MaculaVisie 4 2021 TOEGANKELIJK

“Was deze oogarts nu werkelijk zo’n ongevoelig mens? Of wist hij er verder ook geen raad
mee? Waar had ik tijdens en na het slechtnieuwsgesprek de meeste behoefte aan? Niet
direct aan goede adviezen hoe mijn leven met toenemende slechtziendheid in de toekomst
in te richten. Nee, ik had meer behoefte aan een luisterend oor voor mijn emoties en
angsten! Een luisterend oor van een ervaringsdeskundige, een geschoolde lotgenoot.
In mijn geval was dit het luisterend oor van de collega-oogarts die ik voor een tweede
mening consulteerde.”
“Nu zou ik adviseren: bel de Macula-Infolijn! En is dat ook niet het eerste instrument
dat een oogarts tijdens of na de eerste diagnose zou kunnen adviseren? Om ook in dat
opzicht de patiënt een mentale handreiking te bieden?”
Tot zover meneer van der Meulen.
Samen beslissen
Er is in de medische wereld nu veel aandacht voor het ‘samen beslissen’. Uit onderzoek
blijkt dat 46% van de artsen van mening is samen met de patiënt de beslissing te nemen,
maar dat slechts 37% van de patiënten dit ook zo ervaart! Hier is dus wat te doen. De
campagne Begin een goed gesprek is nu landelijk gaande om hier de aandacht op te
vestigen: begineengoedgesprek.nl.
Het gaat bij MD ook om een slechtnieuwsgesprek omdat dit enorme gevolgen heeft voor
het welzijn en de kwaliteit van leven van de patiënt. Een slechtnieuwsgesprek is nooit
af met de diagnose en behandeling alleen. Er moet ruimte zijn om een luisterend oor te
bieden en ruimte voor de vragen van de patiënt die gedurende de behandeling opkomen.
De empathische insteek en opbouw van de gesprekken vormen de basis voor het
vertrouwen van de patiënt. waardoor bij deze persoon de ruimte ontstaat om psychisch
mee te gaan in de ‘medisch-technische’ beslissingen van de oogarts.
Als dokter ben je opgeleid om de diagnose te stellen, te behandelen en ben je vooral
daarop gericht. Wat we dan vergeten, is dat we niet alleen de ziekte, maar een mens gaan
behandelen.
Tegen mijn collega’s zou ik willen zeggen: maak en vind de tijd hiervoor – wat lastig kan
zijn als je spreekkamer vol zit. Vraag de patiënt wat hij of zij belangrijk vindt! Mijn ervaring
is, merkwaardig genoeg, dat je dan uiteindelijk minder tijd kwijt bent!
Het is heel belangrijk hoe de eerste reactie van de patiënt is. Deze kan zeer wisselend zijn;
van ‘dokter, zegt u het maar’ tot de uitvoerig geïnformeerde patiënt met een A4 vol vragen.
Maar ik heb ook meegemaakt dat de patiënt zegt alles begrepen te hebben en dan vraagt
naar een nieuwe bril of dat de persoon die meegekomen is over de eigen (vergelijkbare)
oogkwalen gaat beginnen. Dan heb je het blijkbaar toch niet goed uitgelegd. Hier moet
je ook op voorbereid zijn. Vaak kan je met een kwinkslag het gesprek weer terugbrengen
naar de essentie.
In het bovengenoemde verhaal klapte de heer van der Meulen helemaal dicht en hij had
ook niemand bij zich. “Mijn vertrouwde, betrouwbare optometrist constateerde in een vroeg
stadium dat er iets ‘niet pluis’ was met mijn oog en adviseerde mij snel een oogarts te
21