8 leenman (Bisdom van Utrecht) aan een ander (Kapittel van S. Maria) werd afgestaan. Of die afstand onder zeker beding heeft plaats gehad is mij onbekend. Waarschijnlijk niet. <strong>Kortenhoef</strong> werd door deze schenking eene Heerlfjkheid. Met Heerlfjkheid is te verstaan een landbezit waaraan verleend zijn door den bezitter, den Heer, zekere heerlijke rechten als jacht, visscherij, vogelerij, het recht van den wind, tienden, tollen, cijnsen, pastorij, kosterij, enz. enz. Toen nu <strong>Kortenhoef</strong>, afgescheiden van de groote allodiale bezittingen van het Bisdom Utrecht, als feudaal goed onder de jurisdictie kwam van het Kapittel van S. Maria, vereenigden zich de gemeente <strong>Kortenhoef</strong> en de gehuchten Riethoven en de Rade, I) welke thans eene gemeente uitmaken, tot een lichaam, welk samenvergaderd Iichaam den naam ontving van Vrije-Ambacltt, 2) zijnde »ambacht" een oud-nederlandsch woord, dat de beteekenis heeft van eene vereeniging van twee of meer dorpen of gehuchten onder een rechtsgebied. Het hoofd van eene dusdanige vereeniging werd genoemd de Ambachtsheer. Bij het uitgeven van eene Heerlijkheid werden Of hoogheerlijke, of middelbare of lage rechten verleend. Eene andere definitie van Ambaclztsheerlfjkheid vinden wij in Tz'rion' s Tegenwoordige Staat: »In het uitgeven der Heerlijkheden is nog daarenboven dit onderscheid, dat de Heeren, die het regt verkrijgen tot het aanstellen van Baljuwen, die ter hooger vierschaar zitten om Geregt te oeffenen over lijfstrafbaare zaaken, den titel voeren van Halsheeren of Hooge Heeren; en dat de andere Heeren, die het regt verkrijgen om Schouten aan te stellen, die alleen het geregt en bestier oeffenen over burgerlijke zaaken, Ambachtsheeren genoemd werden, naar het woord »ambacht", dat in zijn oorsprong in het algemeen overeenkomt met dat van regtsgebied, doch 't welk door het gebruik bepaaldelijk is toegekend aan die Heerlijkheden, waaraan geen hooge, maar aileen middelbare en lage jurisdictie toekomt." 1) Racle beteekent Ring, scheicling tusschen twee gemeenten. 2) Vrij van 's Graven beden en schotponclen. Zie Tirion's Tegenwoorclige Staat.
9 Aan <strong>Kortenhoef</strong> waren geen hoogheerlijke, maar lage rechten toegekend, zoodat de Ambachtsheer aileen den schout mocht aanstellen, wiens werkkring was het hooren en onderzoeken van geschillen, van kleine misdrijven, waartegen kleine schoutenboeten gesteld zijn (geen mis
- Page 1: Met z1t den ha1zdel. DE AMBACHTSHI=
- Page 5 and 6: Niet in den handel. DE AMBACHTSHEER
- Page 7 and 8: ' .. @_~ ' ~~ ~ %· · ~ %,,,. ~ ,l
- Page 9: 7 van Martel, dat is: strijdhamer,
- Page 13 and 14: II 1°. alle tienden van het nieuwe
- Page 15 and 16: 13 Dit stuk werd bekrachtigd door d
- Page 17 and 18: s Hij stelt aan als borgen de hierb
- Page 19 and 20: 17 voor »hondert ende vijftien goe
- Page 21 and 22: 19 Tot mijne verwondering evenwel g
- Page 23 and 24: ZI Toen nu de vaart v66r de kerk ge
- Page 25 and 26: 23 »dat het gevolg van die inroepi
- Page 27 and 28: 25 F. G. Dorland. 1717 Op een zerk
- Page 29 and 30: 27 De torcn bchoort, zooals alle to
- Page 31 and 32: 29 heeft den ambachtsheer deugdelij
- Page 33 and 34: 3I dood nam Bartholdus Ingels, de w
- Page 35 and 36: 33 bezittingen zich toeeigenden of
- Page 37 and 38: 35 om vervolgens in I637 de burgeme
- Page 39 and 40: 37 I ste V rou we van Kortenhoef, V
- Page 41 and 42: 39 Het antwoord op dezen brief heb
- Page 43 and 44: 4I slechts, dat ik in alles niet vo
- Page 45 and 46: 43 .. in wezen zijnde tolhuis en hi
- Page 47 and 48: 45 doorsnede, aan de balzijde voorz
- Page 49 and 50: B IJ LAG EN. N°. I. Keizer Fredrik
- Page 51 and 52: 49 bisschop van Keulen, Henrik, Bis
- Page 53 and 54: No. 19. Aanschrijving van den Zeedi
- Page 55 and 56: 53 N°. 4· Officialis curie Trajec
- Page 57 and 58: 55 monte, jof payment daervoer na d
- Page 59 and 60: 57 beseghelt mit onsen seghelen. Gh
- Page 61 and 62:
59 ~ Rutgheer scoutenzoen, Gheryd L
- Page 63 and 64:
6r Rusch en, Dircs Heren, Jan Voets
- Page 65 and 66:
63 ._ ' 5· Vierschaarsrol, van I D
- Page 67 and 68:
65 : van t'Hoff van Justitie procur
- Page 69:
67 Schouten te Kortenhoef (voor zoo
Change language