ulusal_kan_rehberi

ULUSAL KAN ve KAN ÜRÜNLER‹ REHBER‹
1. BÖLÜM
BA⁄IfiÇI SEÇ‹M‹NDE AMAÇ VE GENEL ‹LKELER
D1.1 Tan›mlar
Kan Ba¤›flç›s›: Tam kan veya bileflenlerini veren kiflidir.
Kan Ba¤›fl›: Tam kan veya kan bileflenleri verme ifllemidir.
Ret: Kan veya kan bileflenleri ba¤›flç›s›n›n uygunlu¤unun sürekli veya geçici olarak ask›ya
al›nmas›d›r.
Ba¤›flç›n›n Kendini Reddi: Kan ba¤›flç›s›n›n, kan ba¤›fl› sürecinin herhangi bir an›nda,
herhangi bir neden sunma ihtiyac› duymadan kan ba¤›fl›ndan vazgeçmesidir.
Kal›c› Ret: Kiflinin kal›c› olarak kan ba¤›fl›ndan men edilmesidir.
Geçici Ret: Ba¤›fl›n geçici olarak, belirli bir zaman süresi için ask›ya al›nmas›d›r. Bu zaman
süresi sonunda hekim taraf›ndan yeniden yap›lacak de¤erlendirme sonucu uygun olursa
kan ba¤›flç›s› kan ba¤›fl›nda bulunabilir.
Kan Ba¤›flç›s› Bilgilendirme Formu: Kan ba¤›fl›n›n niteli¤i, t›bbi ve hukuksal boyutlar›
hakk›nda kan ba¤›flç›s›n›n bilmesi gereken hususlar› içeren bilgilendirme belgesidir.
Kan Ba¤›flç›s› Sorgulama Formu: Kan ba¤›flç›s› taraf›ndan doldurulan ve ba¤›flç› de-
¤erlendirme ve seçiminde kullan›lan sorular› içeren formdur.
D1.2 Maksat
Kan ba¤›flç›s› seçiminin iki maksat› vard›r:
• Kan ba¤›fl› ifllemi sonucu ba¤›flç›y› direkt olarak etkileyen olas› zararlardan korumak,
• Kan› alacak hastalar› enfeksiyon bulafl› veya ba¤›flç›n›n kulland›¤› ilaçlar›n yan etkisinden
veya di¤er t›bbi durumlardan korumak.
D1.3 Temel ‹lkeler
• Kan, kan bileflenleri ve ürünlerinin temininde karfl›l›ks›z ve gönüllü ba¤›fl esast›r,
“Kendi özgür iradesi ile gönüllü olarak, nakit para veya paraya dönüflebilecek de¤erler
gibi hiçbir maddi ç›kar gözetmeden kan, plazma veya hücresel kan bilefleni ba¤›fllayan kiflidir.
Ba¤›flç›ya maddi de¤er tafl›mayan meyve suyu, kalem, kupa gibi küçük promosyonlar
hediye edilebilir”
• Tedavi amac›yla kullan›lacak kan, yaln›zca sa¤l›kl› kiflilerden al›nabilir,
• Ba¤›flç›lar›n de¤erlendirilmesi ve seçimi genel görünümüne, t›bbi geçmifliyle ilgili basit
sorulara verdi¤i yan›tlara, genel sa¤l›k durumu ve yaflam tarz›na, temel laboratuvar testlerine
dayan›larak verilir,
• Kan toplamaktan sorumlu olan hizmet birimleri ve gezici ekiplerde, kan ba¤›flç›lar›n›n
- 165 -