenis van schutterij en vrijcorpsen kunnen schatten, en het feit, dat men zich met zoo stouten stap midden in het vijandelijk land waagde, gaf reeds duidelijk te verstaan, dat die waarde, gelijk in de praktijk bleek terecht niet hoog werd aangeslagen. Maar in het Gooi zou men tach op onverwachte tegenstand stuiten, zooals uit het vervolg blijken zal! 4
BELEGERING VAN NAARDEN DOOR DE PRUISEN Uit ons eerst.e artikei over den veldtocht der Pruisen in 1787, bleek reeds dat zij gemakkclijk werk hadden. Zelfs Utrecht, de burcht der d£mo>C~raten, dat met grooten ijve:- en cpoffering van veel geld was verst.erkt en waarbinnen een aanzienlijke troepenmacht ond·er den Rijngra-af van Salm ge:egerd was, had zich, zonder zelfs verded:ging te bepro.even, overgegeven. Het garnizoen blies den aftocht, nog voordat de vijand gezien was, aileen maar op het bericht van zijn nad·ering,. De bei.d•e ande-re Pruisi~·che divi.sie.s waren inderdaad met groote snelhe:d vco1tgerukt. Di:! E•ene onder le'iding van genEII"aal van L-ottum, had Amersfoort beor·eikt en zond van daaruil patrouiL:es door het Gooila:nd, terwijl een kamp nabij Hilversum werd gev•e..;;tigd. De ande11e ondE!i' generaal Gaudy, die Utrecht vanuit het Zuiden zou bestoken, kreeg nu de handen vrij om tegen Amsterdam, dat zich ble•:=f vErzetten, op te rukken. Voo: Amsterdam, dat niet wi1d•e bu~gen, w:=rd de to.e.s.tand er niet gemakkelijker op, want gEhe·el het Pruisische .le,ger kwam nu vrij om tegen de stad te ageeDcn. Salm met zijn Utrechtsch garnizcen wa:s licmgs de Ve-cht naar Ams.terdam getrokken, maar de vlucht had het tot zulk een crd•elooz..e bend-e gemaakt, dat het veili.ger werd geoordee~d het niet birmen te iaten. E~r waxen trouwens verded>igers genoeg, zoowel te Amsterdam a:ls in doe naaste omgev'ing. Men kr-eeg .echter den zonderlingen toe.stand, d•at een deel di,er verdedigers, het r;egelmatige leg•er, dat dcm het gewest Holland be· taald werd, nu de orderrs van Prins Willem V weer als geldige moest beschouwen. En Willem V ordineerde, dat d:at leger geen teg:enstand aan de Prui.sen had te bieden en verplaatste versch'illend•e !:roepen vanuit Amsterdam en omgeving naar de Gene•raliteitslanden. Zco trok het regiment van By~andt, nadat de Prui.sen zich van Abccude hadden m[estf::r gemaakt, met valle muz1ek uit, midden door den ,vijand". Later zou dit met een n1et onbelangrijk gedeelte van het Amsterdam.sch garn~zoen eveneens ~e.schieden, maar toen was de stad inmiddels overgegev-en. Van het legerdeel onder Van Lottum werd de voorhc•ede gecommandeerd door generaal graaf von Kalkr-euth, die bij deze expeditie een niet onbelangrijke rol heeft ge.speeld. Hij wa.s een doortast-end man; zelf behoorende tot het wapen der cavalerie, vertrouwde hij in vele opzichten op de patrouilles, die de omgeving tu.s.schen AmEJr.sfoort en Amsterdam bezochten. Zij .slaagden •erin em de versterkingen, ter beveiliging van Amst.errdam aang.elegd bij Uitermeer en Hinderdam, zonder veel moeite te nemen.. Te Uitermeer had d.e wacht zich binnen het fort teruggetrokken, omdat het regende en d•e zorg v·oor de ophaalbrug overgelaten aan een bo•erenkinkel d•ie, toen hij de Pruisen besperurde, ni:et bet2r wist te doen dan de brug neer te laten! Op fort Hinderdam probeerde de bezetting, een 100 man .sterk, de Pruisen tegen te houden; zij nam daartoe stellingen in op de wallen, doch bespeu'I"de ni.et, dat inmidde:s E!en klE>in aanta:l doortastende Pruisi.sche soldat.en waren scheep gegaan en aan de achterrzij ie het fort binnenstormden. En zoo vocrschrikt was zij bij de nadering van dezen o_nverwachten vijand, dat zij z:ch zonde:r meer overgaf! Wee.sp, o.ndtr leiding van ko1onel de Pol, verdedigde z1ch gedurende enkele dagen manmoedig, totdat het bevel van den stadhouder kwam om de v•esting t•e v·er:at•en. Toen scheidden zich de wEigen der verdedigers, die zelfs een paar keeren een uitval tegen de Pruisen hadden bepro.efd, welke aan beide zijden eeni.g verlies aan menschenlevens had opgel:everd. De regelmatige troepen trokken, krachtens order 5
Page 1: DE PRUISEN IN NAARDEN EN MUIDEN 178
Page 5: DE PRUISEN IN ONS LAND ROERIGE JARE
Page 9 and 10: Op den linkeroever had Kalkreuth me
Page 11 and 12: MUIDEN, HET LAATSTE BOLWERK DE PRUI
Page 13 and 14: patrouilles sol-daten. Zoodtra Amst
Page 15 and 16: Nog denzelfden dag trokken genoemde
Page 17 and 18: 30 September 1787, geen antw.oord w
Page 19 and 20: over de ·eerst.e, twe,ede en derde
Page 21 and 22: ,op een .indirecte wijze hadden gee

De Pruisen in Naarden en Muiden 1787

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?