2024-02 Opleiding & Carrière #1

Opleiding & Carrière
16 januari 2024 15
SPECIAL
Opleiding & Carrière #1
Maritieme sector is goed voor ruim
300.000 banen
Ruim 300.000 mensen werken in de
maritieme sector of hebben daaraan hun
baan te danken. Dat staat in de nieuwste
Maritieme Arbeidsmarktmonitor.
De vorige maand verschenen analyse
van de Nederlandse maritieme sector
is uitgevoerd door Ecorys, in samenwerking
met het Centraal Bureau voor
de Statistiek. Ze deden dat, net als
voorgaande jaren, in opdracht van het
ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
De directe werkgelegenheid in het
maritieme cluster is becijferd op
201.914 werknemers. Met de 103.851 indirecte
banen erbij geteld verdienen in
totaal meer dan 300.000 mensen
in loondienst hun geld dankzij de
maritieme sector. Dat is exclusief
de werkgelegenheid in havens en
logistiek, die apart is berekend in de
Havenmonitor. Daar gaat het – direct en
indirect – om bijna 400.000 banen.
Op de onder Nederlandse vlag varende zeeschepen werken 18.583 bemanningsleden met een buitenlands paspoort
en 4.526 Nederlanders. (foto Igor / AdobeStock)
Binnenvaart
Volgens het CBS telt de Nederlandse
binnenvaart 8.610 werknemers. Dat
aantal – alle meest recente cijfers zijn
van 2022 – lag 3 procent hoger dan in
2021.
“Terugkijkend over de periode
2012­2022 laat echter nog steeds
een daling zien van het aantal werknemers”,
staat te lezen in de Monitor.
De onderzoekers merken wel op dat
het cijfer incompleet is. Per saldo
werken veel meer mensen in de binnenvaart.
Dat heeft te maken met de
manier waarop het CBS de werkgelegenheid
registreert. Allereerst worden
kapiteins­eigenaren (en hun partners)
niet meegeteld als werknemers. Ze zijn
immers ondernemer en staan dus niet
als werknemer op de loonlijst.
Ook richten zich steeds meer uitzendbureaus
op de binnenvaart. De door
hen geplaatste medewerkers worden
vaak niet als werknemers in de
binnen vaart geregistreerd. “Ook de
frequent gebruikte route met Luxemburgse
arbeidscontracten zorgt voor
een daling in geregistreerde werkgelegenheid
terwijl deze schepen gewoon
op de Nederlandse (en Europese)
rivieren blijven varen”, aldus de onderzoekers.
De indirecte werkgelegenheid dankzij
de binnenvaart is vrijwel even groot als
de directe. Het gaat om 8.080 banen
bij bedrijven die werk verrichten dat is
verbonden met de bedrijfstak.
Zeevaart
De Nederlandse zeevaart biedt niet
alleen werkgelegenheid aan werknemers
uit Nederland, maar kent een
groot aantal buitenlandse werknemers
(uit de Europese Unie en van buiten de
EU). Op basis van een enquête onder
de leden van de Koninklijke Vereniging
van Nederlandse Reders en cijfers van
het CBS schatten de samenstellers van
de Monitor de werkgelegenheid voor
de gehele Nederlandse zeevaart op
25.554.
Op de onder Nederlandse vlag varende
schepen werken 18.583 bemanningsleden
met een buitenlands paspoort
en 4.526 Nederlanders (inclusief 680
stagiairs). 2.445 mannen en vrouwen
die als walpersoneel te boek staan,
maken de cijfers compleet.
De offshore­sector is de grootste maritieme
werkgever. In 2022 werkten er
30.280 werknemers in de Nederlandse
offshore. De indirecte werkgelegenheid
is zelfs nog groter. De offshoreactiviteiten
leveren indirect nog eens
werk voor 36.039 mensen.
Een andere omvangrijke sector is die
van de maritieme dienstverlening. Te
denken valt aan de bunkerbedrijven,
onderwijs­ en onderzoeksinstellingen,
scheepsmakelaars en keurings­ en
classificatiebureaus. Hier zorgt de
directe werkgelegenheid voor 17.010
banen en de indirecte voor 8.510
banen.
Scheepsbouw
In de scheepsbouw werkten 11.661
werknemers bij bijna 2.700 bedrijven.
Het aantal bedrijven is de laatste jaren
fors gegroeid. Dat komt vooral door
het aantal ondernemingen met één
werknemer.
“Scheepswerven met slechts één
werkzaam persoon betreffen in de
regel oud­medewerkers van bestaande
werven die zich als zzp’er in de
scheepsbouw of reparatie registreren
en zich vervolgens laten inhuren door
grote werven (...) Vooral in de scheepsreparatie
is dit een veel voor komend
fenomeen.” In 2021 ging het om 11
procent van de totale werkgelegenheid
in de scheepsbouwsector.
De jachtbouw­ en watersportindustrie
(inclusief superjachtbouw) geldt als
een afzonderlijke sector. Hier werken
17.829 mensen. De indirecte werkgelegenheid
is becijferd op 11.304
personen.
De maritieme toeleveranciers zijn de
bedrijven die zorgen voor de onderdelen
en diensten die de scheepsbouw en
scheepvaart mogelijk maken. Van elektrotechnische
en werktuigkundige installaties
tot coatings en interieur bouw
en van ingenieursdiensten en onderhoudsdiensten
tot project management
en advieswerk.
Bij deze bedrijven werken 20.140 mensen.
Ze kopen zelf ook in en besteden
werk uit. Dat levert nog eens 12.150
banen op voor BV Nederland.
Waterbouw
In de waterbouw zijn ongeveer evenveel
mensen werkzaam als in de
scheepsbouw. In 2022 telde de sector
12.070 werknemers. Een jaar eerder
waren dat er nog 11.470. Dit betekende
een stijging van 5 procent.
De visserij is de kleinste maritieme
sector met een werkgelegenheid (direct
plus indirect) van circa 2.041 werknemers.
Een aparte categorie is de Koninklijke
Marine. Daar waren in 2022 13.220
mensen in dienst. Daarbovenop waren
dat jaar 7.258 indirecte banen afhankelijk
van de Marine.