PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Danıştayımız sakat işlemin sonuçlarının bütünüyle silinmesinin
bazı durumlarda olanaksız olmasını ya da haksız sonuçlar doğurmasını
«..bir idarî tasarrufun geri alındığı tarihe kadar tevlit ettiği
neticeleri tanımak idare hukuku esaslarmdandır..», «..hakkaniyet
ve nesafet kuralları..» gereğidir gibi ilkelerle önlemektedir (23). Bunun
yanında Danıştayımız sakat işlemlerden doğmuş sonuçları korumak
için «idarî işlemlerde kararlılık (istikrar)» ilkesine de sık
sık bas vurmaktadır (24).
döndürmek ve bu sakat işlemden zarar görmemesini sağlamakla ödevlidir,
[bak. DDHH. k. 1935/130 (Der. 2 s. 37); D. 5 26.9.1946 e. 945/1902
k. 3582 (Der. 33 s. 52); D. 5 28.3.1947 e. 946/1325 k. 724 (Der. 35 s. 46);
D. 5 10.2.1947 e 892 k. 2243 (Der. 38-39 s. 146)]. Bu ilkeye uymayan
haksız çözümler için bak. [D. 5 6.10.1947 e. 946/1809 k. 1856 (Der. 38-39
s. 130); D. 3 18.4.1968 e. 337 k. 205 (DÇN. II s. 467 no. 767); D. 5
10.2.1968 e. 964/4486 k. 337 (DÇN. II. s. 94 no. 171)].
(22) Kişi yararına olan ve iptale benzeyen geri almalar yanında idarenin
hukuka uygun davranma görevinden doğan geri almalar vardır. Hernasılsa
sakat bir işlem yapılmış olması bu görevi ortadan kaldırmaz,
[bak. D. 6 3.2.1947 e. 946/1823 k. 352 (Der. 35 s. 104); D. 12 27.10.1966
e. 450, k. 3011 (DÇN. s. 202 no. 343)].
(23) Örneğin, idarece erken yükseltildiği [D. 5 9.5.1953 E. 236 K. 1336 (Der.
60 s. 111); D. 5 1962 K. 1515 (H. II s. 539)], intibakı yanlış yapıldığı
[D. 12 1966 E. 1253 K. 3260 (ODDA, s. 392 no. 1360)], mevzuatın tayin
ettiğinden fazla ücretle çalıştırıldığı [D. 5 27.12.1961 E. 1614 K. 3559
(Der. 87-88 s. 148)], ek görev ücreti olarak [D. 5 1962 K. 438 (H. II
s. 213); D. 5 1962 K. 1344 (H. II s. 213); D. 5 1962 K. 2204 (H. II
s. 213)] ya da başka bir biçimde [D. 5 1961 K. 2121 (H. II s. 127);
D. 5 1962 K. 1515 (H. II s. 539); D. 5. 30.3.1953 E. 951/194 K. 923 (Der.
59 s. 223); D. 5 5.12.1961 E. 1959/4231 K. 3221 (Der. 87-88 s. 165); D. 12
1967 E. 779 K. 2338 (ODDA. s. 394 no. 1366)] fazla ödemeler yapılmış
ise bunların geri alınması önlenmektedir. Danıştayımızm bu düzenli
içtihadına zıt bir kararı için bak. [D. 5 24.2.1956 E. 954/1178 K. 554
(Der. 73 s. 59)].
(24) Belirtmek gerekir ki idare hukukumuzda pek önemli bir yeri olan
«kararlılık ilkesi» yalnız iptal edilen ya da geri alman sakat işlemlerin
sonuçlarının korunması amacı ile kullanılmamaktadır. Bu ilke,
idarî işlemlerde yapılacak değişikliklerin haklı bir sebebe dayanmasını
gerektirdiği gibi [bak. D. 12 9.12.1968 E. 967/1295 K. 2282 (Der.
127-130 s. 391)] idarenin işlemi yaparken gerekli incelemeleri yapması,
sonradan esaslı nedenler olmadan değiştirmemesini de gerekli kılar
[bak. D. 6 18.11.1953 E. 445 K. 2142 (Der. 74 s. 43); D. 6 9.3.1956
E. 1191 K. 666 (Der. 73 s. 105)]
8
Öte yandan, kararlılık ilkesi kazanılmış hak kavramından da ayrılır.
Kazanılmış hakkın söz konusu olabilmesi için işlemin hukuka,
uygun olması zorunludur, sakat işlemler kazanılmış hak doğurmazlar