PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
arlarınm yüksek mahkemece bozulacağının önceden belirlenmiş<br />
olması anlamına gelir. Bu anlamın çıkarılması için ise belli bir konuda<br />
içtihatların birleştirilmesine gidilmiş olması gerekli değildir.<br />
Yüksek mahkemelerin belli bir konudaki içtihatlarının istikrar kazanmış<br />
olması yeterlidir. İçtihadı birleştirme kararları ile belli bir<br />
konuda istikrar kazanmış içtihatlar arasında bağlayıcılık yönünden<br />
nitelik farkı yoktur. Nitekim Danıştay, bir içtihat istikrar bulmuş<br />
ise, içtihadın birleştirilmesi gereği kalmadığını belirtmiştir (21).<br />
İdarenin bağlılığı da bundan farklı değildir. İçtihadı birleştirme<br />
kararı idare için de aykırı işlemlerinin yargı organlarınca iptal<br />
edileceğinin belirmiş olması anlamını taşır. Ancak, yargı organlarının<br />
aykırı işlemlerin gerekçesine katılması, aykırı işlemi iptal etmemesi<br />
ve giderek içtihadın değişmesine yol açılması mümkündür.<br />
b) İçtihadı Birleştirme Kararlarının Geri Yürümezliği Sorunu<br />
İçtihadı birleştirme kararları, istikrar kazanmış, düzenli içtihatlarla<br />
aynı nitelikte ilke kararlarıdır.<br />
«İçtihadın birleştirilmesi kararları yeni bir hukukî durum<br />
yaratmayıp, mevcut hukuk kurallarının, konulduğu<br />
tarihten itibaren anlamını belirttiği» (22)<br />
için yorum kararı niteliğinde olabilirler. Yorum kararları ise «bildirici»<br />
olduklarından geri yürürler (23).<br />
Özellikle idare hukukunda içtihatlar kural koyabilirler. İptal<br />
kararlarının sonuçlarına ilişkin ilkelerin bütünü yargı yolu ile konmuş<br />
ve geliştirilmiştir. Belirli bir olay hakkında icraî nitelik taşımayan<br />
genel nitelikte kararlar olan içtihadı birleştirme kararlarında<br />
kural niteliği daha açık olarak görülebilir. Bu durumda, yani içtihadı<br />
birleştirme kararinın yorum değil kural niteliğinde olduğu<br />
(21) DDK. 16.12.1961 e. 495 k. 604 (Yüzyıl Boyunca Danıştay, s. 705). Kuşku<br />
yok ki, içtihadı birleştirme kararlarının bağlayıcılığı hukuken çok<br />
daha kuvvetlidir; belirtmek istediğim sadece arada nitelik farkı olmayışıdır.<br />
(22) D. 5 14.11.1968 e. 967/4129 k. 3994 (Der. 127-130 s. 177).<br />
(23) Eski Anayasa düzenimizde uygulanan «yasama yorumu» :<br />
«..Tefsir kararları yeni bir hüküm vaz etmeyip mevcut hükmün<br />
tavzihi sadedinde olmakla makable şamil bulunacağı..».<br />
[D. 1 1937 k. 2 (Der. 3 s. 52)] kabul olunmuş, kazanılmış haklar saklı<br />
21
Change language