You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MAYIS-HAZİRAN 2013<br />
31<br />
hata yapıldı. Aşırı soğutma. Halbuki kredi faizlerini<br />
Haziran 2012’de indirmeye başlamalılardı.<br />
Burada Merkez Bankası hata yaptı.<br />
Kamu maliyesinin Başbakan Erdoğan tarafından<br />
iyi yönetildiğini düşünüyorum. Hatta<br />
Başbakan bir programda bunu söyledi, ‘Faizleri<br />
indirin diyorum, dinletemiyorum.’ dedi.<br />
Erdem Başçı’yı da bu hükümet getirdi başkanlığa..<br />
Korkuttular onu da. 2011 sonu 2012 başı faiz<br />
lobisi bir saldırı yaptı, dedi ki; Avrupa küçülecek,<br />
Türkiye döviz bulamayacak ve batacak.<br />
Müthiş bir spekülatif atak, kur 1,90’a<br />
gelmiş. Bunlar da yeni yönetime gelmiş tabii,<br />
korktular ve bu tür oynaklığı önlemek<br />
için faizi yüksek tuttular fakat o korku, bir de<br />
cari açık korkusu aşırıya kaçınca kredileri sınırladılar,<br />
birden iç talebi daraltınca, dış talep<br />
de zayıf mevcut konjonktür dolayısıyla. Ancak<br />
2,2 büyüdü. Veri setiniz var ama piyasayı<br />
da iyi görmek gerekiyor. Adam sıkışmış yani<br />
herkes bunu söyledi piyasada, para bulamıyoruz<br />
diye herkes söyledi. Aralık’ta son<br />
3 ayın büyümesi yüksek çıkacak dedi ama<br />
gördünüz küçük çıktı. Siz 2013 programını<br />
yapıyorsunuz, aşağı yukarı 3 ay var programı<br />
açıkladığınız tarihe 3,2 büyüme hızı diyorsunuz<br />
elinizde 9 aylık veri var, 3 ay sonrasını<br />
göremiyorsunuz. Bu da büyük bir hata.<br />
Yüzde 30 sapma. Demek ki veri seti doğru<br />
değil. Orada bir tecrübesizlik var. Şimdi<br />
de hiç beklenmeyen anlarda da faiz indirimine<br />
gidiyor. Bence seçilmiş kişiyi, Başbakan’ı<br />
dinlemeliler.<br />
Önümüzdeki dönemi nasıl görüyorsunuz Türkiye’yi ne<br />
bekliyor<br />
Çözüm süreci sağlıklı yürüyüp sonuç alındığı<br />
takdirde ki öyle görünüyor. 2018’de 108<br />
milyar dolarlık petrol ihracatına ulaşacak yanımızda<br />
bir Katar doğuyor. Gaz ayrı, bu rakama<br />
dahil değil. Bu petrolün pazarı ve çıkışı<br />
Türkiye, bu bölge halkına büyük bir refah<br />
getiriyor. 5 bin dolardan 55 bin dolara çıkıyor<br />
fert başına gelir. Bölgesel olarak büyük bir<br />
refah artışı olacak. İsrail ile özür ve ilişkilerin<br />
düzelmesi de önemli. Jeff Risaks !!<br />
5 kutup ülke var. ABD, AB, BRIC, Türkiye<br />
ve Nijerya. Çözüm süreci ile bu konsolide<br />
edilmiş olacak. Kamu maliyesinde bu bütçe<br />
yönetimi böyle yürütüldüğü takdirde kırılganlığı<br />
üstünden atıyor. Önemli olan bütçe<br />
yönetimi, dış şok, iç şok olabilir. Başbakan<br />
Erdoğan bütçe yönetimini böyle devam ettirirse<br />
bir kırılganlık görmüyorum.<br />
Risk olarak ne var<br />
Bölgedeki siyasî riskler var, ekonomik riskten<br />
ziyade. Katar’dan boru hattı yapılacak.<br />
Bu Suriye’den geçmek zorunda. Ayrıca İran<br />
riski var.<br />
Bir gününüz nasıl geçiyor; okuduğunuz gazete, kitaplar,<br />
izlediğiniz TV programları..<br />
Sabah ilk işim yabancı medyadaki ekonomi<br />
haberlerini okuyorum. Piyasalara bakıyorum.<br />
Programı yapıyoruz. Sonra dersim varsa<br />
ona gidiyorum. Yazarlardan çok haberlere<br />
bakıyorum. Kişileri takip etmeye başlarsanız<br />
bu iş sizi yanıltır. Kimse ile polemiğe girmiyorum.<br />
Bazen tuhaf yazanlar oluyor, size çatanlar<br />
oluyor. Bakarım, saldırı olursa ona cevap<br />
veririm, veriyorum. Yeni çıkan makroekenomi<br />
kitaplarını takip ediyorum. Ders verdiğim<br />
için sistematik bilgiden kopmuyorum.<br />
Koptuğunuzda bakış açınızı kaybedersiniz.<br />
MIT, Harward’ın ‘paper’larına bakıyorum.<br />
Hangi konulara eğiliyorlar, bakıyorlar. Yeni<br />
bir kitap var, bitirdim Faiz Lobisi adında.<br />
Faiz lobisi deyince kimi anlamamız lazım Hep bir elbise<br />
dikiyorsunuz ama kime<br />
Rant, haksız kazançtır. Kamudan rant<br />
kollayanlar var. Rant nasıl elde edilir 1-<br />
Bürokrasiye adamlarını yerleştiriyorsunuz,<br />
