PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

_y
fun tevlit etmiş olduğu hukukî neticelerin yok farzı ile
eski halin otomatikman avdetini icap ettirmez..» (35)
diyerek dile getirmektedir.
Geri dönüşün ne zamajı_kendJİİğinden_olabİİeceği ve-ne zaman
idarenin karışması ileiptalden.beklenen sonucun gerçekleşeceği konusunda
kesin kural koyma olanağı yoktur. Çok genel bir biçimde,
idarenin yalnızca haraketsiz kalmasının yeterli olduğu durumlarda,
önceki durumajiönüş kendiliğindendir denilebilir. Her özel durumu
kendi koşulları içinde ele alarak değerlendirmek gerekir.
«..iptal kararı, idarî tasarrufun tevlit etmiş olduğu
hukukî neticelerin yok farzı ile eski halin otomatikman
avdetini icap ettirmez. Bu hal ancak tasarrufun yokluğu
ve hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde ceryan edebilir
ve iptal kararı ile hükümsüzlük kararı arasındaki
en mühim farkı teşkil eder..» (36)
biçiminde yapılan ayırıma katılmak olanaksızdır. Yokluk ile sakatlık
arasında geri dönüşün kendiliğinden olması bakımından bir fark
yoktur. Fark sakat işlemin doğuracağı sonuçlar bakımından kendini
gösterebilir. Yoklukta, genellikle işlemin sonuç doğurmayacağı
kabul olunabilir; ama, ortaya çıkan hukuka aykırılığın yine idare
tarafından giderilmesi, ortadan kaldırılması gerekli ve zorunlu olabilir.
Kanımca, eski durumun geri gelmesinin kendiliğinden olması
bakımından iptal ve yürütmenin durdurulması kararları arasında
da bir ayırım yapılamaz. Ancak, yürütmenin durdurulması kararları
iptal kararlarına kıyasla çok daha çabuk elde edilebileceklerinden,
geri dönüşün kendiliğinden olabilmesi olanağı daha çoktur.
îlke, kendiliğinden olsun ya da olmasın, hukuka aykırı olmayan
eski durumun geri gelmesidir. Geri dönüşün kendiliğinden olmadığı
hallerde,
«..(idareler) iptal hükmü ile ortadan kalkmış bulunan
idarî işlemin tesisinden önceki durumu aynen ve tamamen
iade ve bu eski durumun sağlanması için gerek-
(35) D. 5 11.3.1952 e. 951/3554 k. 716 (Der. 54-57 s. 343); D. 5 30.4.1954 e. 82
k. 1404 (Der. 66 s. 104); D. 5 28.1.1953 e. 952/418 k. 244 (Der. 59 s. 185);
D. 5 1959 k. 1595 (H. II s. 530); D. 5 1961 k. 2692 (H. II s. 71).
(36) D. 5 11.3.1952 e. 951/3554 k. 716 (Der. 54-57 s. 343).
27