Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Het eeuwfeest van <strong>Weinberg</strong><br />
Pianist Ignacy Jan Paderewski was in 1919<br />
voor korte tijd premier, in het geboortejaar<br />
van Mieczysław. Zijn ouders kregen er ook<br />
hun dochter Esther. Het gezin woonde aan de<br />
Zelazna straat in het centrum van Warschau,<br />
waar toen een rijk joods leven was.<br />
<strong>Weinberg</strong> ontpopte zich al vroeg tot musicus<br />
en speelde op elfjarige leeftijd al piano met<br />
zijn vader in het theater. Als kind krabbelde<br />
hij spontaan noten op muziekpapier. Na vooral<br />
zichzelf de muziek te hebben bijgebracht,<br />
volgde hij pianolessen bij een mevrouw aan<br />
een muziekschool in Warschau. Zij herkende<br />
zijn talent en stuurde hem snel door naar het<br />
conservatorium van Warschau. Vanaf 1932 had<br />
<strong>Weinberg</strong> daar les van Józef Turczyński. Deze<br />
zou zich vanaf 1939 in Zwitserland vestigen<br />
en samen met Paderewski een nieuwe uitgave<br />
verzorgen van de pianowerken van Chopin.<br />
In 1938 liet Turczyński zijn jonge pupil<br />
voorspelen bij de befaamde virtuoos Josef<br />
Hofmann, toen deze tijdens een tournee<br />
concerten gaf in Polen. Razend enthousiast<br />
over <strong>Weinberg</strong>s talent nodigde Hofmann hem<br />
uit te komen studeren aan het Curtis Institute<br />
of Music in Philadelphia waarvan Hofmann<br />
van 1924 tot 1938 directeur was. Voor het<br />
eerst en meteen voor het laatst ging er voor<br />
<strong>Weinberg</strong> even een luik open richting het vrije<br />
Westen. Op 1 september 1939 raasden Duitse<br />
troepen Polen binnen.<br />
Voortdurend op de vlucht<br />
Huiveringwekkend is <strong>Weinberg</strong>s relaas van<br />
zijn vlucht richting de Sovjet-Unie, zeventien<br />
dagen lang, praktisch zonder eten. Hem lukt<br />
wel wat een collega als Ervín Schulhoff niet<br />
is gelukt. Schulhoff werd nog tijdens zijn<br />
vlucht naar de Sovjet-Unie gegrepen door<br />
de nazi’s, werd geïnterneerd in slot Wülzburg<br />
en bezweek er 48 jaar oud op 28 augustus<br />
1942 onder ellendige omstandigheden aan<br />
tuberculose. <strong>Weinberg</strong> haalde de overkant<br />
wel en wist zelfs zijn opleiding te vervolgen<br />
aan het conservatorium van Minsk. Hij<br />
kwam er in de compositieklas van Vladislav<br />
Zolotarjov, ooit nog leerling van Nikolaj<br />
Rimsky-Korsakov en Mili Balakirev. Zijn<br />
eindexamenconcert werd er gedirigeerd<br />
door niemand minder dan Ilja Moesin, de<br />
latere dirigentenkweker van grootheden als<br />
Valeri Gergjev. Onder deze Moesin speelde<br />
het Philharmonisch Orkest van Minsk zijn<br />
Symfonisch gedicht op. 6. Het was zaterdag<br />
21 juni 1941. Hij ontving tijdens het concert<br />
zijn diploma. Een paar uur later vielen de<br />
nazi’s de Sovjet-Unie binnen. <strong>Weinberg</strong>,<br />
Moesin en hun collega’s hoorden het op de<br />
radio bij monde van minister Molotov en<br />
moesten er als een haas vandoor.<br />
Het lukte <strong>Weinberg</strong> te ontkomen naar<br />
Tasjkent in Oezbekistan. Cruciaal was daar<br />
de ontmoeting met de familie Vovsi‐Michoëls.<br />
Vader Solomon gebruikte Michoëls als<br />
artiestennaam. Hij was een belangrijk<br />
regisseur en leidsman in het joods-Russische<br />
theater. <strong>Weinberg</strong> trouwde zijn dochter<br />
Natalja.<br />
Vriendschap Sjostakovitsj<br />
Zijn schoonvader moedigde hem aan de<br />
partituur van zijn Eerste symfonie naar<br />
Sjostakovitsj te sturen. Goede vriend Joeri<br />
5
Change language