You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TEKST MARE KNIBBE<br />
UNIVERSITEIT MAASTRICHT<br />
SANDER VAN LANEN, RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN<br />
BEELD MICHIEL G.J. SMIT<br />
WWW.MAASTRICHTUNIVERSITY.NL/NL<br />
WWW.RUG.NL<br />
Online platforms<br />
In de sociale infrastructuur van een stad<br />
spelen media, online platforms, en andede<br />
‘tirannie van verdienste’ noemt, 3 een<br />
ideologie die doet geloven dat mensen hun<br />
plek in de samenleving verdienen. Jongvolwassenen<br />
voelen in deze context dat ze<br />
worden gesorteerd in winnaars en verliezers,<br />
succesvolle studenten en werknemers<br />
en ‘drop-outs’, ‘hoog en laag’. Hoewel<br />
er ook andere perspectieven zijn, bijvoorbeeld<br />
door ‘laag en hoog’ te vervangen<br />
door ‘praktijk en theorie’, blijken deze classificaties<br />
taai en sterk ingebakken in zowel<br />
de instituties als fysiek-ruimtelijke organisatie<br />
van leefwerelden van jongvolwassenen.<br />
Zo blijft, ondanks kritieken, de sorteermachine<br />
ingebakken in de ruimtelijke<br />
indeling van opleidingen, woon- en ontmoetingsplekken<br />
voor jongvolwassenen.<br />
Jongeren die niet aan de universiteit en<br />
hbo studeren hebben bijvoorbeeld nog<br />
meer moeite dan (andere) studenten om<br />
een woonruimte te vinden en worden vaak<br />
niet geaccepteerd in studentenhuizen.<br />
Hoewel deze tirannie van verdienste niet<br />
nieuw is, lijken cijfers van CBS en het<br />
Trimbos-instituut over eenzaamheid, mentale<br />
gezondheid en prestatiedruk erop te<br />
wijzen dat de impact hiervan de afgelopen<br />
jaren groter is geworden. 4 De combinatie<br />
van verschraling van de fysiek-sociale leefomgeving<br />
en verhoogde competitie zal<br />
hier geen gunstige invloed op hebben.<br />
Drie soorten verrijking<br />
Welke initiatieven helpen om dit ongewenste<br />
‘sorteerwerk’ te doorkruisen en<br />
nieuwe verknopingen mogelijk te maken?<br />
We bespreken drie soorten verrijking van<br />
de sociale infrastructuur gericht op fysieke<br />
plekken voor jongeren in de stad, op fysieke<br />
buurtontmoetingsplekken voor alle<br />
leeftijden en een vorm van ‘digitaal plaatsmaken’<br />
die het sociale leven in een stad<br />
toegankelijker maakt.<br />
Jimmy’s<br />
Jimmy’s is een fysieke ontmoetingsplek in<br />
de binnenstad van Groningen voor jongeren<br />
tussen de twaalf en 27 jaar oud. In het<br />
pand van de organisatie kunnen jongeren<br />
samenkomen, activiteiten ondernemen en<br />
twee avonden in de week voor een klein<br />
bedrag samen eten. Jimmy’s draait voornamelijk<br />
op een groep jonge vrijwilligers,<br />
maar iedereen die de plek bezoekt wordt<br />
aangemoedigd een actieve rol te nemen<br />
door kleine taken uit te voeren die nodig<br />
zijn om Jimmy’s draaiende te houden.<br />
Denk aan de afwas doen, muziek kiezen,<br />
of koffie- en theezetten. Jongeren worden<br />
dus op een toegankelijke manier aangemoedigd<br />
actief te worden en, indien ze dat<br />
willen, steeds meer verantwoordelijkheden<br />
op zich te nemen. Een van de vrijwilligers<br />
vertelt: ‘Door participatie vanaf het<br />
begin en dat in kleine stapjes aan te moedigen,<br />
wordt de drempel om mee te doen<br />
verlaagd.’ Zo voorkomen ze dat alleen de<br />
actiefste of diegene met het meeste zelfvertrouwen<br />
ervaring opdoen in de organisatie<br />
en participatie en ze doorbreken de<br />
meritocratische indeling van leefwerelden<br />
in ‘hoog’ en ‘laag’.<br />
Michi-Noeki<br />
Waar bij Jimmy’s jongeren uit heel de stad<br />
naar het centrum komen, staat de zogenaamde<br />
Michi-Noeki juist in de wijk. Dit<br />
kleinschalige buurthuis, bedoeld als halteplaats<br />
met een gratis toilet en goedkope<br />
koffie, is recent geopend in de Oosterparkwijk<br />
in Groningen. Juist door de kleine<br />
schaal ontstaan hier connecties. Met slechts<br />
een ronde tafel voor zes tot acht personen is<br />
het onmogelijk de Michi-Noeki te bezoeken<br />
en niet met anderen en de vrijwilliger te<br />
praten. Maar projectleider Miranda vertelt<br />
dat de Michi-Noeki (nog) niet door jongeren<br />
wordt bezocht. Dit komt deels door de<br />
openingstijden - werkdagen van 9 tot 5 - en<br />
deels door het aanbod - koffie aan een ronde<br />
tafel. De gemeente Groningen, geholpen<br />
door een prijsvraag van de Stadsbouwmeester,<br />
investeert hier. Het lijkt te voldoen<br />
aan het doel om eenzaamheid onder ouderen<br />
terug te dringen, maar vooralsnog<br />
maken jongeren en jongvolwassenen hier<br />
weinig gebruik van. Om jongeren bij een<br />
buurthuis te betrekken is extra inspanning<br />
nodig.<br />
01/<strong>2024</strong> <strong>Stadswerk</strong> 21
Change language