oradan. Yüksek gümrük duvarları,<br />
kotalar konuluyor. Son dönem Türkiye’de<br />
rant lobisi kimdir diyorsunuz Köşe yazıları<br />
yazılıyor. Mesela bu not bilimseldir<br />
diyor, Türkiye’nin kredi notu için. Düşük<br />
not verilmiş, bilimsel Bakıyorsunuz,<br />
Güney Kıbrıs 2011 yılının ortasına kadar<br />
A seviyesinde geldi. Yunanistan keza batmadan<br />
bir gün önce A. Dolayısıyla bunu<br />
tutup da Türkiye’nin bu notuna bilimsel<br />
diyorsanız, menfaatleniyorsunuz bir yerden.<br />
Türkiye’nin notunun düşük olması<br />
faizini yükseltiyor, riskini artırıyor. O zaman<br />
sizin bir avantajınız var demek. Benim<br />
yok, halkın yok. Ekmeğin fiyatını da<br />
etkiliyor bu, otobüsün de her şeyin. Lobi<br />
ne yapıyor Türkiye’nin notu bilimseldir<br />
diyor. Sonra ne yapıyor İran’a altın<br />
satıyor bunlar diyor. Amerikan Senatosu’na<br />
size şikayet y ediyor. Sizin cari açığınızı<br />
yüksek tutmak istiyor. Sonra yurtdışında<br />
yazı yazdırıyor. Mesela Ekonomist<br />
dergisini ele alalım. 150 yıllık bir dergi,<br />
durup dururken başyazarı seçim öncesi<br />
şu partiye oy verin diye yazı yazdı. Kim<br />
yazdırıyor bunu Böyle bir şey olabilir mi<br />
Yunanistan’da, İngiltere’de biz nasıl deriz,<br />
şuna oy verin. Yazamazsın böyle bir şey.<br />
Bir şey karşılığı yaparsın belki.<br />
Ne oluyor o zaman. Faiz yükseliyor.<br />
Hazine daha yüksek maliyetle borçlanıyor.<br />
Kamuyu soymuş oluyorsunuz. Mesela<br />
Türkiye’nin notu 2011’de yatırım yapılabilir<br />
seviyede olsa idi aşağı yukarı 14 milyar lira<br />
daha az faiz ödeyecekti.<br />
O zaman yurtdışında da uzantısı var bu lobinin<br />
Tabii tabii. Adam mesela, parayı da yurtdışına<br />
çıkarmış. Mesela Putin bir genelge yayımladı,<br />
3 ay içinde herkes yurtdışındaki parasını<br />
getirecek dedi. Türkiye’nin böyle şey yapması<br />
mümkün değil tabii, Rusya ile kambiyo<br />
rejimi bir değil. Bunu yaptığı zaman Türkiye<br />
bundan zarar görür. Türkiye ancak küresel<br />
kararlarla düzelebilir. G 20’nin aldığı kararlar<br />
var, ortak vergi anlaşmaları, vergi cennetlerinin<br />
kapatılması… Onlarla şeffaflaşır.<br />
Bu şeffaflaşmaya karşı çıkanlar mıdır, bu lobiler<br />
Parçaları tabii bunlar birbirine eklemleniyorlar.<br />
Şirketten para çekme yasaklanmıştı. Tekrar<br />
koydular. Faturaya isim konma kaldırıldı.<br />
Denetim, uluslararası denetim kaldırıldı.<br />
Patron kulüpleri bu faiz lobisinin içinde midir<br />
Bir kısmı var tabi ama hepsi için söylenmez<br />
bu. Çok homojen yapılar değil bunlar. Mesela<br />
Taraf gazetesinde yayınlandı, Wikileaks<br />
belgelerinde Koç Holding’in Yönetim Kurumu<br />
Başkanı Mustafa Koç, ABD Büyükelçisi<br />
ile konuşuyor. Bunlar IMF’siz bütçe yapıyor,<br />
batıracaklar Türkiye’yi diyor. Yaptırmayın,<br />
sizin menfaatlerinize de zarar verir, diyor. İtiraz<br />
da etmedi kendisi. Sonradan fikrini değiştirdiğini<br />
de açıkladı gerçi kendisi.<br />
Süleyman Yaşar iki nokta, sonrasında ne gelmesini istersiniz.<br />
İşini hakkıyla yapmaya çalıştı. İşinizi doğru<br />
yapıyorsanız, sonra takdir ediliyor. Kendimi<br />
net anlatmaya çalışıyorum. Olayı net olarak<br />
anlatmak, ortaya koyabilmek, yapmaya çalıştığım<br />
şey bu.<br />
Süleyman<br />
Yaşar<br />
kimdir<br />
İş hayatına Hazine Müsteşarlığı’nda başladı. 7 yıl çalıştıktan<br />
sonra Turgut Özal’ın telkifi yle Kamu Ortaklığı<br />
İdaresi’ne geçip Başkan vekilliğini yürüttü. Turgut Özal<br />
ile birlikte ayrıldı. Bir müddet özel sektörde çalıştı, sonra<br />
üniversiteye geçti. Halen İstanbul Üniversitesi İşletme<br />
Fakültesi’nde makroekonomi yönetimi ve para-banka<br />
dersleri veriyor. Köşe yazarlığına, Cengiz Çandar tavsiyesi<br />
üzerine Referans’ta başladı. Daha sonra 2007’de<br />
Taraf’ta 2007’de yazmaya başladı. Haziran 2010’da Sabah<br />
Gazetesi’ne transfer oldu.
Change language