uluslararası tarımsal yayım sistemleri - Prof. Dr. Ziya Yurttaş

5
Üniversite Yayımı, Daha önceden de belirtildiği gibi, Kooperatif Yayım (Cooperative
Extension) olarak adlandırılan bu sistem Amerika Birleşik Devletlerinde Land Grant
Üniversiteleri Ziraat Fakülteleri önderliğinde yürütülen bir Yayım sistemidir. Bu sistem 1914
yılında yürürlüğe giren Smith-Lever yasası ile hayata geçirilmiştir. Kooperatif Yayım
Sisteminde, Federal, eyalet ve yerel yönetimler ve Land Grant Üniversitelerin Ziraat
Fakülteleri Yayım hizmetlerini iş birliği halinde (cooperative) yürütmektedir. Bu sistemde
Ziraat Fakültelerinin bazı öğretim elemanları yılın bir bölümünde tam zamanlı olarak Yayım
birimlerinde görev almaktadırlar. ABD‟ye özel olan bu sistem 1914 yılından günümüze kadar
etkin bir biçimde uygulanmaktadır.
Tarımsal Yayım’da Yaklaşımlar
Tarımsal Yayım açısından yaklaşım, Yayım faaliyetlerinde hedef kitlenin rolü veya
faaliyet bileşenleri gibi bakımlardan benimsenen yol ve uygulanan yöntem (veya tarz) dir.
Yayım yaklaşımları hedef kitlenin rolü bakımından şu şekilde sınıflandırılır:
� Yukarıdan aşağıya Yayım yaklaşımı
(top-down, geleneksel veya teknoloji transferi yaklaşımı)
� Aşağıdan yukarıya Yayım yaklaşımı
(buttom-up, modern veya katılımcı Yayım yaklaşımı)
Yayım yaklaşımları faaliyet bileşenleri bakımından ise şu şekilde sınıflandırılır:
� Tek bileşenli Yayım yaklaşım
� Çok bileşenli (Bütüncü) Yayım yaklaşım
Tarımsal Yayım‟da yaklaşımlar, maliyet paylaşımı vb. bakımlardan da ele alınabilirler.
Yukarıdan aşağıya Yayım yaklaşımı (top-down), geleneksel veya teknoloji transferi
yaklaşımı olarak ta adlandırılır. Bu yaklaşımda, sorunlar ve öncelikler ve çözüm yolları ile ilgili
kararlar Yayımdan sorumlu kuruluşun tarafından alınarak uygulanır. Kararlarda hedef kitlede
bulunan kişilerin rolü önemsizdir. Gerekli bilgilerin kuruluş bünyesinde var olduğu varsayılır.
Bu yaklaşımda araştırma kuruluşlarında geliştirilen yeni teknolojilerin ve o yöre için
yeni olan teknik uygulamaların hedef kitle için yararlı olduğu ve bu yeniliklerin hedef kitle
tarafından kayıtsız şartsız benimsenmesi gerektiği varsayılır.
Aşağıdan yukarıya Yayım yaklaşımı (buttom-up), modern veya katılımcı Yayım
yaklaşımı olarak ta adlandırılır. Bu yaklaşımda sorunlar ve öncelikler ve çözüm yolları ile ilgili
kararlar büyük ölçüde hedef kitlenin katılımı ile alınır. Bu yaklaşımın en önemli özelliği
katılımcılıktır. Bu bakımından bu yaklaşıma katılımcı yaklaşım da denilir. Kararlarda hedef
kitlede bulunan kişilerin rolü önemlidir. Onların bilgilerinin de önemli olduğu kabul edilir.
Bu yaklaşımda kırsal alanda çok uzun yıllar hayatta kalmasını beceren insanların