ulusal_kan_rehberi

ULUSAL KAN ve KAN ÜRÜNLER‹ REHBER‹
G‹R‹fi
Ülkemizde kan bankac›l›¤› hizmetlerinin yürütülmesi ve örgütlenmesi yak›n bir
tarihe kadar, 1983 y›l›nda yay›nlanan 2857 say›l› “Kan ve Kan Ürünleri Kanunu ve
Yönetmeli¤i” ne göre düzenlenmekte idi. Bütün dünyada kan güvenli¤i ile ilgili
çal›flmalar h›zla geliflirken kan merkezlerinin yap›s›n› yeniden düzenleyerek kan
bileflenlerinin toplanma, haz›rlanma, da¤›t›m, kullan›m ve kalite güvencesi ile ilgili
modern ilkeleri yerlefltirme ve mevzuat› güncelleme maksad› ile yap›lan çal›flmalara
Avrupa Birli¤inin 2002/98/EC say›l› ana direktifi ve 2004/33/EC, 2005/61/EC ve
2005/62/EC say›l› yan direktifleri de bafll›ca dayanaklardan olmufltur. Bu çal›flmalar
sonucunda ülkemizde var olan Kan ve Kan Ürünleri Kanunu ve Yönetmeli¤i
yenilenerek 2 May›s 2007 tarih ve 26515 say›l› Resmi Gazetede yeni 5624 say›l›
“Kan ve Kan Ürünleri Kanunu” ve 4 Aral›k 2008 tarih ve 27074 say›l› resmi
gazetede “Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeli¤i” yay›mlanarak yürürlü¤e girmifltir.
Güvenli kana ulaflmadaki strateji; iyi örgütlenmifl, daimi ve düzenli iflbirli¤i ve
iletiflimin sa¤land›¤› ulusal kan hizmet birimlerinin oluflturulmas›, tüm alanlarda
kalite siteminin kurulmas›, güvenli kan ba¤›flç›lar›n›n kazan›lmas› ve toplanan kan›n
uygun, güvenilir ve etkin yöntemlerle Standart ‹flletim Prosedürlerine (S‹P) uygun
olarak ifllenmesi ve test edilmesi ile sa¤lan›r. En iyi laboratuvarlarda bile hatan›n
kaç›n›lmaz oldu¤u durumlarda yap›lmas› gerekenleri bildiren iyi uyumlu bir S‹P
oluflturulmas› zorunludur. Her kan merkezi personeli, kalite kontrol konusunu günlük
çal›flmas›n›n vazgeçilmez bir parças› olarak benimsemelidir. Ba¤›flç› seçimi,
kan ve kan bileflenlerinin haz›rlanmas›, laboratuvar miyarlar›n›n (reagen, reaktif)
kontrolü ve kan naklinin (transfüzyonun) güvenli¤i için gerekli iflletim prosedürlerinin
oluflturulmas› ve bunlar› uygulamada personel yeterlili¤i çok önemlidir.
Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberi, yeni “Kan ve Kan Ürünleri Kanunu” ve
“Kan ve Kan Ürünleri Yönetmeli¤i” ile Avrupa Birli¤inin 2002/98/EC say›l› ana
direktifi ve 2004/33/EC, 2005/61/EC ve 2005/62/EC say›l› yan direktiflerinde belirtilen
mevzuata uygun olarak kan ve kan bileflenlerinin toplanmas›, haz›rlanmas›,
da¤›t›lmas›, kullan›lmas› ve kalite güvencesini sa¤lamak amac› ile haz›rlanm›flt›r.
Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberinin kan ve kan bileflenlerinin toplanma, test
edilme, haz›rlanma, depolanma, da¤›t›lma ve gerekti¤inde transfüzyonu ile ilgili ifl
ve ifllemlerin yap›ld›¤› kan hizmet birimlerinde esas al›nmas› ve kullan›lmas› zorunludur.
Bu rehber S‹P için temel oluflturmal›d›r. Önümüzdeki y›llarda tekrar gözden
geçirilerek yenilenecek olan bu rehber sahada çal›flan uygulay›c›lar›n ve bu alanda
emek sarfeden bütün bilim insanlar›n›n önerilerine de her zaman aç›k olacakt›r.
- 25 -