bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
bildiri özetleri - Dilleri ve Kültürleri Yok Olma Tehlikesine Maruz Türk ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IV. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 69<br />
cılı bardığı Van’ga cıynalgan ucurda Van oblusu Erciş rayonu Ulupamir ayılında turusat aylana<br />
calan Kürt bolgonduktan Kırgızdarga marolduu caktan başım casoluuda. “Başçıları<br />
Rahmankul handın “Türk ekendiginerdi tilinerdi ürp adatınardı cogotpogula” dep osuyat<br />
kılgan. Pamir Kırgızdarının Pamir cayloosundagı caşoo ıkması salt sanattarı cana köçkö<br />
baylanıştuu söz cıynaktarın kim ekendikterin cana kandai ekendikterin tabıluusunda ayabay<br />
küçtüü orunga ee..<br />
Bul infarmatsiyada biz taraptan cıynalgan cogoluuga arğasız bolgon salt sana cana ürp<br />
adattar ekendigi anık. Özdüktörün cana madaniyatın cogotuu korkunuçunda turgan Ulupamir<br />
Kırgızdarı kim ekendigin madanıyatin cogotuundan cooculapturgan Kırgıztardın.<br />
Ekanomıkılık cana satsyaldık cattandıgı kıyıncıçılık tartuuda uşultalaptar boyunca geçim<br />
mümküncülütörü sunuştalmakçı.<br />
Söz açkıçtarı: Ulupamir ayıl, adat, madaniyat, işeniş<br />
Mağfiret Kemal YUNUSOĞLU<br />
LOPNOR UYGURLARI VE KAYBOLAN DEĞERLER<br />
Lopnor İlçesi, Doğu Türkistan’da, Tarım vadisinin kuzeyinde, Taklamakan çölünün ağzına<br />
yerleşen bir ilçedir. Bu ilçenin içinde bulunduğu bölge ise deniz yolunun keşfedilip tarihi<br />
İpek Yolu’nun eski önemini <strong>ve</strong> ihtişamını kaybetmesiyle adeta unutulmuş, kendi haline<br />
bırakılmıştır. 19. yy.ın sonu <strong>ve</strong> 20. yy.ın başlarında Prejevalisky <strong>ve</strong> S<strong>ve</strong>n Hedin başta olmak<br />
üzere buraya seferler düzenleyen araştırmacı seyyahların çalışmaları sayesinde bu bölge<br />
tekrar dünyanın dikkatini üzerine çekmiştir.<br />
İşte burada, yüzyıllardır dış dünyadan ayrı yaşayan Lopnor Uygurları kendi coğrafyasının<br />
koşullarına göre geliştirdikleri yaşam tarzına uygun gelenek göreneklerini, inançlarını,<br />
kültürlerini <strong>ve</strong> birçok açıdan Eski Türkçe’nin özelliklerini barındıran dillerini 1950’lere kadar<br />
yakın çevresindeki Uygur kardeşlerine göre daha çok muhafaza edebilmiş <strong>ve</strong> koruyabilmiştir.<br />
Ancak 20. yy.ın ortalarından bu yana bu bölgede peş peşe meydana gelen keşifler,<br />
yeni bulgular bölgenin daha fazla kendi halinde yaşamasına izin <strong>ve</strong>rmemiş, dış dünyaya<br />
açılmasına sebep olmuştur. Bunun sonucu olarak, hem doğal çevre hem dil, kültür <strong>ve</strong> geleneklerinde<br />
hızlı bir değişim olmuş, dillerindeki bazı özellikler <strong>ve</strong> bazı kültür değerleri kaybolmaya<br />
yüz tutmuştur.<br />
Bu <strong>bildiri</strong>de, konu üzerinde daha önce yapılmış çalışmaların ışığında, 2011 yılı Ağustos<br />
ayında Lopnur’a yaptığımız geziden elde ettiğimiz bazı malzemelerden yola çıkarak Lopnor<br />
Uygurlarının dillerinde <strong>ve</strong> kültürlerinde meydana gelen değişimler üzerine yapılan çalışma<br />
aktarılmaya çalışılacaktır.<br />
Anahtar kelimeler: Lopnor Uygurları, Lopnor ağzı, Lopnor koşukları
Change language