Spegel - TEORA - Høgskolen i Telemark

si at de ”fire” er ”tilegnet” hverandre, og derved finner sitt ”eget”, det vil si, seg
selv.” skriv Nordberg-Schulz 122
Spegelåkleet kan og sjåast på som eit abstrakt kunstverk. Den statiske energien ein ut
frå formspråket kan hevde dei er lada med, gjev dei trekk som minner om ikon.
Biskop Caroline Krook, viser til den danske teologen Lögstrup, og uttrykker seg slik
om det ordlause og kunsten: ”Konsten är det enda uttryckssätt som förskonar oss från
att indelas i huvud, hjärna, hjärta. Det är konsten som hindrar oss från att falla sönder
i olika delar. Konsten gör oss till ett med oss själva och med världen.” 123
Eg tolkar spegelåkleet som eit fenomen som korkje er teori eller praksis, det korkje
beskriv eller handlar. Snarare framstiller det tinga på ein måte som tolkar ting og
vesen.
Om tingenes vesen og forståing, skriv Nordberg-Schulz: ”Den poetiske
forståelsesform griper altså tingenes vesen, snarere enn deres målbare egenskaper.
Dette innebærer at den fastholder sammenhenger. For ingen ting eksisterer i
isolasjon. Tingenes sammenhenger er deres mening.” 124
Når motiva er så slitesterke, både moderne og tidlause, er det ikkje fordi dei er
geometriske og abstrakte, men tidlause og uavhengige av mennesket. Dei bind saman
både det profane og det sakrale, og menneska sine felles livsvilkår, - det å koma til
verda, det å leva i verda og det å gå ut av denne verda. Dei samlar opp i seg denne
heilskapen.
5.7.10 Aktualitet i dag
Eg har tidlegare gjeve grunnar for at spegelåklea i dag ofte ser annleis ut enn dei
eldre, og at dei i liten grad vert bruka i seremoniell samanheng i dag.
Om det formspråk og meiningsinnhald ein finn i gjenstandsmaterialet, er universelt
og tidlaust - på kva område finn ein det då gyldig og aktuelt i dag?
Eg vil kort nemne to samtidsprosjekt, eit kunst-arkitektur prosjekt, og eit
forskingsprosjekt, som kvar for seg brukar eller er opptatt av same formspråk og
meiningshald som spegelåklea representerer. Kunstnaren Kjell Nupen fekk i oppdrag
å skape ”eit heilagt rom” for stille, undring, bøn og den gode samtale. Kapellet, som
vart innvigd sommaren 2008, har kubisk form, med lysfelt ned frå tak, og inn frå
122
Nordberg-Schulz. Stedskunst. 1996, s 49
123
Krook, Att getsalta det ordlösa. Föredrag vid Dramadfestivalen på Sigtunastiftelsen,
10-12 augusti 2006
124
Nordberg-Sculz, Øye og hånd. Oslo, 1997, s18
67