Villa d'Arte edition 2 - 2022

exposities
De relatie mens en natuur is al eeuwenlang
een inspiratiebron voor kunstenaars, dichters
en schrijvers. Vaak is die relatie lyrisch of
romantisch, maar soms ook gecompliceerd.
We houden van de natuur, maar zien
tegelijkertijd ook hoe onverschillig diezelfde
natuur kan zijn bij brand, overstroming,
storm of ander natuurgeweld. Onze liefde
voor de natuur staat tenslotte in schril
contrast met hoe de mens met diezelfde
natuur omgaat. In Inside the outside -
pioneers in lens-based media onderzoekt
een groep kunstenaars in CODA Museum
Apeldoorn de verhouding tussen mens en
natuur via camera. Met kunstwerken die
enerzijds de indrukwekkende schoonheid
en de overweldigende kracht van de natuur
laten zien, en anderzijds onze omgang met
en verhouding tot de natuur onderzoeken,
bevragen en bekritiseren.
Linkerpagina: Elspeth Diederix, Miracle #3, 2018, inktjet print
Inside the outside gaat uit van werk
van Richard Tepe (1864-1952), een
van de eerste natuurfotografen in
Nederland. Hij werkte samen met
schrijvers als Jac. P. Thijsse (Het
intieme leven der vogels) en Rinke
Tolman (Vogelkens van allerlei
vleugel). Zijn foto’s leverden zo
een belangrijke bijdrage aan de
opkomst van de natuurbescherming
in Nederland. Tepe kwam in
1910 in Apeldoorn wonen en bleef
daar tot zijn dood in 1952. Vanwege
de compositorische en esthetische
kwaliteit wordt zijn werk inmiddels
hoog gewaardeerd, al dateert zijn
grotere bekendheid van de laatste
decennia. Dat kwam onder meer
door Christiane Kühlmanns’ boek
Richard Tepe. Photography of nature
in the Netherlands 1900-1940
(Rijksmuseum Amsterdam 2007)
en door zijn prominente rol in de
tentoonstelling Jacht met de camera.
Pioniers van de Nederlandse
natuurfotografie in het Nederlands
Fotomuseum (2016).
Lens-based media
De hedendaagse kunstenaars in
Inside the outside delen Tepe’s
passie voor de natuur. Ook zij
combineren vakmanschap met
het lef om te experimenteren,
maar het perspectief op de natuur
en de uitvoering zijn echt anders.
Enerzijds is het landschap inmiddels
sterk veranderd. Daarnaast
hebben digitalisering en technische
ontwikkelingen tot een heel andere
manier van fotograferen geleid. In
contrast met het analoge werk van
Richard Tepe staan digitale fotografie,
projecties, diafilms, polaroids,
animaties, beeldelementen uit de
gamewereld en een stop-motion
film. De grenzen van de fotografie
zijn inmiddels zo ver opgerekt dat
we spreken van lens-based media,
beelden die tot stand komen met
en door de cameralens.
Van magische schoonheid
tot kleurrijk gif
Hedendaagse kunstenaars en
Boven
Ellen Kooi,
Apeldoorn -
leemkuil,
2022, print
op dibond
Links
Richard Tepe,
Bij de leemkuil
in landgoed
Berg en Bosch,
Apeldoorn, ca.
1920, collectie
CODA Archief,
© Richard Tepe
Nederlands
Fotomuseum
217