Stadswerk Magazine 1 2024

THEMA GEZONDE OPENBARE RUIMTE
Reduceert zorgkosten en helpt
woningcrisis oplossen
Het Knarrenhof
Er is veel behoefte aan collectieve woonvormen voor ouderen.
Om die te realiseren is het wel nodig dat de openbare
ruimte hier optimaal voor wordt ingezet en dat er een sterk
sociaal netwerk is. Maar dan kun je er ook minstens 12 miljard
euro per jaar mee besparen, blijkt uit een quickscan.
(foto: Michiel G.J. Smit)
gezinnen terwijl de grootste bevolkingsgroep
nu wordt gevormd door (alleenstaande)
ouderen.
De oplossing ligt voor de hand: je moet
wonen en zorg niet scheiden maar in de
nieuwbouw in combinatie aanpakken.
Hoe? Door levensloopbestendig te bouwen
met het accent op sociale netwerken.
Gezinnen stromen dan door naar de vrijkomende
grote woningen die energetisch
verduurzaamd kunnen worden, de vorige
eigenaren vertrekken naar woningen die
een volhoudbare zorg mogelijk maken
door een combinatie van een zorgvoorbereide
woning, informele netwerkzorg, en
een sociaal actieve leefomgeving die de
zorgvraag kan dempen.
De vergrijzing neemt tot 2040 verder
toe: er zijn tegen die tijd bijna een
miljoen alleenstaanden 70-plussers;
het aantal 80-plussers groeit met 250 procent.
Dus neemt de zorgvraag toe en de bijbehorende
kosten vanuit de financieringsstromen.
Denk aan de Wmo (Wet
maatschappelijke ondersteuning), Zvw
(Zorgverzekeringswet) en Wlz (Wet langdurige
zorg). Ook de older-oldest-person
ratio neemt af: over vijftien jaar zijn er nog
maar drie mantelzorgers per zorgbehoevende,
in plaats van eerder achttien per zorgbehoevende.
Ook de professionele zorgverle-
ners kunnen de groeiende zorgvraag niet
aan. En er zijn nu al grote tekorten.
Oplossing voor zorginfarct en
woningcrisis
Dit zorginfarct staat nu nog los van
woningmarkt, maar een strategische
woningbouwprogrammering kan een mes
zijn dat aan twee kanten snijdt. Want we
zien woningnood maar ook vele onbenutte
vierkante meters bij 50-plussers. Ook is er
een mismatch op de woningmarkt: het
huidige woningaanbod past niet meer bij
de bevolkingsopbouw; er is gebouwd voor
In het rijksoverheid programma Wonen,
Ondersteuning en Zorg voor Ouderen
(Wozo) staat ‘de wijk als thuis met een
aangepaste leefomgeving’. Dat betekent
laagdrempelige ontmoetingsplekken en
voorzieningen op loopafstand. Verschillende
initiatieven zijn al langer bezig met
het combineren van woning, leefomgeving
en sterke sociale netwerken. Deze initiatieven
werken omdat het daar fijn wonen is,
zo laten onderzoek en de praktijk zelf zien.
Vele varianten
Woonvormen met gezamenlijkheid én privacy
zijn gewild en komen in vele varianten
voor met verschillende mate van
betrokkenheid van bewoners, bijvoorbeeld
in het gebruik van collectieve ruimten, bij
24 Stadswerk 01/2024