bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...

IV. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 59
menler ve Türkler gibi İslamlaşmış Türkleri birleştirir. Bu ses dünyasının merkezinde telli
çalgılarla kendilerine eşlik eden gezgin ozanların destan seslendirmeleri yer alır. Türk
ses dünyası bir grup müzikten oluşmaktadır. Bir müziği sanki konuşulan bir dilmiş gibi
düşünmek olasıdır. Her bir toplumun, kendine özgü bir ana müziği vardır ve bir toplum,
müziklerinin, kendi konuştukları dil aracılığıyla iletişim kurar gibi ortak bir anlayışa
sahip olduğunu bilir ve müziklerine buna göre karşılık verirler. Tıpkı dillerin birbirlerinden
sözcük almaları gibi müzikler de birbirlerini etkiler. Yine tıpkı bir toplumun bir
dili bir diğerinin yerine koyması gibi (Orta Asya Türk halkları Ruslar topraklarına geldikten
sonra Rusça öğrenmişlerdir), bazı topluluklar geleneksel bir müzik türü kullanmayı
bırakabilir ve bu müziği bir diğeri ile değiştirebilir. Bazı bireyler ve bazı toplulukların
tamamı ikidillidir; bugünkü birçok Orta Asya halkları böyledir. Benzer şekilde, Güney
Sibirya’daki Tuvalı toplulukların geleneksel Tuva müziğini ve Batı müziğini eşit şekilde
ancak farklı amaçlar için kullandıkları için ikimüzikli sayılırlar. Bu bildiride geleneksel
Tuva müziğine odaklanarak Türk dünyasının kaybolan seslerini tartışacağım. Bu bildiri,
2001-2004 yılları arasında Orta Asya ve Sibirya’da yaptığım antropolojik alan araştırmalarına
dayanmaktadır.
Anahtar kelimeler: Müzik, Tuva, Yeniden canlandırma.
Vanishing Sounds: The Extinction of the Turkic Musical Cultures
The Turkic sound world extends from northeast to southwest across the heart of Inner
Asia, linking the shamanistic culture of the Yakuts and Altay peoples such as the
Tuvans and Khakas with Islamized Turkic groups such as the Uzbeks, Turkmens and
Turks. The world of Turkic sound consists of а group of musics. It is possible to think
of а music somewhat as if it were а language. Each society has its own principal music,
and the members of а society know and respond to their music with а kind of common
understanding, just as they communicate through their language. Just as languages
borrow words from each other, musics influence each other. And just as а society
sometimes replaces one language with another, some communities mау cease using а
traditional kind of music and replace it with another. Some individuals and some entire
communities are bilingual; this is true of many Central Asian peoples today. Similarly,
many Tuvan communities in Southern Siberia are bimusical. In this paper, I will
discuss the vanishing sounds of the Turkic world with a particular focus on traditional
Tuvan music. This paper is based upon my anthropological fieldwork in Central Asia
and Siberia between 2001 and 2004.
Keywords: Music, Revival, Tuva.